هفته نامه

روزه داری در گروه های ویژه

5. بیماران

روزه در بیماران با توجه به نوع بیماری متفاوت است؛ چنان که در بعضی از بیماری ها مانند بیماران دیابت نوع2، مفید است و می تواند به بهبود و درمان بیماری كمك نماید، ولی اکثر بیماران باید نظر پزشك معالج خود را ملاك اصلی قرار دهند و ضمن مشاوره با متخصص تغذیه اقدام به روزه داری نمایند. به طور كلی بیمارانی كه برای كنترل بیماری خود مجبور به مصرف منظم دارو در طول روز هستند نباید روزه بگیرند.

الف- دیابت

بیماران مبتلا به دیابت نوع 1، دیابت دوران بارداری و دیابتی های كنترل نشده نباید روزه بگیرند، اما روزه داری برای بیماران دیابتی نوع2 كه دیابت آنان به وسیله ی رژیم غذایی كنترل شده، مفید هم هست. افرادی كه برای كنترل دیابت خود از قرص استفاده میكنند، اگر علایم افت قند خون را در طول روز داشتند، باید فوراً روزه خود را افطار كنند. بیماران دیابتی كه روزه می گیرند، باید رژیم غذایی مخصوص خود را در افطار و سحر رعایت نمایند و در مصرف غذاهای شیرین كه در ماه مبارك رمضان در وعده ی افطار استفاده می شود، زیاده روی نکنند و میزان توصیه شده توسط متخصص تغذیه را مراعات نمایند. برای كنترل بهتر قند خون توصیه می شود كه این افراد قند خون، قبل از سحر و بعد از افطار خود را چك کنند.

مواردی كه در بیماران دیابتی روزه داری توصیه نمی شود و بهتر است روزه نگیرند:

- اگر قند خون قبل از سحری بالاتر از 350 میلی گرم بر دسی لیتر باشد.

- بیمار دیابتی كه سحری نخورده باشد.

- اگر برای كنترل دیابت، و لازم است در طول روز نیز قرص مصرف شود.

- اگر انسولین تزریق می شود و در طول روز نیز باید تزریق داشته باشند.

- اگر عوارض كلیوی، چشمی و... دیابت بروز کرده، بهتر است برای جلوگیری از عوارض بیشتر روزه نگیرند و با پزشك خود مشورت كنند.

دیابتی ها برای روزه داری باید با پزشك معالج خود و متخصص تغذیه مشورت كنند.

ب. افراد مبتلا به پر فشاری خون

مبتلایان به پر فشاری خون خفیف تا متوسط می توانند روزه بگیرند و روزه داری به كاهش فشار خون آنان كمك میكند، اما باید با پزشك معالج خود برای داروهایشان مشورت كنند. برای مثال، مقدار داروهای مدر(ادرار آور) برای جلوگیری از كم آبی باید كاهش یابد و داروهای بلند اثر مانند ایندرال و ... باید یک بار در روز قبل از سحر استفاده شود.

- افراد مبتلا به فشار خون بالا باید دریافت نمك، چربی (و در كشورهای غیر اسلامی، الكل) خود را كنترل نموده و از كشیدن سیگار اجتناب نمایند. خوشبختانه تمامی این اعمال در ماه مبارك رمضان میسر است.

- روزه برای افرادی كه فشار خون شدید دارند و یا فشار خون آن ها بطور ناگهانی بالا می رود و كنترل شده نیست، توصیه نمی شود.

ج. بیماری های قلبی - عروقی

روزه داری و رعایت یک برنامه ی غذایی صحیح با كاهش عوامل خطری مانند كاهش وزن، كاهش سطح چربی های خون و نكشیدن سیگار، سبب پیشگیری از بروز بیماری های قلبی و عروقی می شود. اما در مورد كسانی كه به بیماری های قلبی و عروقی مبتلا هستند، موضوع متفاوت است و حتما باید با پزشك معالج خود مشورت نمایند.

در حالت كلی، رعایت این موارد ضروری است:

- بیمارانی كه دچار گرفتگی رگ های قلبی هستند و دارو مصرف می كنند، از آنجا كه عدم مصرف دارو در زمان مقرر، زندگی آن ها را به مخاطره می اندازد، نباید روزه بگیرند.

- بیماران قلبی باید به تداخلات دارو و غذا توجه نموده و به توصیه های پزشك معالج خود دقیقاً عمل نمایند.

- بیماران قلبی كه سابقه ی جراحی دارند، اگر پزشك معالج اجازه دهد، منعی برای روزه داری ندارند.

د. سردرد و سردردهای میگرنی و معمولی

سردرد می تواند علت های بسیاری داشته باشد، اما دلیل اساسی سردردهای مرتبط با روزه داری؛ ناشی از گرسنگی و افت قند خون، از دست دادن آب بدن، خواب ناکافی و قطع مصرف موادی است كه وابستگی ایجاد میكنند

(مانند كافئین و نكیوتین).سردردهای میگرنی نیز در این دوران تشدید می شوند، چون در ماه رمضان علایمی مانند سردردهای عصبی، كاهش قند خون و كم آبی باعث افرایش اسیدهای چرب آزاد خون شده و به طور مستقیم اثر شدیدی بر روی آزاد سازی كاته كولامین ها در میگرن می شود. اما حتی این افراد نیز با راهنمایی و كمك پزشك معالج و ایجاد تغییرات مختصر در مصرف دارو، می توانند روزه بگیرند.

گردآوری: الهام ریانی-کارشناس تغذیه