هفته نامه

قوانین و مقررات را شفاف اعلام کنند

اکرم عباسی| "تیلاپیا» نام ماهی است که طی سال‌های اخیر به دلیل طعم خوبی که دارد مورد استقبال مردم ایران قرار گرفته، به رغم اینکه ظرفیت‌های خوبی برای پرورش این گونه وجود دارد، مخالفت‌های بسیاری برای پرورش این ماهی وجود دارد.

ماهی تیلاپیا از آبزیان خوش طعمی است که در طول سال‌های گذشته به شدت مورد استقبال مردم ایران قرار گرفت و درهای واردات این ماهی در مرزها گشوده شد و هر سال مقادیر قابل توجهی از این ماهی به صورت بسته‌بندی شده از کشورهای مختلف وارد ایران می شود.

پرورش آسان، سریع‌الرشد بودن ماهی، خوش طعمی آن و بازار خوب داخلی سبب شد تا شیلات به فکر پرورش این ماهی در کشور بیفتد، اما از آنجا که تیلاپیا ممکن است برخی مشکلات زیست محیطی ایجاد کند، ابتدا کار تحقیقاتی این ماهی ارزشمند در مرکز تحقیقات ماهیان آب شور بافق آغاز شد. پس از اینکه این ماهی چند سالی مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفت و همه راه‌های بروز خطر به دنبال پرورش این ماهی بسته شد، با مجوز محیط زیست، کار پرورش این ماهی برای نخستین بار در شهرستان بافق آغاز شد و بخش خصوصی در این زمینه سرمایه‌گذاری قابل توجهی کرد. محیط زیست مجوز پرورش این ماهی در شهرهای یزد، قم و سمنان را مشروط به شرایطی صادر کرد، اما به ناگاه با وجود اینکه هیچ یک از این شروط زیر پا گذاشته نشده بود، محیط زیست دستور توقف پرورش این ماهی را صادر کرد .نامه‌ای که از سوی مسئولان محیط زیست امضا شده بود، مخالفتی با پرورش ماهی تیلاپیا نداشت و در آن قید شده بود که در یزد، قم و سمنان می‌توان پروژه پرورش ماهی تیلاپیا به صورت پایلوت اجرا کرد، اما بعداً این نامه از سوی مسئولان محیط زیست کشور منتفی تلقی شد؛ در حالی که بافق هیچ راهی به آب‌های آزاد ندارد، محیط زیست علت توقف این طرح را نگرانی از ورود ماهی تیلاپیا به آب‌های آزاد اعلام کرده و می‌گوید: از آنجا که ماهی تیلاپیا همه چیز خوار است، ورود آن به آب‌های آزاد، اکوسیستم دریاها و رودخانه‌ها را به هم خواهد زد. این سخنان در حالی مطرح شده که محیط زیست نخستین مجوز خود در مورد اجرای این طرح را با توجه به اینکه یزد، قم و سمنان هیچ راهی به آب‌های آزاد ندارند، صادر کرده است و با یک نامه سرمایه‌گذاری هنگفت بخش خصوصی در بافق در معرض خطر قرار گرفت. هفته نامه افق کویر برای پیگیری و روشن شدن این موضوع که آیا بالاخره با پرورش ماهی تیلاپیا در بافق موافقت شده یا خیرگفتگویی با فرهاد رجبی پور، معاون مرکز تحقیقات ماهیان آب شور کشورانجام داده است.

رجبی پور در این باره گفت:10 آبان سال گذشته جلسه ای در معاونت ریاست جمهوری برگزار شد که در آن جلسه مصوب گردید سایت شهرستان بافق پرورش تیلاپیا را در 10 کارگاه داشته باشد، حتی یک کارگاه هم به عنوان کارگاهی که زیر نظر مرکز تحقیقات توسط بخش خصوصی انتظار می رفت که فعالیت کند و تولید بچه ماهی را اجرا کنیم؛ متأسفانه پس از آن جلسه اتفاقی افتاد که نام کارگاهی که قرار بود تکثیر بچه ماهی را در بخش خصوصی زیر نظر مرکز تحقیقات انجام دهد از صورت جلسه خارج شد.

وی افزود: تاکنون متأسفانه هیچ نامه درخواست بچه ماهی علی رغم نیاز کارگاه های پرورشی بخش خصوصی به ما از طرف جهاد یا شیلات ایران واصل نشده است.

رجبی پور تصریح کرد: با توجه به سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل آمادگی هر نوع برنامه برای توسعه این موضوع را داریم. باید شیلات ایران بخش خصوصی را به ما معرفی کند تا بتوانیم بچه ماهی را تکثیر و در اختیار بخش خصوصی قرار دهیم.

معاون مرکز تحقیقات ماهیان آب شور کشور اظهار داشت: این در حالی است که ماهی تیلاپیا بیش از ده هزارتن فیله فرآوری شده آن وارد کشور می شود؛ چرا وقتی در کشور خودمان می توانیم تولید داشته باشیم و با سنگ آهن مرکزی تولید این ماهی می تواند رقابت کند از این ظرفیت استفاده نکینم؟!

وی اعلام کرد: مرکز تحقیقات ماهیان آب شور کشور که متولی پژوهش است این کار را انجام داده و صفر تا صد این آبزی را بیرون آورده است؛ ولی متأسفانه سازمان حفاظت محیط زیست ممانعت می کندکه این ممانعت درست نیست. این ماهی در 40 کشور جهان تولید می شود و دومین ماهی پرورشی جهان است. متأسفانه در ایران تنها کشور آسیایی است که اجازه تولید توسط مسئولین کشور خودمان داده نمی شود.

پرویز جیحونی، مدیرعامل شرکت ماهی پرور کویر و یکی از 10 کارگاه بخش خصوصی که مصوب شده تا ماهی تیلاپیا را پرورش دهد گفت: با توجه به مصوبه ای که بوده و نهایی نشده، جلساتی در حال برگزاری هست تا وضعیت آن را روشن کنند که چه سیاست گذاری باید باشد.

وی افزود: شاید تنها کسی هستیم که در آن ده مزرعه قصد داریم این مسئله متراکم را که مصوبه دولتی است و معاونت رییس جمهور ابلاغ کرده در آن جهت شروع به کار کنیم، ولی متأسفانه اما و اگر هایی وجود دارد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا به دلیل اما و اگر های موجود خسارتی هم به شما وارد شده است؟ اظهار داشت: موقعی که فردی صدها میلیون تومان هزینه کند و بعد در حد ده تن برداشت کند خسارت دیده و باید به نحوی سرمایه به کارگرفته شده برگردد.در سالهای گذشته برای کسب تجربه لازم کار می کردیم، حتی در سال گذشته حفاظت محیط زیست اعلام کرد که اگر شما ماهی تیلاپیا داشته باشید همه را معدوم می کنیم تا این اندازه با ما برخوررد می شد و این خود خسارت است؛ اما در حال حاضر برعکس شده است و شیلات اعلام می کند که باید 2 هزار تن تولید داشته باشید.

جیحونی تصریح کرد: موقعی که بخش خصوصی تولید را در دست می گیرد باید به فکر بازار برای فروش باشد؛ موقعی که بازار فروش تحت تأثیر چیزهای دیگری باشد ؛ مثل واردات شدید آن ماهی از از کشورهای دیگر این واردات بر قیمت بی تأثیر نیست. زمانیکه به ما گفته می شود باید 2هزارتن تولید داشته باشید، ولی آبی که مجوز برداشت آن در شش ماه به ماداده شده حتی برای تولید صد تن ماهی هم کافی نیست چگونه می توانیم به این سطح از تولید برسیم، ما با موجود زنده سروکار داریم.

وی اظهار داشت: ظرفیت ها باید با هم تناسب داشته باشد مشکلات باید کارشناسی و بر روی آن کار شود. باید قوانین و مقررات را شفاف اعلام کنند تا بتوانیم تصمیم گیری نهایی داشته باشیم.

با توجه به گفته های معاون مرکز تحقیقات ماهیان آب شور کشور و مدیرعامل شرکت ماهی پرور کویر همچنان ممانعت ها و سنگ اندازی ها برای پرورش این آبزی کویری وجود دارد.

گفتنی است؛ خبرنگار هفته نامه افق کویر چندین دفعه سعی داشت با مسئولین مربوطه در شیلات ایران گفتگویی انجام دهد که موفق نگردید.