الهام نصیرزاده| 31 اردیبهشت ماه روز ملی اهدای عضو نامگذاری شده است و واحد فراهم آوری اعضای پیوندی در این راستا تلاش‌های زیادی کرد تا این روز را که مصادف بود با روز صدور فتوای امام خمینی (ره) با جایز بودن پیوند اعضا را به عنوان روز ملی اهدای عضو نامگذاری کند. 

به گزارش هفته نامه افق کویر، امروزه با ایجاد کمپین‎های مختلف، افراد زیادی اقدام به دریافت کارت اهدای عضو کرده‌اند و در این میان هنرمندان و چهره‎های مشهور و سازمان‎های مردم نهاد نیز به عنوان سفیران سلامت تلاش‎های زیادی در راستای نهادینه شدن فرهنگ اهدای عضو انجام داده‌اند. 

 نخستین لایحه‌‏ی پیوند اعضای افراد فوت شده در سال 1372 به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد و چهار سال پس از آن نیز آئین‌نامه‎ی مرکز دیالیز و پیوند اعضا تدوین شد. پس از طی تغییر و تحولات بسیار و در سال 1381 شبکه‎ی فراهم آوری اعضای پیوندی ایران شکل گرفت. 

واحد فراهم آوری اعضا وظیفه‎ی شناسایی بیماران مرگ مغزی شده در بیمارستان‎ها، ویزیت و صحبت با خانواده‎های این بیماران را بر عهده دارد و طی این دوره بیش از یکصد نفر در این واحد فعالیت می‎کنند تا عضو اهدایی از اهداکننده به گیرنده برسد. 

  نخستین پیوند انجام شده در ایران در سال 1314 و با پیوند قرنیه شروع شد و پس از آن نیز پیوند کلیه در سال 1347 انجام شد. هم‌چنین پیوند مغز و استخوان در سال 1369، پیوند قلب و کبد در سال 1372، پیوند ریه در سال 1379 و نهایتا پیوند روده و پانکراس در سال 1385 انجام شد. 

اهدای عضو مزایای معنوی بسیار فراوانی دارد که اثرات دنیوی و اخروی آن می‎تواند زندگی بسیاری را از دام مرگ برهاند و طبق گزارشات و مستندات پزشکی، اعضای بدن یک فرد مرگ مغزی می‎تواند جان هشت نفر را نجات دهد. 

  به راستی چقدر عجیب است که بخشی از اعضای بدن فردی که دنیای خود را عوض کرده، در بدن فرد دیگری که زنده است به یادگار بماند. به این معنی که شاید بخشی از اعضای فرد مرگ مغزی شده، پازل ناتمام فرد محتاج به عضو را تکمیل کند.

  اینجاست که پایان یک زندگی، شروع زندگی دیگری را رقم می‎زند و در حالی که عزیزان یکی بیمار در حال وداع با سفرکرده‎ی خود هستند و با اشک چشمان خود او را راهی اتاق عمل می‏کنند تا شروعی دوباره را به تماشا بنشینند، همراهان بیمار گیرنده نیز اشک شوق می‎ریزند و به پاس این لطف الهی تا ابد شکرگزار پروردگار هستند. 

 چشمت به قاب عکس اهداکنندگان که می‎افتد، غباری از غم بر صفحه‎ی نازک دلت می‌نشیند و بار دیگر به کج رفتاری چرخ روزگار پی می‎بری. از دختر جوان گرفته تا کودکی که بهار عمرش با گذشت تنها چند سال و اندی به خزان تبدیل شد. اما با دیدن جمله «احیاگران سلامت» دلت محکم می‎شود که اینان نمرده‎اند و بدون شک کسی که با مرگ خود هشت نفر را حیات می‎بخشد، زنده‎ی جاویدان است، به طوری که حتی خداوند نیز در آیات قرآن خوشبختی ابدی آنان را تضمین کرده است و این آیات آرامبخش دل داغدار عزیزان باقیمانده‌ی اهدا کنندگان می‎شود. 

 باپدر و مادر یکی از اهدا کنندگان عضو همکلام شدیم و تا از راز بخشندگی و مهر مادری خود برایمان بگوید. صبوری و متانت بی‌مثالش زبانزد عام و خاص بود و در طول مصاحبه همواره از رضایت خود از سرنوشت می‎گفت. 

وی ادامه می‎دهد: مثل همه مادران این سرزمین که وصف مهربانی‎هایشان را بسیار شنیده‎ایم، شب و روزم را صرف پرورش ثمره‎ی زندگی‎ام کردم تا به این سن برسد؛ اما نامهربانی روزگار او را از من گرفت، ولی سر تسلیم و رضا در برابر خدا فرود می‎آورم و تنها تکیه بر حکمت و خرد اوست که مرا تا این حد مقاوم کرده است. 

وی می‎گوید: محسنات اخلاقی و دلسوز بودنش زبانزد همه بود، از این‌رو اقدام به دریافت کارت پیوند اعضا کرده بود، حتی فکر به این موضوع که اتفاقی برای فرزندم روی دهد نیز دیوانه‎ام می‎کرد چه برسد به این که اعضای بدن او را اهدا کنم؛ اما در نهایت به خواسته او اعضای بدنش را اهدا کردم. 

زن جوانی که هنوز بهار زندگی مشترکشان ثمره نداده بود چشم در چشم من انداخت و گفت: زمان خارج شدن همسرم از خانه برای چند لحظه چشم در چشم هم دوخته بودیم و حال پریشانی به هردو ما دست داد" رفتنی بی‌بازگشت همسرم را از من گرفت". تلفن که زنگ زد با شنیدن صدایی که می‎گفت «همسرم تصادف کرده است خودم را به بیمارستان رساندم. فضا گیج‌کننده بود و اطرافیان سعی می‎کردند اشک نریزند و حقیقت ماجرا را از من پنهان کنند؛ اما بالاخره فهمیدم بازگشتی در کار نیست. 

  وی افزود: چند ساعت بعد تیم پزشکی ما را به اتاق جلسه دعوت کردند و همه آنچه را که دلم می‎خواست دروغ باشد را به ما گفتند. نمی‎توانستم بپذیرم اعضای همسرم اهدا شود.  تصمیم‎گیری بسیار سخت بود، از یک سو قرار بود پیکر عزیز خود را به دست جراحان بسپاریم و از یک سو نجات جان چندین نفر هم مسئله‎ی کمی نبود. نمی‎خواستم به عقب نگاه کنم و شاید اندکی تأمل باعث می‎شد پشیمان شوم و آنقدر پریشان و شوکه بودم که امکان هر تصمیم گیری نادرستی ممکن بود.  

 مادرش در ادامه گفت: وداع با ثمره‎ای که چندین سال با جان و دل پرورانده بودم آسان نبود، تا آن لحظه مردد بودم. مدام صدای تپش قلبش را گوش می‎دادم و از او کمک می‎خواستم تا از ته دل راضی شوم و یک لحظه به این فکر کردم که اگر این قلب خاک شود هیچ راه ارتباطی با من و فرزندم وجود نخواهد داشت، ولی اگر این قلب در سینه‎ای بتپد شاید بار دیگر شانس شنیدن صدایش را داشته باشم و رضایت نامه را امضا کردم و اکنون دوست دارم بار دیگر صدای قلب او را بشنوم. از صمیم قلب می‎گویم از حکمت و تقدیر الهی راضی هستم و تا به این لحظه از تصمیمی که گرفته‎ام، پشیمان نشده‎ام. 

محمد حسین قاسمی مسئول واحد پیوند و فراهم آوری اعضاء دانشگاه علوم پزشکی یزد درگفتگو باهفته نامه افق کویر گفت: 25هزار نفر در لیست انتظار بیماران نیازمند عضو پیوندی مربوط به وزارت بهداشت هستند که روزانه بین 10-7 نفر از آنها به علت نرسیدن عضو فوت می کنند. کما حالتی است که مغز انسان بخواب رفته و با مرگ مغزی (از بین رفتن کامل تمامی سلولهای مغز)کاملاً متفاوت است. مرگ مغزی توسط تیمی از پزشکان با تخصص های مختلف که از وزیر بهداشت حکم دارند مشخص و تأیید می شود. اعضاء قابل اهدا شامل؛ قلب، کبد، کلیه، پانکراس روده و ریه می باشد؛ اما بیش از 47 بافت هم قابل پیوند هستند(مثل قرنیه پوست تاندون و...).

وی افزود: اهدا عضو امری کاملاً خداپسندانه و اختیاری است و بزرگترین خدمتی است که خانواده می تواند در حق عزیز مرگ مغزی اش انجام دهد تا ان شاا... بر طبق آیه قرآن که می فرماید: "هرکس نفسی را نجات بخشد مثل آن است که همه انسانها را نجات داده است"  از اجر اخروی برخوردار شود و افرادی را نجات بخشد تا خانواده های ایشان از نعمت پدر یا مادر بی بهره نگردند. 

قاسمی تصریح کرد: در استان یزد در سال95تعداد29مورد و در سال94تعداد30مورد و درسال 93فقط 18مورد اهدا عضو داشته ایم که از این تعداد مرحوم خانم تفکری و همچنین جوان دیگری که اهدا عضو کردند را می توان یادآور شد. از سال93 همگام با اهدا عضو بخش پیوند کلیه بیمارستان شهید صدوقی راه اندازی شد که تابحال تعداد زیادی از بیماران نیازمند کلیه منجمله از اهالی بافق را بدون هیچ هزینه ای پیوند نموده و آنها را به زندگی روزمره باز گردانده. 

وی با بیان اینکه اهدا عضو کاری خداپسندانه و بدون رد و بدل شدن هیچ پولی بین دهنده و گیرنده عضو صورت می گیرد و تنها رضایت پروردگار مد نظر می باشد اظهار داشت: با ایجاد شبکه کشوری اهدا عضو، داوطلبین می توانند شخصاً وارد سایتehda.centerشده و با تکمیل مشخصات خود از کارت خودشان پرینت بگیرند. حدود 20 میلیون نفر در کشور کارت اهدا عضو گرفته اند.