هفته نامه

اقتصاد مقاومتی از حرف تا عمل (قسمت 26)

تهیه و تنظیم: امیر عباس امینی

«اقتصاد مقاومتی» کجای برنامه ششم قرار دارد؟

بر اساس تحلیل های نشریه پنجره شماره 257

-تأکید ویژه مقام معظم رهبری بر اقتصاد مقاومتی.

برنامه ششم توسعه به عنوان اولین برنامه ای که پس از مطرح شدن الگوی« اقتصاد مقاومتی» اجرایی خواهد شد، وظیفه ای سنگین در پیشبرد این الگو دارد و اجرای درست یا نادرست اقتصاد مقاومتی در طول این برنامه، نقش مهم، در آینده کشور دارد.

رهبر معظم انقلاب 9 تیرماه سیاستهای کلی برنامه ششم را به دولت ابلاغ فرمودند. در ابلاغیه رهبری آمده بود: ( این سیاست های کلی برپایه محورهای سه گانه« اقتصادمقاومتی» « پیشتازی در عرصه علم و فناوری» و « تعالی و مقاوم سازی فرهنگی» و با در نظر گرفتن واقعیت های موجود در صحنه داخلی و خارجی تنظیم شده است؛ تا به تحقق اهداف برنامه ششم، به ارائه ی الگوی برآمده از تفکر اسلامی در زمینه ی پیشرفت که به کلی مستقل از نظام سرمایه داری جهانی است، کمک کند.)

رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیس جمهور واعضای هیئت دولت در شهریور ماه سال 94 نیز بر لزوم محوریت اقتصاد مقاومتی در برنامه ششم تأکید کرده و فرمودند: « نکته دوم در مورد اقتصاد مقاموتی این است که همه برنامه های اقتصادی دولت بایستی در این مجموعه اقتصاد مقاومتی و در این سیاست ها بگنجد؛ حتی برنامه ششم و برنامه و بودجه های سالیانه؛ همه باید بر اساس این اقتصاد مقاومتی شکل بگیرد؛ یعنی هیچ کدام از این ها در هیچ بخشی، غیر منطبق با این سیاستها نباشد؛ نه اینکه فقط مخالفت نداشته باشد؛ بلکه کاملا منطبق با این سیاستها باشد.»

-نقض اقتصاد مقاومتی یا کم فروغی اقتصاد مقاومتی.

مروری بر لایحه برنامه ششم نشان می دهد برخی احکام ابلاغی رهبر معظم انقلاب در سیاستهای کلی برنامه ششم و اقتصاد مقاومتی، به طور آشکار نقض شده است.

نگاهی به مواد لایحه برنامه ششم بیانگر آن است که روح اقتصاد مقاومتی در آن آشکار نیست. در این لایحه فقط چند مورد می توان پیدا کرد که به طور مستقیم به اقتصاد مقاومتی مربوط باشد؛ مثل کاهش هزینه های جاری دولت یا کاهش تعداد دستگاههای دولتی، با این حال، این موارد نیز به طور اختیاری و با عبارت« دولت مجاز است» ذکر شده و در آن هیچ تکلیفی بر دولت نیست.

متأسفانه در لایحه برنامه ششم برای بسیاری از موارد مهم سیاستهای اقتصاد مقاومتی، هیچ تکلیفی ذکر نشده است. علاوه بر بی توجهی به احکام اقتصاد مقاومتی، برخی بندهای آن نیز به طور صریح در لایحه برنامه ششم نقض شده است. به عنوان نمونه می توان به کاهش سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی اشاره کرد. در بند 10 سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه که 9 تیرماه سال 94، از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد، بر سهم حداقل 30 درصدی صندوق توسعه ملی تأکید شده است.

در بند 10 سیاستهای کلی« تغییر نگاه به نفت و گاز و درآمدهای حاصل از آن، از منبع تأمین بودجه عمومی به منابع و سرمایه های زاینده اقتصادی و دائمی شدن اساسنامه صندوق توسعه ملی با تنفیذ اساسنامه موجود و واریز سالانه 30 درصد از منابع حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی و خالص صادرات گاز به صندوق توسعه ملی و افزایش حداقل دو واحد درصد سالیانه به آن.» به عنوان راهکار اصلی خروج از وضعیت فعلی در نظر گرفته شده است.

بر اساس بند 10 سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه کشور، سال اول برنامه، سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی باید 30 درصد باشد. سهم سالهای بعد با افزایش دو درصدی تعیین شده، یعنی در سال پایانی برنامه ششم توسعه، این رقم باید به 38 درصد برسد.

این در حالی است که در ماده 2 لایحه برنامه ششم توسعه، دولت این حکم کلی را نادیده گرفته و سهم 30 درصدی صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی را به جای سال اول به سال سوم برنامه موکول کرده است.

در تبصره لایحه بودجه سال 95 نیز که اولین سال اجرای برنامه ششم خواهد بود، سهم صندوق توسعه ازدرآمدهای نفت و گاز 20 درصد تعیین شده است.