هفته نامه

زندگی بزرگان بافقی(قسمت هفتم)

علی خواجه بافقی|

هاشمی بافقی یزدی، سید حسین:

آیت ا... سید حسین هاشمی بافقی یزدی فرزند: سید علی از دانشمندان علوم دینی و شعرای معاصر به سال 1300 قمری، 1261 خورشیدی در بافق به دنیا آمد. وی تحصیلات مقدماتی علوم دینی را نزد پدر در شیراز فرا گرفت. و سپس به نجف رفت و دروس خارج اصول و فقه را نزد آیات نظام نجف به ویژه سید ابوالحسن اصفهانی، محمد حسین غروی اصفهانی مشهور به کمپانی و شیخ ضیاء الدین عراقی فرا گرفت و به درجه اجتهاد رسید. وی پس از بازگشت به اقامه جماعت وعظ و خطابه و تدریس در مسجد الشهدا(نو) شیراز اشتغال یافت او در 21 شعبان 1405 قمری، 1366 خورشیدی در سن 105 سالگی در شیراز در گذشت.

کتاب منظوم پندیات و مراثی مشتعل بر اشعار فارسی و عربی از آثار اوست. که نمونه ای از آن آورده می شود.

ای که در بند قصر و ایوانی

مگر اینجا همیشه می مانی

چندی دیدی کس بجای نماند

پس یقین دان که خود نمی مانی

همرهانت یکی یکی رفتند

تو یکی در قطار ایشانی

گر بیاید اجل به میدانت

نه گمان بر که مرد میدانی

و این قطعه ای است به نام فی الرثای علی الطالقان به زبان عربی:

یا طالقان جزاک ا... خیر جزانه

یا طالقان لقد لاقیت جدک صابرا

فی نصره الاسلام و القرآن

ستبشرا بالروح و الریحان

ولی خان بافقی:

از حاکمان و اجداد محمد مومن خان و ظاهراً جد میرزا محمد باقر از حاکمان بافقی بود بنابر نوشته جان رپری در کتاب کریم خان زند به نقل از گیتی گشای زندیه و گلش مراد، خانواده مومن خان بافقی همواره از زمان پدر بزرگش ولی خان بافقی که از سوی شاه عباس اول (1007- 996 قمری) حکمران کرمان بود این منصب را داشتند محمد مومن خان یزد و ابرقو را هم جزی کرمان کرد. به نظر می رسد ولی خان بافقی به همراه فرزندان و خاندانش به دست اشرف خان افغان به سال (1142 قمری، 1108 خورشیدی) در اصفهان قتل عام گردیدند.

آیت ا... سید علی یزدی بافقی:

از علما و عرفای بلند مرتبه بافق به سال 1295 قمری، 1256 خورشیدی در بافق به دنیا آمد. وی حدود سال 1309 قمری، 1270 خورشیدی برای دیدار با برادرش که ساکن شیراز بود رفت و به اصرار مردم در همانجا اقامت گزید و به تدریس پرداخت و کم کم به آیت ا... یزدی مشهور گردید. او از چنان اعتبار علمی، معنوی و کرامت نزد مردم شیرزا برخودار بود که به سلمان زمان ملقب گردید. افراد زیادی به برکت نفس گرم آن عالم دینی، دین اسلام اختیار کردند یزدی در 8 صفر 1359 قمری- 1319 خورشیدی در صد سالگی وفات و در کنار قبر حافظ شیرازی به خاک سپرده شد. فرزندان وی به نام های سید محمد، سید حسین صاحب پندیات و مراثی و فاطمه شمس از علمای ساکن شیراز و به هاشمی بافقی اشتهار یافتند.

همتی بافقی- افضل:

ملا افضل بافقی فرزند: ملا یعقوب متخلص به(همتی) از علما ، شاعران و خوشنویسان مشهور که در خط نستعلیق سر آمد بود. وی شاگرد خواجه اختبار منشی(990 قمری، 961 خورشیدی) و در فنون علم از شاگردان ملا معز الدین یزدی و در شعر شاگرد حکیم شفایی است بعد از فوت برادرش ملا قاضی به منصب دیوان کل موقوفات یزد که با برادرش بود منصوب و بعد از ترک آن به تصدی موقوفات و میرابی یزد و استیفای محال خالصه یزد اشتغال داشت و بانواب میرزا حبیب ا... صدر نشست و برخاست داشت.

وی معاصر با مفیدی بافقی بود و در نوشتن خط نسخ و ثلث مهارت داشته و خطوط چندگانه را به زیبایی می نوشت.

او در 68 سالگی درگذشت و در قبرستان جوی هرهر یزد مدفون است.

ملا عبدا... بهابادی بافقی یزدی:

آخوند ملا عبدا... بهابادی بافقی و به نوشته صاحب الذریعه فرزند: شهاب الدین حسین شاه آبادی نجم الدین یزدی متوفای 981 قمری، صاحب حاشیه منعلق، از علما و دانشمندان صاحب نام علوم دینی که از اعیان و اشراف بهاباد و بافق در سده 11 قمری بود. وی با میرزا خلیل ا... بافقی وزیر خطه یزد قرابت نسبی داشت. ملا عبدا... برای تحصیل علوم اسلامی به شهرهای شیراز و اصفهان و نجف اشرف مسافرت کرد. وی دو مدرسه علمیه در نجف و اصفهان تأسیس کرد و پسرش به نام ملا حسن علی نیز از فضلای کرام بود که در 1069 قمری، 1037 خورشیدی درگذشت تقریباً تمامی منابع تاریخی که از فوتش نام او را نوشته انداز او به نام ملا عبدا... ابن شهاب الدین یزدی شاه آبادی ذکر کرده اند و اولین منبع که او را بهابادی دانسته مستوفی بافقی در جامع مفیدی است که حتی خاندانش را معرفی نموده است. وفات وی در نجوم المسرد به سال 981 قمری، 952 خورشیدی در عراق و در منتظم ناصری 988 قمری و در الاعلام و معجم المولفین 1051 قمری در اصفهان ذکر شده است. مقبره وی در بهاباد بافق مشهور خاص و عام است. اگر چه صاحب منتخب التواریخ می نویسد قبرش در نجف است. تألیف وی چنین است:

1.حاشیه بر استیضار شیخ طوسی

2.حاشیه بر تهذیب المنطق

3.حاشیه دیگر بر تهذیب المنطق به زبان فارسی

4.حاشیه بر شرح شمسیه قطبی

5.حاشیه دیگر بر تهذیب المنطق که شامل ضابطه اشکال اربعه است و نسخه خطی آن در کتابخانه رضوی موجود است- عربی