هفته نامه

مدیریت پسماندهای حاصل از نذورات ماه محرم

ابراهیم غلامرضاپور| هرساله با شروع ماه های محرم و صفر بسیاری از هموطنان عزیز جهت برآوردن حاجات خود در ایام ماه های محرم و صفر، اقدام به دادن نذورات در میان مردم از قبیل: غذا، آش، چای، شربت، شیر و غیره در ظروف یکبار مصرف پلاستیکی می نمایند که محل توزیع این نذورات در منازل، تکایا، حسینیه ها، مساجد و بعضی نیز در کنار خیابان ها و معابر می باشد که متأسفانه با توجه به مشکلات زیست محیطی استفاده از این ظروف، بعضی از مردم با ریختن این زباله ها در سطح معابر و نهرها باعث مشکلاتی در محیط زیست و نظافت شهر می شوند.

تا چند سال پیش که استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی هنوز در میان متداول نشده بود و مردم نذورات خود را در کاسه های فلزی و بشقاب های ملامینی و استیل توزیع می کردند( ظروفی باقابلیت شستشو و عدم مشکلات زیست محیطی) مشکلاتی برای نظافت و محیط زیست شهر وجود نداشت؛ ولی متأسفانه در چند سال اخیر بنا به عللی چون افزایش تولید ظروف یکبار مصرف پلاستیکی و پایین بودن قیمت این ظروف و همچنین راحتی استفاده از این ظروف (به علت نداشتن مشکلاتی همچون شستشو و غیره) نذورات بیشتر در ظروف یکبار مصرفی که از جنس پلاستیک می باشد توزیع می گردند که علاوه بر ایجاد مشکلاتی برای سلامتی مردم، اختلالات بسیاری در امر مدیریت محیط زیست و ارائه خدمات شهرداری ها ایجاد می نماید که بررسی و حل این معضلات از نظر بهداشتی، اقتصادی و مالی بسیار حایز اهمیت می باشد.

دلایل عمده مشکلات ناشی از این ظروف عبارتند از:

-1 سلامت و بهداشتی: این ظروف از جنس پلاستیک می باشند که مواد پلاستیکی در دمای بالای 65 درجه حرارت با آزاد کردن مولکول های خود در مواد غذایی باعث در خطر افتادن سلامتی استفاده کنندگان و ایجاد بیماری نظیر سرطان می شود.

-2 زیست محیطی: طولانی بودن عمر این ظروف و تجزیه ناپذیری از عمده ترین مشکلات زیست محیطی می باشد.

-3اقتصادی: از طرفی مواد نفتی به جای اینکه در کشور به ساخت قطعات و تجهیزاتی صنعتی با کاربری بالا مورد استفاده قرار گیرد ما با ساخت ظروف یکبار مصرف پلاستیکی «طلای سیاه» را به چیز کم بها تبدیل می کنیم که دفع زباله آن نیز خیلی پرهزینه می باشد.

همچنین تجمع این ظروف در معابر و جوی آبها علاوه بر مشکلات بهداشتی و زیست محیطی از لحاظ زیباشناختی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

در این مطلب بر آنیم تا با ارائه راهکارها و پیشنهادات تا حدودی از معضلات سلامتی، بهداشتی، زیست محیطی و اقتصادی آن بکاهیم. در ذیل به برخی از این راهکارها اشاره می نماییم:

الف) استفاده از ظروف یکبار مصرف گیاهی که دارای مزایایی از قبیل: سازگاری با محیط زیست (تجزیه پذیری در خاک حداکثر پس از 6 ماه)- عاری از هرگونه اثرات مضر مواد پلاستیکی پس از تماس با غذای داغ- بدون هیچ گونه آثار تخریبی بر محیط زیست پس از تجزیه شدن در خاک – تهیه شده از منابع مواد اولیه تجدید پذیر سالانه – عدم وابستگی به مواد نفتی – تقویت و توسعه صنایع کشاورزی – مصرف انرژی کمتر در فرآیند تولید

ب) ترویج فرهنگ استفاده از ظروف با پایه گیاهی توسط فعالین محیط زیست و مردم در خانواده ها