ظلم از دیدگاه قرآن: قرآن کریم، بیش از دویست و چهل مورد کلمه‌ی ظلم و مشتقات آن را به کار برده است. از باب نمونه: «اگر آنها که ستم کردند عذاب الهی را مشاهده کنند، خواهند دانست که تمام قدرت به دست خداوند است و عذاب خداوند بسیار شدید است.» اقسام ستمکاران: ستم عبارت است از تجاوز کردن ازحدود خدا و مخالفت کردن آنچه را عقل و شرع تعیین نموده است و آن بر دو قسم است: 1- تجاوز کردن از حدود الهی نسبت به خود، مثل مشرک شدن که خداوند در قرآن می فرماید:« به درستی که شرک ستم بزرگی است» یا تکذیب آیات الهی کردن و به طور کلی قبول نکردن و باور نداشتن امری که عقلاً و شرعاً اعتقاد به آن واجب است، ظلم به خود می باشد. 2- تجاوز کردن از حدود الهی نسبت به دیگر، اذیت کردن و آزار رساندن به دیگری از جهت نفس مانند زدن و کشتن، یا از جهت آبرو مانند دشنام دادن و غیبت کردن و تهمت زدن، یا از جهت مال مانند اینکه مالی را به غیر حق از صاحبش بگیرد و یا حق ثابت او را ندهد، از مصادیق ظلم به دیگری است.  کمک ستمگر در ستم: یاری کردن ستمگری که ستم‌پیشه‌ی اوست در جهت ظلمش، بدون شک از گناهان کبیره است، مثلاً تازیانه به دستش بدهد که مظلومی را بزند، یا قلمی به او بدهد تا حکم ظلمی را بنویسد یا امضاء کند و یا مظلومی را بگیرد تا ظالم او را بزند یا بکشد یا حبس کند. مرحوم شیخ انصاری می‌فرماید: یاری کردن ستمکاران در ستمی که می‌کنند به ادله اربعه یعنی قرآن، عقل، اجماع و سنت از گناهان کبیره می باشد. «راه‌های مقابله و مبارزه با ظالم»: اولین راه مقابله با ظالم، به کار گرفتن نیروهای دفاعی است که خداوند حکیم، در وجود همه‌ی انسانها به ودیعه گذاشته است تا در مواقع لازم از خود دفاع نمایند. حضرت زین العابدین(ع) به پیشگاه الهی عرضه می‌دارد « بارالها! مرا آنچنان قرار ده تا بر کسی که بر من ستم می کند و نسبت به من تعدّی می نمایند، دستی نیرومند باشم، این عبادت در کمال صراحت وظیفه مسلمانان را در مقابله با ظلم بیان می کند و به آنان می فهماند که انسان مسلمان، موظف است تا جایی که قدرت دارد به ظلم در ندهد، بلکه باید حتماً با او مبارزه کند و در مقابلش بایستد و تمام توان خود را برای دفع او به کار گیرد، اگر بر ظالم غلبه کرد ظلم او را از میان برده و خویشتن را از تعرضش رهایی بخشیده است و اگر نتوانست بر ظالم غلبه کند و مظلوم باقی ماند، او در مقابل پروردگار مأجور است. برای اینکه وظیفه‌ی خود را به خوبی انجام داده است. اما اگر ستم کش در مقابل ستم‌کار عکس‌العمل نشان ندهد و ضربات او را با ذلت و سرافکندگی تحمل نماید او متظلم(مورد ستم قرار گرفته) و در قیامت متظلم همانند ظالم مورد مؤاخذه قرار می‌گیرد زیرا متظلم بر جرأت و جسارت ظالم می‌افزاید و راه ستمگری را بر او هموار می‌سازد و در واقع با عمل ناروای خود ظالم را در اعمال ظالمانه‌ی خود تشویق می‌نماید. دومین راه مقابله و مبارزه با ظلم، استفاده از دستگاه قضایی و مقام دادرسی قاضی و برخوردارشدن از حکومت، یعنی قدرت اجرایی مملکت است. مظلوم برای دفع ظلم باید از نیروهای قضا و قوه‌ی اجرایی نیز استفاده کند و ستم را از خود دور گرداند. و سومین راه مقابله و مبارزه با ظلم و ظالم، استفاده از افکار عمومی است که در آیین مقدس اسلام مورد توجه است و به موجب روایات بسیاری که از اولیای گرامی اسلام رسیده، مردم مسلمان موظفند از مظلوم حمایت کنند و دعوت او را در کمک خواهی برای دفع ظالم اجابت نمایند. استفاده از افکار عمومی برای دفع ظلم به هر شکلی که باشد مفید و ثمربخش است و گاهی رسول گرامی اسلام برای نجات از ستم دستور خاصی را به فردی داده و نتیجه بخش شده است. اسلام به مسلمانان دستور داده که در مقابل ظلم و ظالم بی تفاوت نمانند و برای دفع ستم و کوتاه ترین دست ستمکار از هر طریقی که ممکن است استفاده کنند و با بیدادگر مبارزه نمایند. امیدوارم ما نیز در مواجه با ظلم و ظالم و بی عدالتی وظیفه خود را به نحو احسن انجام داده و کوتاهی نکنیم. «مکن بد که بد بینی ای یار نیک» «که ناید ز تخم بدی بار نیک»

منصوره زینلیان بافقی