هفته نامه

هویج ایرانی در کجای سبد غذایی ایرانی جای دارد!

شاید بتوان عصر امروز را پسامدرنیته نامید. خیلی‌ها از زرق‌وبرق‌های امروزی خسته شده و به سنت‌های قدیم روی آورده‌اند. بخصوص درزمینهٔ طب، روزبه‌روز بر علاقه‌مندان به طب سنتی افزوده می‌شود.

قصد آن ندارم که درزمینهٔ طب سنتی و یا طب نوین سخن برانم. امروز در حاشیه سفر کوتاهی که به منطقه سبز دشت داشتم با صحنه‌ای جالب روبرو شدم. گمان می‌کردم در این هیاهوی روزگار کاشت و تولید برخی از محصولات باارزش کشاورزی را به دست فراموشی سپرده‌ایم؛ اما امروز متوجه شدم که هنوز هستند کشاورزان پرتلاشی که سنت نیاکان خود را فراموش نکرده و بر اصل خویش استوارند. وارد صحرای روستای علی‌آباد (از توابع دهستان سبز دشت) که شدیم پیرمردی در حال برداشت هویج ایرانی (زردک) از کرت خود بود. به ما هم هویج تعارف کرد. مقداری را برای نمونه و تهیه عکس برداشتیم. بی‌نظیر بود. قطر متوسط این هویج‌ها حدود ۱۰ و بلندی متوسط آن ۳۵ سانتیمتر و بسیار پرآب بود. پیرمرد علت کیفیت بالای هویج ایرانی‌اش را تنک بودن بوته‌ها، استفاده از کود حیوانی و مرغوبیت بذر عنوان کرد.

زردک همان هویج ایرانی است که فصل برداشت آن زمستان است. این ریشه خوراکی کاربردهای وسیعی در طب و سفره ایرانیان داشته است اما مدتی است که تولید و مصرف آن به‌شدت کاهش‌یافته و کمتر در میوه‌فروشی‌ها دیده می‌شود.

زردک دارای طبیعت گرم و تر در درجه دوم است.

اگرچه برخی آن را در درجه اول گرم و تر دانسته‌اند.

هویج ایرانی با هویج‌فرنگی در بسیاری جهات مشابهت دارد. مثل وجود ماده کاروتن که در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود؛ اما میزان قند این نوع از هویج بیشتر از هویج‌فرنگی و آهن آن حدود سه برابر بیشتر است.

زردک سرشار از عناصر قلیایی بوده که با ایجاد تعادل در نسبت اسیدی - قلیایی بدن، موجب احیاء و تصفیه خون می‌شود. زردک منبع خوبی از پتاسیم محسوب شده که می‌تواند سطح سدیم را در بدن کنترل کرده و درنتیجه به کاهش سطح فشارخون بالا در بدن کمک مؤثری کند.

عبدالحسین رضایی پور

دکتری تخصصی منابع طبیعی