هفته نامه
« بازگشت
قرار نیست با 1 یا 2 واحد کاشی بافق از لحاظ آلودگی اتفاقی برایش بیافتد
قرار نیست با 1 یا 2 واحد کاشی بافق از لحاظ آلودگی اتفاقی برایش بیافتد
قرار نیست با 1 یا 2 واحد کاشی بافق از لحاظ آلودگی اتفاقی برایش بیافتد
محیط زیست به مکانهایی گفته میشود که انسان به طور مستقیم و غیرمستقیم به آن وابسته است. همچنین زندگی و فعالیتهای او با آن ارتباط دارد. به عبارت دیگر محیطزیست؛ یعنی محیطی که خداوند در آن همه چیز را فراهم نموده تا زندگی بر روی زمین برای جانداران امکانپذیر شود. لایه بسیار نازکی از سطح زمین که از پوشش خاکی و هوا تشکیل شده محیطزیست اصلی انسان است. بین موجودات زنده و محیطزیست یک ارتباط وجود دارد. این ارتباط زنجیرههای زندگی را بر روی زمین به وجود آورده است. هر موجود زنده حلقهای از این زنجیره را تشکیل میدهد. در نتیجه نبودن هر یک از موجودات زنده این زنجیره زندگی را از بین میبرد.
خبرنگار هفتهنامه افقکویر، با توجه به شرایط آب و هوای استان یزد گفتگویی با مدیرکل سازمان حفاظت محیطزیست استان انجام داده است که در ادامه این گفتگو را میخوانید.
وقتی توسعه را میپذیریم که پایداری آن تضمینی باشد
افقکویر: لطفاً خودتان را معرفی کنید؟
سیدحسین سادات موسوی، مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان یزد هستم. دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشتهی مدیریت برنامهریزی محیطزیست، لیسانس مهندسی منابع طبیعی با گرایش محیطزیست از دانشگاه تهران و حدود 30 سال سابقهی کار اداری در محیطزیست استان. در طول دورهای که بنده خدمتگذاری میکردم در حوزهی محیط زیست بالغ بر 20تا 22سال را تقریباً در حوزههای مختلف طبیعی و صنعتی کارشناس بودم، چندین سال هم به عنوان معاون اداره در حوزههای مختلف طبیعی، انسانی و فنی فعالیت داشتم، یک سال سرپرست اداره کل بودم و حدود 2سال هم هست که مدیر کل اداره محیطزیست میباشم.
افقکویر: چه برنامه و اهدافی برای آینده یزد و به ویژه شهرهای معدنی از قبیل بافق و اردکان در حوزه محیط زیست دارید؟
برنامههای محیط استان به نوعی میتوان گفت که تبعیت میکند از سیاستهای کلان کشور در حوزه محیطزیست؛ یعنی افق برنامه وقتی مقام معظم رهبری(مدظله) ابلاغ میکند به مجمع تشخیص مصلحت و از آنجا به دولت ابلاغ میشود در فصل محیطزیست در واقع آن سیاستها و راهبردها مشخص شده؛ مثلاً زمانی که ما میگوییم در1400یا 1404 باید محیط زیستی داشته باشیم که شاهد ارتقاء سلامتی و رفاه مردم بوده باید بالطبع شاهد آلودگیها نیز باشیم. این سر فصل سیاستهای محیطزیست است که بر این اساس در واقع به نوعی مقام معظم رهبری(مدظله) تدوین و ابلاغ کردند ما نیز باید آن را عملیاتی نماییم. حالا این برنامه را چطوری عملی کنیم؟ به این شکل است که مثلاً برنامههای دوم،سوم،چهارم و پنجم توسعه را گذراندهایم و الآن در برنامه ششم هستیم. شعاری که امسال ایشان انتخاب کردهاند شعار اقتصاد،فرهنگ، عزم ملی و مدیریت جهادی هست. این شعار می تواند سر فصل برنامههای عملیاتی محیطزیست هم قرار بگیرد این اتفاق در آخر برنامه پنجم و ابتدای برنامه ششم اتفاق میافتد؛ وقتی ما بحث اقتصاد را کنار فرهنگ میآوریم؛ یعنی تا فرهنگ نهادینه نشود و مردم به نوعی به روز نشوند با مسائل روز جامعه یا به نوعی دیگر ما فرهنگ سازی و اطلاعرسانی برای اقشار مختلف انجام ندهیم و تا نتوانیم بخش مشارکتهای مردمی را فعال کنیم و برای فرهنگسازی مشارکت مردم فعالیتی نداشته باشیم حفاظت هم اتفاق نمیافتد و قطعاً بحث فرهنگ و اقتصاد هم در حوزهی محیطزیست اجرا نخواهد شد. اقتصاد مقاومتی که رهبری از آن اسم می برند در حوزهی محیط زیست؛ یعنی اقتصاد سبز، اقتصاد سبز؛ یعنی اقتصادی که همراه با توسعه پایدار و متوازن باشد؛ یعنی وقتی ما توسعه را میپذیریم که پایداری آن تضمینی باشد. چه موقع تضمین میشود؟ زمانی که امنیت سرمایه گذاران و سلامتی مردم تضمین شود؛ اگر قرار باشد ما صرفاً به تولید و اشتغال به صورت تک بعدی بها بدهیم و در کنار آن محیط زیست و سلامتی که جایگاه قانونی دارد و در اصل 50 جزء وظایف عمومی تلقی شده نادیده گرفته شود درحق مردم نیز تجاوزی صورت بدهیم بدانید که در آینده دچار مشکل میشویم این قضیه قطعاً در برنامههای ما در استان و در کشور دیده شده و در حوزهی شهرستانهای بافق و اردکان که ذکر شده قطعاً این عملیاتی بوده و خواهد شد. بحث معدن که ذکر شده بحثی می باشد که متأسفانه باتوجه به قانون جدید معادن نیازی به استعلام از محیط زیست را خیلی ضروری ندانسته؛ اگر تبعاتی در حوزه معدن اتفاق افتاد این را باید به سمت اصلاح قوانین و تبصره¬هایی برای تکمیل قوانین برویم که بتوانیم دیدگاه محیط زیست را در حوزه معدن همان طور که صنعت لحاظ می شود لحاظ کنیم.
بیشه در بافق هم یک معدن رودخانهای میباشد
افقکویر: شهرهای معدنی دارای معادنی هستند که با برداشت بی رویه از آنها چهره زیست محیطی منطقه تغییر می یابد آیا اداره کل محیط زیست برنامه¬ای برای ترمیم ناشی از آسیب های این معادن من جمله معدن سنگ تزئینی بیشه در بافق و... دارد؟
معدن را من در سؤال قبل جواب دادم؛ ولی محیط زیست خیلی در سیاستگذاری نقشی ندارد؛ یعنی مجوز اولیه را سازمان صنعت و معدن و تجارت صادر میکنند با استعلامی که از منابع طبیعی استان انجام میدهد و شاید اداره راه و میراث و.. لذا درخواست ما این است که منابع طبیعی استان میخواهد مجوزی صادر کند که بعداً مجوز سازمان صنعت و معدن و تجارت وجاهت قانونی پیدا کند. صرفاً به جبران خسارت مرتعی که در حیطه کروکی که آن معدن کار میخواهد مستقر بشود نگاه نکند نگاهش جامعتر باشد. نگاه باید به این شکل باشد که آینده این محدودی معدنی که مردم در کنار آن زندگی میکنند و نحوهی فرآوری مواد معدنی را و نهایتاً پس از بهرهبرداری برگشت به حالت اولیه و ترمیم پذیری آن توجه کنند وقتی به آن توجه نکند شما شاهد آن تخریبها هستید و لذا محیطزیست به عنوان یک ارگان نظارتی وظیفهای در حال حاضر برای ترمیم معادن به حالت اولیه ندارد و قانونگذار برایش پیشبینی نکرده است. بحث و توسعه ما این است که سازمان صنایع یک بعد نظارتی بر معادن را تقویت کند و دوم اینکه قانون گذار به سمت اصلاح قانون بگذارید که محیط زیست را دخیل کند و بحث آخر اینکه؛ اگر این تخریبها شاکی خصوصی پیدا کند و به مراجع قضایی برسد؛ یعنی طرح دعوا بشود به عنوان یک ارگان نظارتی نظر کارشناسی قطعاً خواهیم داد؛ ولی حق و حقوق دولتی یک معدن کار را سازمان صنایع میگیرد و به حساب دولت واریز میشود. این حق ایجاد شده و ما نمیتوانیم در مقابل حقوق قانونی یک معدن کار ایستادگی کنیم؛ لذا باید از ابتدا این پیشگیری انجام شود که به مقابله نکشد. پیشنهاد ما این است که در ابتدا یک مقدار احتیاط رعایت بشود تا به مسائل ذکر شده کشیده نشود. بیشهدر بافق هم یک معدن رودخانهای میباشد که اینها در ادامه ممنوع شدهاند و در جریان باشید که بهرهبردار تا زمانی مجوز بهرهبرداری دارد میتواند بهرهبرداری کند و دیگر مسائل آبرفتی و رودخانهای و رودخانهای کلاً در کشور ممنوع شده و از مصالح کوهی برای آینده برداشت کنند و مجوز برداشت صادر خواهد کرد. اداره محیطزیست یک جنبه حاکمیت و نظارتی دارد و هیچ گونه مسئولیتی برای ترمیم ندارد.
در خواست آسفالت جاده گزوئیه به نوعی الآن اصلاً مدنظر نیست
افقکویر: چه برنامهای برای برخی از جادههایی که محیط زیست با ساکنان آن منطقه مشکل دارد از جمله جاده گزوییه بافق دارید؟
جاده گزوییه یک برنامه حداقل 10تا 12 ساله بود که از زمانی که معصومه ابتکار در دوره قبلی که در دولت خاتمی، ایشان ریاست سازمان بودند تا دوره فعلی که در دوره دولت تدبیر و اعتدال هست این موضوع ادامه داشته است. خوشبختانه با تعاملی که وجود داشت و ادامه دارد و الآن هم که به نوعی تمام شده این جاده خاکی بین دوتا روستا قرار داده شده است و در خواست آسفالت به نوعی الآن اصلاً مد نظر نیست و با هماهنگی که بین مسئولین استان و در واقع مردم پیش آمده قرار است یک گزینهی جانبی که محیط زیست پیشنهاد کرده جزء راهکارهایی باشد که دولت برای آسفالت آن اعتبار بگذارد و از این جاده هم به عنوان یک جاده گردشگری و توریستی به صورت همان جاده خاکی مردم استفاده کنند.
یکی از محورهایی که می تواند توسعه در آن اتفاق بیافتد محور بافق _ یزد می باشد
افقکویر: باتوجه به اینکه یکی از وظایف اداره محیط زیست به کارگیری فنآوریهای سازگار با محیط زیست و ارائه دستورالعملهای زیست محیطی برای مکانیابی محل استقرار واحدهای صنعتی بزرگ کشاورزی و سکونتگاهای انسانی است. آیا کارخانههای جوار معدنی از قبیل: کارخانههای کاشی و فولاد که در شهرستان بافق در حال احداث است برای جلوگیری از عوارض زیست محیطی آن اقداماتی صورت گرفته است تا مسائلی که در گذشته برای استان به وجود آمد برای بافق تکرار نشود؟
چیزی که روی داده چیزی نیست که به صورت لحظهای اتفاق افتاده باشد؛ یعنی حداقل 2دهه گذشته تا به حال است. در استان یزد یک محوری که از مهریز تا عقدا است برخلاف اصول آمایش در جهت بادهای غالب استان در حوزهی آبخیز استان در دشتی از اردکان صنایع در جایی که حدود 70 تا 75 درصد سکونتگاههای ما است حدود 80 درصد صنایع ما مستقر شده¬اند در واقع توسعهای اتفاق افتاده که به آن توسعه حاشیه محور می گویند و این محور یک جاده اصلی ترانزیتی کشور هم هست سرمایه گذارانی آمدند ایجاد سرمایهگذاری کردهاند برای اشتغال و تولید و در بالا آوردن کیفیت نسبی تولید در استان و برند یزد در کشور؛ ولی اتفاقی که افتاده متأسفانه تبعاتی داشته است. در کنار سکونتگاههای مردمی صنایعی را مستقر کردهاند همهی اینها تبعات دارد و برای برون رفت ما ظرف دو سال گذشته حداقل 200کوره سنتی را تعطیل کردهایم، آجر پزی را مجهز به سیستم شبکهای گاز کردهایم و برخی کارهای دیگر. برای برنامههای آتی هم ما باید محورهای توسعهای را به محورهای مناسبتری انتخاب کنیم زیرساخت را در جاهایی ببریم که تبعات کمتری داشته باشد؛ ضمن اینکه صنایع سازگار با محیط را بیاوریم و در شهرستان بافق به نظر من توسعه کافی ندارد. یکی از محورهایی که میتواند توسعه در آن اتفاق بیافتد محور بافق _ یزد میباشد. شما شهرک صنعتی بافق را اگر نگاه کنید در یک جای مناسبی مستقر میباشد؛ ولی شاید 2 یا 3 واحد صنعتی بیشتر نداشته باشد؛ لذا توصیه ما به مسئولین سیاسی شهرستان این است که در راستای توسعه متوازن بافق تلاش کنید. این نیست که بگویم با 1 یا 2 واحد کاشی بافق از لحاظ آلودگی اتفاقی برایش میافتد. نه اینچنین نیست؛ ولی الآن که بافق فرصت برای توسعه دارد از این قابلیت در راستای توسعه متوازن استفاده کنیم. الآن جایگاه بافق جایگاه بسیار خوبی است و محیطزیست این آمادگی را دارد که این کمک را به مسئولین ارائه دهد و به استناد ماده 188 قانون برنامه الآن تفویض اختیار شده برای استقرار صنایع به سازمان صنایع شرکت شهرکهای صنعتی و جهادکشاورزی و صرفًا محیطزیست در مرحله بهربرداری صنایع به آن رجوع میکند.
الآن چیزی حدود 8 درصد در قالب مناطق 4گانه یک رده فرعی داریم
افقکویر: دیدگاه شما در مورد استفاده مردم از نعمتهای خدادادی با توجه به شرایط آب و هوایی گرم و خشک استان یزد چیست؟
محیطزیست ابتدا با توجه به اینکه یزد بالغ بر هفت میلیون و دویست هزار هکتار وسعت دارد و قبلاً چیزی حدود سیزده میلیون بوده پس از جدا شدن طبس چیزی حدود 40 تا 45 درصد مساحت کم شد. از این هفت میلیون و دویست هزار هکتار قبلاً 17 درصد آن تحت مدیریت ما بوده؛ ولی الآن چیزی حدود 8 درصد در قالب مناطق 4 گانه (اثر طبیعی ملی، پارک ملی، پناهگاهای حیات وحش، مناطق حفاظت شده) یک رده فرعی داریم به اسم منطقه شکار ممنوع که اینها با توجه به اینکه ممکن است در آینده ارتقاء پیدا کند به سوی مناطق چهارگانه؛ پس ما الآن در سطح استان 4 نوع منطقه داریم و با 8 درصد مساحت و در این مناطق به روی مردم باز است.
سعیده آغاز