طيبه زكي زاده | قلیان از عوامل اصلی ابتلا به سرطان و بسیار مضر است.

تنباکوی مصرفی در قلیان ۴۰۰ نوع ماده سمی و سرطانزا دارد، تنباکوهای میوه‌ای علاوه بر این ۴۰۰ نوع سم، مضرتر نیز هستند.

سرطان ریه،‌ سرطان لب و دهان و حنجره،‌ سرطان مری و معده،‌ لوزالمعده، کبد و سرطان روده بزرگ از عوارض بد‌خیم و زخم‌های گوارشی، ریفلاکس معده(برگشت اسید معده به مری) ازجمله عوارض خوش‌خیم استفاده از سیگار و قلیان هستند.

قلیان‌های میوه‌ای که از پوست میوه تخمیر شده با مواد افزودنی تهیه می‌شوند، علاوه بر داشتن این ۴۰۰ نوع سم به دلیل وجود مواد افزودنی موجب آلرژی، آسم و حساسیت نیز می‌شوند.

هیچ فرقی بین قلیان‌های با تنباکوی سنتی و میوه‌ای وجود ندارد، اما قلیان با تنباکوی میوه‌ای به دلیل وجود مواد افزودنی ضرر بیشتری نیز دارند.

مصرف سیگار و قلیان موجب اختلال در جذب کلسیم و ساخت استخوان، یائسگی زودرس، کاهش وزن و تخریب هورمون‌های جنسی می‌شود که به تسریع پوکی استخوان می‌انجامد.

در سیستم گوارشی ودر بیمارانی که مبتلا به سوء هاضمه هستند می توان گفت مصرف دخانیات، به صورت استنشاقی یا طرق دیگر، در ایجاد زخم های گوارشی، تشدید برگشت اسید معده به مری و ایجاد سرطان های دستگاه گوارش موثر است، همچنین در بیمارانی که دچار زخم‌های سیستم گوارشی هستند، مصرف دخانیات بهبود زخم را به تاخیر می‌اندازد و پاسخ به درمان را کند می‌کند.

به بیمارانی که از سوء هاضمه رنج می‌برند توصیه اکید می‌شود، حتما برای افزایش تاثیر درمان و کاهش عود بیماری، به طور جدی مصرف مواد دخانی را ترک کنند.

در سال‌های گذشته استفاده از قلیان به سنین بالا محدود می شد، در حالی که در چند سال اخیر ضمن افزایش استفاده از قلیان متاسفانه نوجوانان و جوانان به طرفداران اصلی آن تبدیل شده‌اند.

تاسف بارتر اینکه اخیرا قلیان مصرف خانوادگی پیدا کرده است، یعنی پدر و مادر همراه با فرزندان جوان و نوجوان خود، در مکان‌های تفریحی عمومی، قلیان دود می‌کنند .

خانوادگی‌شدن قلیان باعث شروع عادت به نیکوتین در نوجوانان می‌شود به‌طوریکه علاوه بر این که قباحت و زشتی مصرف دخانیات و به تبع آن مصرف نیکوتین در نوجوانان از بین می رود، آنان را به نیکوتین نیز عادت می‌دهد به همین جهت بعد از مدتی نوجوانی که به مصرف نیکوتین به وسیله قلیان عادت کرده است، جهت تامین نیکوتین بدن خود به سیگار روی می‌آورد .

چرا جوانان قلیان می‌کشند؟

شاید اصلی‌ترین دلیل تمایل به قلیان باورهای غلطی است که درباره آن وجود دارد، در اینجا به مرور آن‌ها می‌پردازیم.

اولین باور غلطی که در خصوص قلیان وجود دارد این است که چون تنباکوی قلیان از طریق آب فیلتر می‌شود، کلیه مواد مضر آن تصفیه می‌شود، در حالی که واقعیت این است که کشیدن تنباکو از طریق آب، مواد سرطان‌زای آن را تصفیه نمی‌کند، این دود می‌تواند به اندازه دود سیگار اثر مخرب بر روی ریه و قلب داشته باشد.

دومین باور غلطی که در خصوص قلیان وجود دارد این است که استنشاق دود قلیان ریه‌ها را نمی‌سوزاند، به همین دلیل مضر نیست، در حالی که واقعیت این است که دود قلیان وقتی استنشاق می‌شود، ریه‌ها را نمی‌سوزاند، زیرا از طریق آبی که در پایین آن قرار دارد خنک می‌شود. با اینکه دود خنک می‌شود، اما هنوز هم حاوی مواد سرطان‌زایی است که برای بدن مضر است.

سومین باور غلطی که در خصوص قلیان وجود دارد این است که کشیدن قلیان سالم‌تر از کشیدن سیگار است، در حالی که واقعیت این است که دود قلیان به همان اندازه دود سیگار مضر است، قلیان به طریقی متفاوت دود تولید می‌‌کند؛ دود سیگار از سوختن تنباکو ایجاد می‌شود، در حالی که دود قلیان از طریق گرم شدن تنباکویی که در کاسه‌ای بالای آن قرار دارد از طریق زغال تولید می‌شود. محصول نهایی آن یعنی دود، یکسان است که حاوی مواد سرطان‌زا است.

چهارمین باور غلطی که در خصوص قلیان وجود دارد این است که کشیدن قلیان به اندازه کشیدن سیگار اعتیادآور نیست، زیرا نیکوتین ندارد در حالی که واقعیت این است که تنباکوی قلیان هم مثل تنباکوهای معمولی حاوی نیکوتین است. در واقع، در یک جلسه ۶۰ دقیقه‌ای قلیان، فرد در معرض حجم دودی ۱۰۰ تا ۲۰۰ مرتبه بیشتر از یک سیگار قرار می‌گیرد.

پنجمین باور غلطی که در خصوص قلیان وجود دارد این است که تنباکوی گیاهی قلیان سالم‌تر از تنباکوی معمولی است در حالی که واقعیت این است که این هم مثل کشیدن سیگار گیاهی یا طبیعی، فرد را در معرض مواد سرطان‌زا قرار می‌دهد.

علاوه بر باورهای غلطی که به آن‌ها پرداختیم عوامل دیگری هم جوانان را به سمت استعمال قلیان سوق می‌دهد که در این خصوص می‌شود به ارزانی و کم هزینه بودن، سهولت دسترسی، کم بودن تفریحات سالم و ... اشاره کرد.

 

كارشناس بهداشت محيط