هفته نامه
انسان و هوای نفس
انسان و هوای نفس
آرزوی دراز:
سبب آرزوی طولانی دو چیز است: یکی جهل و غرور است که جاهل بر جوانی، یا صحت مزاج خود اعتماد میکند و مرگ را در ایام جوانی بعید میداند و دوم محبت به دنیا و انس با لذات فانیه آن است.
علاج طول اصل (امید، آرزو) و آرزوهای دراز:
علاج طول اصل یاد مرگ است. در روایات ما آمده است که هیچ خانوادهای نیست مگر آنکه ملکالموت عزرائیل شبانهروزی پنج مرتبه اوقات نماز ایشان را بازدید نماید. پس ای برادر و خواهر عزیز، بر قبرستان رو و بر خاک دوستان گذری کن و بر لوح مزارشان به دیده ی عبرت نگاه کن و تفکر کن که در زیر قدمت به اندازه یک متر چه خبر و چه صحبتی است. بعد قدری هم بر احوال خودت تأمل کن که توهم مثل ایشان خواهی شد و عمرت به سر میرسد، علامت مرگ از هر طرف ظاهر میشود، طبیبها از معالجهات ناامید میشوند و اعضایت از حرکت میایستد و عرق مرگ بر جبینت ظاهر میشود و ملکالموت به امر خداوند سبحان جل و علی میرسد، چه بخواهی چه نخواهی تو را از این دنیا جدا میکند و میان جسم و روحت فاصله میاندازد. دوستان و برادرانت در ماتمت نالهی حسرت سر میدهند و گریه میکنند، پس بر مرکب تابوت تو را سوار میکنند و به زندان گورت می برند و تو را در وحشتآباد گور تنها میگذارند و برمیگردند و به زندگی خود ادامه میدهند پس افسوس بر ایام حیات و زندگی، صحت و جوانی، و فراغت خود را در دنیا میخوری که چقدر مفت آنها را از دست دادهای و برای آخرت خود ذخیره ننمودهای.
شیطان و ابزارهای انحراف:
از جمله وسایل مؤثر که شیطان برای انحراف مردم و آلوده ساختن آنان به گناهان بزرگ، از آن استفاده میکند خشم و شهوت است. حضرت علی(ع) میفرمایند: «شیطان هیچ دامی برای گمراه کردن مردم مهمتر از خشم و شهوت ندارد»
علاج غضب:
کسی که میخواهد از خطرات غضب محفوظ باشد باید در قدم اول به وسیلهی سجیهی حلم، خود را پرورش دهد و خویشتن را به آن خلق پسندیده متخلق سازد و تا وقتی آن صفت از ملکات نفسانیش نشده متظاهر به حلم شود و خودرا مانند افراد حلیم بنمایاند.
امام صادق(ع) میفرمایند: اگر حلیم و بردبار نیستی با تکلف خود را به حلم وادار سازد. راه دیگر علاج غضب این است که انسان محیط خشم را ترک گوید و از مجلسی که در آن سخنان تند رد و بدل میشود، بیرون رود یا آنکه وضع و هیئت خود را تغییر دهد، اگر ایستاده است بنشیند، اگر نشسته است بلند شود و یا اینکه موقع عصبانیت دست و صورت خود را با آب سرد بشوید و خلاصه، به کارهایی از این قبیل خود را از دام شیطان دور نگه دارد.
شهوت و راه علاج آن:
شهوت نیز مانند غضب دام بزرگ شیطان است و میتواند آدمی را به ناپاکی و انحراف سوق دهد و موجب سقوطش گردد. برای مصون ماندن از این خطر بزرگ باید مرد و زن اجنبی با یکدیگر خلوت نکنند و خویشتن را در معرض گناه قرار ندهند. بنابر فرموده معلم اخلاق استاد مظاهری: زن و مرد، به دلیل اینکه همکار هستند با یکدیگر مجالست و نشست و برخاست نداشته باشند.
نتیجه اینکه عمرهای مردم با ایمان چراگاه شیطان است او هموار سعی دارد از هر راهی که ممکن است فرزندان آدم را اغفال نماید و آنان را به گناه وادار کند و از راه هدایت منحرف نماید. خداوند متعال جل و علی در مقابل وسوسههای شیطانی در توبه و استغفار را به روی مردم گشوده و به آنان وعدهی عفو و مغفرت داده است تا گناهکاران هرگز مأیوس و ناامید نشوند و خویشتن را از فیض الهی بی نصیب نپردازند.
حضرت علی(ع) میفرمایند: «گناهان بیماری است و دوای آن استغفار و طلب عفو از درگاه الهی است و نشانهی شفایافتن گناهکاران این است که دوباره پیرامون آن معصیت نگردند و مرتکب نشوند.»
بنابراین ما باید مراقب باشیم عمرمان چراگاه شیطان نشود و اگر مرتکب گناه شدیم، هر چه زودتر استغفار کنیم و از پیشگاه الهی طلب عفو و بخشش نماییم و آن لکهی تیره را از صفحه ی اعمال خویش بزدائیم که اگر توبه نکنیم و در فکر توبه نباشیم و هم چنان به گناه و ناپاکی ادامه دهیم در صف کسانی قرار میگیریم که اسیر بی پاکی شدید هستند و به معصیت خداوند متعال اصرار میکنند.
منصوره زینلیان بافقی