در این روزهای مانده به عید، ویترین مغازه‌ها پر است از انواع و اقسام شیرینی‌ها و شکلات‌ها، در انواع سنتی و مدرن، با طعم‌ها و رنگهای مختلف و مارک‌های متنوع. کمتر کسی می تواند در برابر این همه تنوع مقاومت کند در نتیجه گنجه‌های ما به انباری از تنقلات تبدیل می‌شود که مصرف آنها از چند روز مانده به تعطیلات تا پایان سیزده به‌در، و معمولاً حتی تا یکی دو هفته بعد از آن ادامه می‌یابد. خبرنگار هفته نامه افق کویر برای اینکه در این مدت که دید و بازدیدهای عید رونق دارد و اهمیت قائل شدن برای سلامتی شما خوانندگان گرامی گفتگویی با  الهام ریّانی فارغ‌التحصیل کارشناسی تغذیه از دانشگاه کرمان و دانشجوی کارشناسی ارشد رشته علوم بهداشتی در تغذیه دانشگاه تهران انجام داده است که امیدواریم این گفتگو بتواند اطلاعات مفیدی را به شما ارائه نماید.  

افق‌کویر: پیشنهاد شما در مورد تغذیه در تعطیلات عید نوروز چیست؟

 ابتدا باید به خرید قبل از عید بپردازیم معمولاً شهروندان به دلیل تعطیلات چند روزه زیاد خرید می‌کنند. پیشنهاد می‌کنم میوه زیاد خرید نکنند؛ چون میوه سریع خراب می‌شود و ارزش غذایی‌اش را از دست می‌دهد. شیرینی هم کم مصرف کنند سعی کنند تنوع شیرینی که خرید می‌کنند کمتر باشد تا هر نوع شیرینی را امتحان نکنند. مصرف شیرینی اصلاً توصیه نمی‌شود؛ چون شیرینی، چربی و کالری زیاد اصلاً ارزش تغذیه‌ای ندارد. باعث بیمارهای‌های قلبی و عروقی و فشارخون می‌شود.

افق‌کویر: آیا خودتان هم این موارد را رعایت می‌کنید؟ 

قبلاً خیر، ولی از زمانی که  به عوارض آن پی بردم سعی می کنم رعایت کنم.

افق‌کویر: از آنجایی که اگر در مهمانی شیرینی نخوریم به میزبان بر می‌خورد چه راهکاری دارید؟

اگر بتوانند  شیرینی خانگی تهیه کنند بهتر است؛ چون روغن‌هایی که در شیرینی‌فروشی‌ها استفاده می‌کنند یا جامد هست یا به دلیل حرارت زیاد به ترانس تبدیل می‌شود. افرادی که به تناسب‌اندام خود اهمیت می‌دهند توصیه می‌شود بیش از یکی شیرینی در روز مصرف نکنند و تاحدی که میزبان ناراحت نشود.

افق‌کویر:در مورد آجیل عید چه توصیه‌ای دارید؟

سعی کنند آجیلی را که تهیه می‌کنند تازه باشد، نمک آن کمتر باشد. تا آنجا که می‌توانند کمتر استفاده کنند؛ چون چربی و کالری آن زیاد است. هر 100 گرم که آجیل بخورید 300 تا 600 کالری انرژی دارد؛ یعنی 200 گرم کالری که خورده شود نصف نیاز روزانه یک زن که قد متوسط و فعالیت روزانه متوسط دارد را تأمین می‌کند.

آجیل خاصیت‌هایی مثل کلسیم، منیزیم، فسفر، ویتامین‌E و چربی‌های مفید دارد؛ ولی اگر در مصرف آن زیاده‌روی کنند چربی فرد بالا می‌رود و ضرر دارد.

افق‌کویر: با توجه به مصرف شیرینی و آجیل در عید چه غذاهایی را برای مصرف در این ایام توصیه می‌کنید؟

برنج به اندازه یک و نیم الی 2 کفگیر و در کنار آن سالاد هم داشته باشندکه آن بستگی به جنس و میزان فعالیت دارد. اگر سالاد فصل هست سعی کنند سُس آن را کمتر مصرف کنند. و در آن سرکه، ماست و ادویه‌های مختلف به کار ببرند تا خوشمزه‌تر شود.

سالاد شیرازی بیشتر مصرف شود؛ چون با آبلیمو و اب غوره، مصرف می‌شود.

اگر خورشت استفاده می‌کنند سعی کنند از قسمت‌های کم‌چرب آن استفاده کنند و گوشتی که مصرف می‌کنند چربی نداشته باشد. جلوی تلویزیون غذا نخورند. فست فود که اصلاً توصیه نمی‌شود.

افق‌کویر: چه توصیه‌ای برای سبد غذایی روز سیزده به در دارید؟

اگر غذای سرد استفاده می‌کنند سالاد الویه با سس کم و سالاد ماکارونی استفاده کنند. سعی کنند ژامبون مرغ، سوسیس و کالباس استفاده نکنند. اگر برای این روز می‌خواهند مرغ را کباب کنند باید مرغ تازه را خریداری کنند، مواد لازم را با آن مخلوط کنند و بعد آن را فریز کنند و روز بعد استفاده کنند و طوری نباشد که مرغ فریز شده باشد؛ چون برای اینکه مواد لازم را با آن مخلوط کنند مجبور هستند مرغ را از حالت فریز شده خارج کنند و دوباره بخواهند آن را فریز کنند باعث رشد میکروب‌ها، از بین رفتن  سلول‌های ماهیچه‌ای، کم شدن ارزش غذایی و کمک کردن به زود فاسد شدن می شود. برخلاف تصوری که بیشتر افراد دارند زیاد مصرف کردن میوه هم برای بدن مناسب نیست؛ چون قند اضافی میوه‌ها باعث تبدیل شدن چربی در بدن می‌شود و باعث چاقی می‌گردد.

قابل ذکر است برنج را آبکش نکنید؛ چرا که آبکش کردن برنج هیچ تأثیری برروی برنج ندارد و میزان ویتامین و املاح آن به اندازه 20 برابر کاهش می‌یابد. مصرف سبزی‌ها را چه فریز شده و چه خشک شده(البته اگر تازه باشد بهتر است) توصیه می‌شود؛ چون سرشار از ویتامین می‌باشد. شایان به ذکر است سبزیجات شامل: گوجه، خیار، کلم و کاهو نیز می‌باشد و فقط شامل سبزی‌های برگی نمی‌باشد.

افق‌کویر: افرادی که نسبت به ماهی حساسیت دارند برای جذب اُمگا3 باید چه مواد غذایی مصرف کنند؟

ماهی را افرادی که دوست دارند حتماً تازه تهیه کنند و سرخ هم نکنند. بهترین جانشین برای ماهی بعضی از مغزهاست که سرشار از اُمگا3 می‌باشد مثل مغز گردو، سبزی خُرفه و تخم خُرفه.

افق‌کویر: توصیه پایانی:

توصیه می‌کنم در عید و ایام تعطیل که تلویزیون فیلم‌های جذابی دارد از فعالیت بدنی خود نکاهند و حداقل درروز، نیم الی یک ساعت پیاده‌روی در روز داشته باشند از بازی رایانه‌ای زیاد استفاده نکنند. برای دید و بازدید پارک را انتخاب کنند و به صورت پیک نیک با هم دیدار کنند تا زیاد خانه‌نشین نباشند و فعالیت بدنی داشته باشند. در مصرف مواد غذایی زیاده‌روی نکنند.

در مصرف سمنو زیاده‌روی نکنند و در مصرف آن تعادل داشته باشند. دیابتی‌ها هم مراعات کنند. برای تهیه محصولات سعی کنند مواد تازه باشد؛ چون بعضی از مغازه‌داران اجناس کهنه را به مشتریان عرضه می‌دارند. اگر سمنو در خانه تهیه می‌کنند سعی کنند شکر در آن استفاده نکنند؛ چون خودش شیرینی دارد و اگر از بیرون سمنو تهیه می کنند مطمئن باشند بهداشتی و تازه است. در خرید گوشتهای منجمد شد و فریز شده آماده دقت داشته باشند. از فروشگاه‌های معتبر خرید کنند. در مسافرت سعی کنند آب شرب به همراه خود داشته باشند؛ چون آب شرب ممکن است گیر نیاید و اگر آب به همراه برمی‌دارند سعی کنند در بطری‌های یک بار مصرف و بطری‌های نوشابه‌ای نباشد؛ چون بطری‌های یک بار مصرف بعد از یک الی دو بار مصرف استفاده غیرقابل استفاده می‌باشند؛ چون مواد سرطان‌زا دارد.  در ماشین حین مسافرت تنقلاتی مثل مغز، بیسکویت و نان و پنیر و سبزی و خیار و گوجه استفاده کنند. از رستوران بین‌راهی استفاده نکنند و اگر استفاده می‌کنند مطمئن باشند که از آب شرب و سالم برخوردار است و مطمئن باشند؛ آیا محیط رستوران بهداشتی هست یا خیر؟ از رستوران‌های شلوغ استفاده نکنند؛ چون اگر پرسنل آن به همان نسبت زیاد نباشند طبیعتاً از نظر بهداشتی دچار مشکل خواهند بود؛ چرا که باید به مکان‌های شلوغ بیشتر از نظر بهداشتی رسیدگی شود.