هفته نامه
روانشناسی کودک
روانشناسی کودک
فاصله بین اشخاص نقاشی
اعضاء یک خانواده هماهنگ، در نقاشی کودکان همیشه دست در دست هم نشان داده میشوند.نزدیک شدن دو یا چندین شخصیت، نشانگر انس و الفت واقعی آنان و یا تمایل کودک به آنان است.ولی اگر کودکی فکر کند که خواهرش بیشتر از او مورد توجه پدر و مادر است، خواهرش را بین پدر و مادر خود را دورتر از آنان قرار میدهد.
اگر یک کودک، نسبت به برادر کوچکش، احساس حسادت کند و از اینکه برادرش جای او را در گستره عواطف پدر و مادرش بگیرد وحشت داشته باشد، ممکن است در نقاشی جای او را حذف کند یا آنکه در موضع فرزند بزرگتر قرار دهد وخود را به شکل بچه کوچکتر ترمیم کند و یا بالأخره به سادگی جای او را بگیرد.
جنسیت: مطالعههای زیادی به این نکته تأکید کردهاند که هنگامی که از کودکان درخواست میشود نقش یک انسان را بکشند، اول جنسیتی را میکشند که خود دارند.
عاملهای شناختی و ادراکی در نقاشیهای کودک
در نقاشیهای کودک، تفاوت بسیار گستردهای میزان تفکر منطقی و آگاهانه و رفتار ناخودآگاه همچنین بین ظاهر و باطن اشیاء و خودمحوری و مردمدوستی کودک، به چشم میخورد. در سنین زیر7سال، کودک چیزی را میکشد که فکر میکند باید باشد بدون توجه به اینکه در عمل، آن را ببیند.
نقاشی خانواده: اعضای یک خانواده هماهنگ در نقاشی کودکان همیشه با هم و در دست هم نشان داده میشود. کودک خودش را نزدیک شخصی نقاشی میکند که حس نماید در کنارش راحت است یا او را بیشتر از همه دوست دارد. در نقاشیهای کودکان همیشه یک شخصیت اصلی وجود دارد که کودک بیشتر بار احساسی خود را، چه به صورت عشق و نیایش و چه به صورت ترس و دلهره بر او مستقر میکند. به تصویر کشیدن امامان و اهلبیت علیهمالسلام و مناسک مذهبی میتواند بیانگر فضا و محیط تربیتی، حفظ حرمت، قداست، نگرش، ارتباط، امید، احساس نیاز و یاری خواستن از این بزرگواران باشد.
رنگ و خطوط: نوع رنگ انتخابی کودکان بیانگر ویژگی شخصیتی آنهاست. کودک برای نشان دادن مهربانی یک شخص او را به رنگ سبز، رنگآمیزی میکند و یا عصبانیت شخص دیگر را با رنگهای سیاه و سرخ نشان میدهد. بچههایی در زندگی با مشکلات بیشتری مواجه هستند معمولاً در نقاشیهای خود بیشتر از 3 رنگ استفاده نمیکنند و اغلب اوقات یکی از این 3 رنگ بنفش است که گویای اضطراب آنهاست. در مقابل بچههایی که آسودگی بیشتری دارند، معمولاً بیشتر از 5 رنگ در نقاشی خود استفاده میکنند. خطوط بیانگر حالتهای روانی مختلف میباشد. به هم چسبیدن خطوط نمود پرخاشگری، خط کمرنگ نشاندهنده حساسیت، ملایمت و فقدان اعتمادبهنفس و خطوط باز مبین راحتی و خوشحالی است .
آدمک: تصویر آدمک، بیانگر در کودک از بدن و تمایلات خود میباشد. نقاشی آدمک در اندازههای بسیار کوچک به معنای خود کم ارزشبینی کودک و خجالتی بودن و آدمکهای بزرگ نشاندهنده اختلال عاطفی و حساس بودن کودکان میباشد.
درخت: بسیاری از روانشناسان از درخت برای شناخت شخصیت کودک استفاده کردهاند. هر کدام از قسمتهای آن (ریشه، تنه و شاخ و برگها) نمایانگر قسمتی از شخصیت کودک است.
درختی که دارای برگهای زیاد و درهم باشد نشانگر شخصیت در خود فرو رفته کودک و درختی که شاخههای مختلف آن هر کدام به سویی کشیده شدهاند نمایانگر حساسیت شدید کودکی است که مسائل را به سادگی میفهمد و قادر به ارتباط با دیگران است و در عین حال به راحتی میتواند خود را با محیط سازگار سازد.
هماالسادات رضوی