هفته نامه

قلب بزرگتر با ورزش

عباس فتاحی بافقی | شیوع روزافزون بیماری های قلبی عروقی از جمله سکته های قلبی،فشار خون و ... در عصر حاضر، توجه به قلب و تلاش در جهت پیشگیری از بروز بیماری های قلبی، امری است که باید مورد توجه افراد جامعه باشد.قلب این ماهیچه مخروطی شکل، عهده دار خون رسانی به اندام ها است که کوچکترین اختلال در آن سایر اندام ها را نیز درگیر خواهد کرد.یکی از عوامل موثر در پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی ورزش و فعالیت بدنی است.اینکه تاثیرات ورزش بر قلب چیست و چه ورزشی مناسب است به اختصار در ذیل آمده است.

بزرگ شدن یا هایپرتروفی قلب به دو علت کلی پاتالوژیک و فیزیولوژیک ایجاد می شود. هیپرتروفی قلب پاتالوژیک ناشی از بیماری هایی مانند فشار خون بالا، بیماری دریچه ای، سکته های قلبی است که نوعی اختلال به حساب می آید .در مقابل، هیپرتروفی فیزیولوژیکی در اثر ورزش منظم رخ می دهد. شرکت در فعالیت های فیزیکی منظم با سازگاری هایی در قلب همراه است که منجر به افزایش بارز در اندازه قلب که هایپرتروفی فیزیولوژیک قلبی نام دارد می شود.هایپرتروفی قلبی بسته به نوع ورزشی که انجام میدهیم متفاوت است.ورزشها در قالب سه دسته کلی می باشند.ورزش های قدرتی،ورزش های استقامتی و ورزش های ترکیبی.ورزش های قدرتی،ورزش هایی هستند که بطور کلی شدت آنها بالاست ولی مدت انجام آن کوتاه می باشد مانند مانند کشتی،کار با وزنه،دو های سرعتی و بدنسازی و ..... این دسته ورزش ها با حجم ماهیچه قلب را افزایش داده و باعث بزرگ شدن قلب می شوند. این افراد قلبی ضخیم تر و قوی تر دارند در نتیجه خون با فشار بیشتر به درون بدن پمپاژ می شود.این عامل سبب می شود که از تجمع عوامل تنگ کننده عروق که منجر به فشار خون و بیماری های انسدادی عروق می شود جلوگیری شود. ورزش های استقامتی دارای شدت پایین اما مدت انجام بالایی می باشند مانند پیاده روی،دویدن آهسته،کوهنوردی،شنا و ...

ورزش های استقامتی منظم با افزایش حجم حفره های قلب، بویژه بطن چپ سبب بزرگ تر شدن قلب می شوند.این افزایش سبب کاهش تعداد ضربان قلب،افزایش خون ورودی به بدن در هر ضربان،افزایش تعداد مویرگ های بدن،کاهش فشار خون و جلوگیری از گرفتگی رگها می شود

ورزش های ترکیبی ورزش هایی هستند که درصدی از آن قدرتی و درصدی استقامتی می باشند مانند دوچرخه سواری،قایقرانی و .... طبق بررسی های انجام شده ورزش های ترکیبی اثرات ورزش های قدرتی و استقامتی بر قلب را به طور همزمان اعمال می کنند یعنی هم باعث رشد عضله قلب می شوند و هم حجم حفره های قلب را افزایش می دهند درنتیجه در اثر این ورزش ها خون بیشتر با قدرت بیشتر به اندامها می رسد هم در زمان استراحت و هم در زمان ورزش.

هر سه دسته ورزش قدرتی،استقامتی و ترکیبی اثر مثبت بر قلب داشته و قلبی بزرگتر و کارامد تر را به ارمغان می آورند.لذا با توجه به اینکه ورزش ها و یا تمرینات ترکیبی اثری دوجانبه بر بزرگ شدن قلب دارد پیشنهاد می شود این دسته از ورزشها مانند دوچرخه سواری و تمریناتی که ترکیبی از حرکات قدرتی و استقامتی باشد را در برنامه روزانه خود داشته باشیم تا ضمن پیشگیری از بیماری های قلبی،قلبی بزرگتر و کارامد تر داشته باشیم.

قلبتان بزرگ

دانشجوی دکتری فیزیولوژی قلب و تنفس