هفته نامه

دروغگویی فرزندان

فهیمه ابراهیمی|همان طور که می دانید دروغ یعنی بیان سخن و مطلبی است که مطابق با واقع و حقیقت نیست بنابراین بچه ها باید دوره های مختلف رشد را طی کند تا کم کم تفاوت بین واقعیت و رویا را متوجه شوند بر اساس نظریه یکی از روانشناسان مشهور کودکان تا 4سالگی رفتاری که به خشنودی والدینشان بینجامد به این معنا که هر چیز مامان و بابا را خوشحال کنه ،خوبه و هرچیز که آنها رو عصبانی کنه،بده با این تفکر ذهنی و رشدی امکان دارد که کودک سه ساله در حالی که دور دهانش آغشته به مربا است ،به چشمان ما زل بزند و بگوید که نمیداند که این شیشه مربا چرا شکسته و از وجود مربا در کابینت بی خبر بوده است . او می داند بی تردید شکستن ظرف مادر را عصبانی می کند و رفتار درست از نظر او ،نگفتن علت واقعیت است. همینطور کودکان که سیر رشدی خود را طی می کنند در سن 7 سالگی از دروغ گفتن حس بدی پیدا می کنند و از مجازات می ترسند تا در سن 12 سالگی طبق نظریه دکتر پیاژه به بلوغ می رسند ، می فهمند اگر نتوانند با گفتن حقیقت اعتماد مردم را جلب کنند شکست می خورند پس اصل فطرت آفرینش ،صدق است و دروغ اساسا پدیده ای است ، اکتسابی اما این که چرا کودک دروغمی گوید نیاز به بحث مفصلی دارد.در اینجا به اختصار اشاره می شود که غالبا کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان برای گریز از تنبیه و تحقیر ،نیل به خواست ها ، خود نمایی و مطرح کردن خود نشان ،جلب توجه دیگران ،فرار از موقعیت های ناخوشایند و ... متوسل به دروغ می شوند . پس برای جلوگیری از این کار لازم است که موارد ذیل را مورد توجه قرار داده و فرزندان را به سوی صداقت به درستکاری و در نهایت سلامت روان هدایت کنیم:

1-به فرزندان مفهوم حقیقت را آموزش دهید

در سن 2 تا 5 سالگی هنگام بازی کردن با کودک ،تماشای تلویزیون یا هنگام کتاب خواندن تفاوت میان حقیقی بودن و غیر حقیقی را به کودک بیاموزید به طور مثال اگر بابا گفت چه بچه شیرینی می خورمت ... شوخی بود و نمی خواد تو را بخورد.

2-معلم خوبی باشید

بچه از کودکی مانند دوربین فیلمبرداری هر چه از شما می بینند و می شنوند ضبط می کنند مثلا وقتی در پارک برای ندادن پول بلیت ، سن کودک ار به متصدی وسایل بازی کمتر می گویید شاید با تعجب بگوید بابا من که 3 سالم نیست ، بابا 4 سالمه و دروغ های کوچک از همان کودکی آموزش داده می شود.

3-لاف زدن و پزدادن را دروغ گفتن ندانید

به فرزندن کمک کنید تفاوت بین رویا و واقعیت را دریابند و بدون اینکه برچسب دروغگو را به او بزنید سعی کنید تخیلات اور به نوعی لاف زدن و پز دادن است به شیوه ای مثبت جهت دار کنید به طور مثال وقتی فرزندتان در مورد ماشین کنترلی پرنده اش با دوستان حرف می زند و آن را توصیف می کند می تواند به او پیشنهاد دهید که به دوستان بگو شوخی کردهای و واقعیت را توضیح دهد.

4-باعث دروغ گویی نشوید

همیشه توانایی ها و تفاوت های فردی فرزندان را باید مورد توجه قرارد دهید و انتظارات وخواسته های خود را مطابق با توانمندیهای فرزندتان همسو و هماهنگ کنید وچنانچه متوجه رفتار اشتباهی از سوی فرزندتان شدید با برخودی عاطفی –منطقی و در نهایت عشق ورزی اعتمادش را جلب کنید و محرم رازش باشید دیگر دروغ نخواهد گفت .

5-جریمه دروغگوییی با جریمه کار نادرست متفاوت است

اگر فرزند شما به جای رفتن به کتابخانه از جای دیگری سردر آورده ولی می خواهید او را تا 2 روز از بیرون رفتن از خانه محروم کنید ،توضیح دهید اول به دلیل رفتارت 2 روز محروم کنید ،توضیح دهید اول به دلیل رفتارت 2 روز محرومی و بعد به دلیل دروغگویی 2 روز دیگر هم جریمه می شوی.

6-راستگویی را تحسین و تقویت کنید

متناسب با سن کودک او را تحسین کنید.اگر کودک 3 یا 4 ساله گلدانی را شکسته مکث کوتاهی می کند و به شما می گوید "ببخشید" در این صورت فورا به او بگویید از راستگویی ات خوشحالم وبعد از تحسین رفتار صادقانه ،جریمه شکستن گلدان را تعریف کند.

7-اعتماد به نفس فرزندان خود را تقویت کنید.

هرقدر که فرزندانمان از خود پنداری مثبت ،اعتماد به نفس و شجاعت اخلاقی برخوردار باشند در بدترین و سخت ترین شرایط هم دروغ نمی گویند .برای این کار لازم است که توانمندیهای آنها را مورد توجه قرار داده ،آنها را تشویق کنید. همواره از تهدید شخصیت آنان خودداری کنیم و از توهین و سرزنش و تنبیه آنها بپرهیزیم .

8-از تشویق فرزندان به پنهان کاری پرهیز کنیم

گاهی والدین از دروغ گویی مقابل کودک اجتناب می کنند در عوض پنهان کاری را به او یاد می دهند که شکل دیگری از دروغ است و در طول زمان کودک یاد می گیرد که چطور حرف بزند تا متهم به دروغگویی نشود.