به مناسبت روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای(3 شهریور) خبرنگار هفته نامه افق کویر مصاحبه ای با یکی از مرشدان شهر بافق انجام داده است که با هم می خوانیم:

افق کویر:لطفاً خودتان را معرفی کنید؟

محمود کریمی هستم. سال 1358 ورزش باستانی را شروع نمودم، دو سالی به عنوان ورزشکار و زیر نظر مرشدان وقت، آموزش مرشدی دیدم و تا به حال در زورخانه های مختلف به کار مرشدی مشغول هستم.

افق کویر: از فعالیت های خود و سابقه تان بگویید؟

 در سال 1361 دوره مقدماتی از طرف سازمان تربیت بدنی یزد تشکیل شد و در آن جا شرکت نمودم. در سال 1364، همایش کل مرشدان ایران در مجموعه ورزشی آزادی برگزار شد و همچنین سال 1367 همایش مرشدان بود که در تهران به مناسبت 22 بهمن نیز یکی از شرکت کنندگان بودم و توانستم با رتبه مرشد درجه 3 دوره را به پایان رسانم. الان نیز با توجه به این که 3 سالی است مرشدان و ورزشکاران رتبه بندی شده اند با رتبه 7 مرشدی مشغول به خدمت می باشم. 

افق کویر: در مورد محیط ورزشی خود(زورخانه، گود زورخانه) توضیحاتی ارائه دهید؟ ورزش زورخانه با ورزش های دیگر متفاوت می باشد و یک ورزش باستانی است. ورزش زورخانه با توجه به نظرات مختلف که 700 یا 1000 سال سابقه دارد، برگرفته از فرهنگ و آداب ملی و مذهبی می باشد. علت این که قسمتی از زورخانه گود نامیده شده است این است که در دوران مغول جوان مردهای به نام فتیان در برابر حمله مغول مقاومت نمودند و به خاطر این که بدن خود را ورزیده کنند، به دور از چشم حکام به زیر زمین پناه می بردند و کم کم با منقرض شدن نسل مغول مسئله جنگ به شکل امروزی در آمده گودی که الان در مورد آن صحبت می کنیم چند ضلعی می باشد. شش، هشت ضلعی و با توجه به وسعت محیط زورخانه ضلع آن فرق می کند ولی اکثر گودها شش ضلعی است چون ریشه مذهبی دارد و به یاد ضریح مولایمان امام حسین(ع) ساخته می شود. یکی دیگر از علل گود بودن این است که افرادی مشتاق این ورزش باید به پرورش نفس بپردازند و گود، خاکی بودن افراد را می رساند و آنها را از کبر و و غرور دور می کند. ادوات ورزشی با توجه به نام باستانی بودن آن باستانی می باشد و هر کدام از ادوات که به کار گرفته می شود نماد یکی از وسایل جنگی است. اولین ابزاری که به کار می گیریم تخته شِنوُ، نماد شمشیر، میل ورزشی یا در بعضی از شهرها که گوارگه نیز می گویند. نماد گرز، قوی شدن بازو و سر پنجه و مچ برای عملیات شمشیرزنی و همچنین کباده، کمان فلزی که زنجیر با وزن های مختلف به آن وصل است، از 8 کیلو تا 20 کیلو می باشد و نماد تیر و کمان جنگی و حرکاتی که با آن انجام می دهند باعث قوی شد عضلات می گردد. سنگ وسیله دیگری است و علیر غم اسم آن جنسش از چوب می باشد که به شکل سپر و در قدیم در مقابل تیر استفاده می کردند. عملیاتی که با سنگ انجام می گیرد باعث قوی شدن عضلات بدن می شود و چند سالی است با توجه به حرکات ورزشی مسابقات به صورت انفرادی و تیمی برگزار می گردد و از این ادوات که نام برده شد استفاده می شود که رتبه هایی نیز در سطح شهرستان و استان و کشوری کسب نموده ایم.

افق کویر:چگونه ورزش باستانی ایران به خارج از کشور انتقال داده شده است؟هر ورزش متقاضی به خودرا دارد با توجه        به مسئله جوان مردی که دارد در تمام کشورها رایج شده است و فدراسیون کشور ما اگر اشتباه نکنم 45 کشور را آموزش می دهند. با توجه به تبلیغات فرهنگی انجام شده توانسته ایم ورزش باستانی زورخانه ای را به کشورهای دیگر انتقال دهیم که شاید نسبت به آماری که گرفته شده نسبت به دیگر ورزش های متقاضی زیادی  نداشته باشد ولی نسبت متقاضی که مراجعه می کنند خوب است. ماندگاری در این راه نیاز به اخلاق و منش خاصی دارد.

افق کویر: برای وارد شدن به گود زورخانه باید شرایط خاصی باشد؟

زمان های نه چندان دور هر فردی اجازه نداشت وارد شود و شرایط خاصی برای سن بود در ابتدا باید فرد شاگرد پهلوان می شد و با اجازه آن پهلوان شروع به ورزش می کرد و الان با توجه به کنارگذاشتن این رویه و اخلاق، افراد متقاضی بین 10 روز تا دوهفته در زورخانه می نشینند و اگر خواسته آنان گذرا نباشد می توانند به این ورزش بپردازند. همچنین اجازه مرشد و مدیر زورخانه در این امر مؤثر است. درابتدا موظف به پرداخت بیمه ورزشی و تهیه لباس مخصوص(تونوکه و تی شرت ورزشی که آرم زورخانه را داشته باشد ).

افق کویر: افتخارات شما در زمان مرشدی چیست؟

در رده  سنی من  مسابقات کشوری زیاد برگزار شد اما با توجه به مشغله کاری و گرفتاری زندگی شرکت نکرده ام هر چند رتبه 7 مرشدی رتبه کمی نیست و هم اکنون بالاترین رتبه بافق رتبه 4 می باشد و آخرین رتبه مرشدی 9 می باشد و شاگردانی تربیت نموده ام که باعث افتخار بنده می باشند.

افق کویر: مرشد چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟

مرشد از لحاظ معنی کلمه یعنی فردی که هدایت و راهنمایی را بر عهده دارد که باید اخلاق و ویژگی های خاصی را دارا باشد و به کلیه فنون رموز ورزش آشنا و آگاه و وارد باشد. مرشد قبلاً حکم مربی را نیز داشت و از لحاظ توانایی اخلاقی باید فردی باشد که هدایت کننده مذهبی باشد.

افق کویر: عامل پیروزی وموفقیت خود را در چه می دانید؟با توجه به شیعه بودن، دوستی مولا باعث خدمت رسانی شده است.

افق کویر: در حال حاضر چند زورخانه و چند مرشد داریم؟ هم اکنون 4 تا زورخانه فعال  داریم که از لحاظ قدمت، زورخانه شهید رنجبر که قبلاً معروف به زورخانه تختی بود و بعد زورخانه مالک اشتر، زور خانه رحیم(که آب انبار بود و تغییر کاربری داده شد)، زورخانه پهلوان عسکربافقی بوده است.

افق کویر: آیا مردم بافق استقبال خوبی دارند؟ استقبال که مورد نظر ما می باشد وجود ندارد و ورزش غریبی است و کمتربه آن پرداخته می شود حتی تبلیغاتی نیز صورت نمی گیرد. در بعضی ورزش ها بازیکن به قیمت بالایی خریداری می شود. یکی دیگر از مشکلات  برگزار نشدن مسابقات است که اکنون در این زمینه بهتر کار شده است. عامل دیگر نبود مربی مرشد و ورزشکار است. 

افق کویر: امکانات زورخانه های شهر را در چه حدی می بینید؟خوشبختانه حدوداً 5 سال است که هیئت باستانی استان فعال شده و  با زحمات و حمایت های رئیس هیئت هرگونه امکانات در هر رده سنی به طور رایگان در اختیار ما قرار گرفته است و هر زورخانه بین 5 تا 8 میلیون تجهیزات داده شده  و جداً کمبود وسایل نداریم. 

افق کویر: دوست دارید چه فعالیتی در زمینه ورزش زورخانه صورت بگیرد؟فقط تبلیغ که مسئولین امر به این فکر افتادند و توافق نامه ای بین وزارت ورزش و وزارت آموزش و پرورش نوشته اند که موظف شده اند تا در هفته 1 تا 2 جلسه دانش آموزان  پسر با زورخانه آشنا شوند و اگر مرشد وقت داشته باشد تمام وقت در اختیار مدارس باشد هرچند هنوز عملی نشده است اما  با یکی دو تا مدارس و مهد کودک در این زمینه همکاری شده است.

افق کویر: آبا الگو پذیری و ارادت به مرام مولا علی(ع) در این ورزش کم رنگ شده است؟مسلماً منش پهلوانی کم رنگ شده  است. هم اکنون در حوزه امنیت، مسئول دولتی داریم اما در  قدیم امنیت شهر به دست داروغه و چند نفر خاص بود. فکر کنم کارتون پوریای ولی یکی از بهترین روش ها باشد که تأثیر خوبی روی بچه ها داشته است و مرام حضرت علی(ع) هیچگاه کم رنگ نمی شود ولی بعضی مسائل دیگر که مربوط به جوان مردی است کم رنگ شده است اما صفر نیست.

افق کویر: حرف پایانی؟اولاً از مدیرمسئول هفته نامه سپاسگزارم که این فرصت درد دل را به بنده  دادند و اگر امکان داشته باشد به خاطر تبلیغ بیشتر این ورزش باستانی با افراد پسشکسوت مصاحبه شود چون بچه های بافق فرم بدنی بهتری نسبت به کل استان دارند اما متأسفانه همتی ندارند. لطفاً  از پهلوان عسکربافقی تحقیق نمائید چون استان یزد  پهلوان ما را نیز مصادره کرده و به نام پهلوان یزدی نوشته است. پهلوان نورا...، عسکر بافقی را به مردم معرفی کنید.

در آخر امیدوارم مرام علی وار(ع) را فراموش نکنیم.      

                                                                                                     راضیه بیکی قطرمی