هفته نامه

همه چیزهایی که باید درباره «بیمه» بدانیم (قسمت اول)

آیا بیمه کردن لازم است؟ چرا باید وسایل، ماشین و حتی جانمان را بیمه کنیم؟

آیا بیمه کردن لازم است؟ چرا باید وسایل، ماشین و حتی جانمان را بیمه کنیم؟ در این مطلب سعی داریم چند سوال رایج بیمه ای را پاسخ دهیم تا با آن بتوانید یک بیمه گذار موفق باشید، البته بیمه این قدر شاخه و زیرشاخه های متنوع دارد که شاید در این مجال نتوان حق مطلب را ادا کرد اما تا جایی که ممکن بود، مطالب را گردآوری کردیم و با ادبیاتی نرم به شما ارائه دادیم. کی حوصله دارد کاتالوگ و مرامنامه های طولانی و بدادبیات بیمه نامه ها را بخواند؟

- بیمه ها چقدر سود می کنند؟

خیلی ها از جمله نویسنده همین متن تا قبل از نگارش فکر می کردند بیمه ها خیلی سود می کنند. در ظاهر امر این طور به نظر می رسد که کلا بیمه کردن کار پرسودی است و تعطیل کنیم برویم بیمه بزنیم! اما جالب است بدانید پولی که ما به بیمه گر خود می دهیم، توی جیب خودش نمی رود. نهاد بالاتری به نام بیمه مرکزی بالای شعب بیمه وجود دارد که تمامی پول بیمه ها مستقیما به جیب آن می رود و به تمامی شعب درصد می دهد؛ یعنی این طور نیست که کسی خدای نکرده اگر فامیلش فوت کرد، زنگ بزند شعبه بیمه و بگوید دیه ما را بدهید!

نکته جالب دیگر ین است که مثلا در سال الف شاید x تصادف اتفاق بیفتد ولی در سال ب این رقم کاهش زیادی پیدا کند. آیا بیمه گذار از این اتفاق متضرر نمی شود؟ ضریب خسارت در طول کل سال اصولا فرق زیادی نمی کند و بیمه ها معمولا دچار چنین تلورانس هایی نمی شوند. سود بیمه ها در بیمه شخص ثالث بسیار پایین است و گفته می شود نهایتا 10 درصد سود به کارگزار بیمه می رسد. چیزی به نام صندوق تامین خسارت های بدنی وجود دارد که دیات از طریق آن پرداخت می شود.

صندوق تامین خسارت های بدنی در ماده 10 قانون بیمه اجباری شخص ثالث تعریف شده است و از زیان دیده گان حوادث رانندگی، خسارت های بدنی وارد به اشخاص ثالث، تعلیق تامین بیمه گر، فرار کردن یا نشاخته نشدن مسئول حادثه و ورشکستگی بیمه گر حمایت می کند. جالب است بدانید خسارت های بدنی خارج از شرایط بیمه نامه توسط این صندوق پرداخت می شود. مدیر صندوق تامین خسارت های بدنی به پیشنهاد رییس کل بیمه مرکزی ایران و تصویب مجمع عمومی و با حکم مجمع عمومی منصوب می شود.

در قانون مجازات اسلامی دو تعریف برای دیه بیان شده؛ اولی ماده 15 که می گوید: «دیه مالی است که از طرف شارع برای جنایت تعیین شده است.» و دومی ماده 294 که می گوید: «دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو به مجنی علیه یا به ولی یا اولیا دم داده می شود.» دیه اما در چند مورد از صندوق دیه بیت المال پرداخت می شود که برخی از مصادیق آن بدین شکل است. دیه افرادی که بر اثر آشوب و اغتشاش مصدوم یا کشته می شوند؛ دیه مقتولی که بر اثر سقوط غیرارادی شخص دیگری کشته شده. دیه فردی که بر اثر ازدحام کشته شده یا جسد مقتولی که در خیابان پیدا شده و نمی توان مرگش را به کسی منتسب کرد؛ دیه عابری که از منطقه ممنوعه عبور کرده و اتومبیلی که نقص فنی ندارد به او زده است.

کدام برند بیمه را انتخاب کنیم؟

سوالی ازلی ابدی که جواب چندان مشخصی برای آن وجود ندارد. فقط باید به تجربیات شخصی دوستان و اطرافیان خودتان بسنده کنید وگرنه هیچ ماست فروشی نمی گوید ماست من ترش است. شرکت های بیمه هر کدام یک برند هستند. در بیمه بدنه هیچ نرخ ثابتی برای بیمه بدنه وجود ندارد. در بین بیمه ها بیمه ایران به علت دولتی بودنش منابع مالی بیشتری دارد و در خسارت ها؛ دست بازتری عمل می کند سابقه و اعتبار بیشتری هم دارد. اعتبار بیمه ها براساس مفهومی به نام پورتفو تعیین می شود. بیمه ها پورتفوی خود را به علت محرمانه بودن او نمی دهند اما تجربیات میدانی ما نشان می دهد اول بیمه ایران قرار دارد. بعد آسیا و البرز و در گام های بعدی بیمه دانا و پارسیان.

در همین راستا گفته می شود بیمه های نوپا در پرداخت خسارت ها قدرت بیمه های مشهور را ندارند. مورد داشته ایم که طرف تصادف کرده و بیمه اش ایران بوده. رفته دنبال خسارت در حدی پول خوبی گرفته که 200 هزار تومان هم گذاشته جیبش. پروسه پرداخت خسارت در بیمه ها این گونه است که شما مثلا ماشینتان را می برید تا کارشناس بیمه ببیند. او طبق تشخیص خود از نمایندگی استعلام می کند که حدود این خسارت چقدر است. نمایندگی هر رقمی اعلام کند، بیمه آن را رند بازار می کندد و به بیمه گذار می دهد؛ رقمی که بعضی اوقات و در بیمه های قدیمی تر از رقمی که در بازار گرفته می شود بیشتر هم هست.

بیمه ها اما در شخص ثالث با هم رقابت دارند. خیلی از بیمه ها عادت داشتند به گروه های مختلف تخفیف گروهی بدهند؛ مثلا یکی از بیمه ها چند سال پیش به پرسنل بانک ملی 23 درصد تخفیف برای بیمه شخص ثالث می داد اما به تازگی این قانون کلا برداشته شده و با ورود رییس جدید بانک مرکزی، با عبدالناصر همتی و تصویب دولت، هیچ بیمه ای دیگر حق ندارد تخفیف های گروهی را برای بیمه شخص ثالث اعمال کند.

همشهری