هفته نامه
« بازگشت
راهیان ولایت عشق
راهیان ولایت عشق
عذرا عبداللهی| به گزارش هفته نامه افق کویر، با نزدیک شدن به میلاد امام رضا(ع) و آغاز سفر پیاده عاشقان علی بن موسی الرضا(ع)گفتگویی با حجت الاسلام سید علی طباطبایی، مؤسس خیریه ی فرهنگی بیت الرضا(ع) و پرچمدار کاروان پیاده ی بافق انجام داده است.
افق کویر: این ایده چطور شد که به ذهنتان رسید؟
در اوایل جوانی ام همیشه آرزوی یک سفر پیاده زیارتی را داشتم؛ زیرا در مطالعات و یا در نشستی که با برخی بزرگان داشتم، می دانستم که جزء سیره ائمه اطهار است.
به طور مثال، حضرت زهرا(س) بعد از رحلت رسول اکرم(ص) تا آن مدتی که توان در بدن داشتند هر روز از مدینه تا احد را پیاده می رفتند؛ وقتی به علت جراحات و صدمات و خانه نشینی، توانشان کم شد، هر روز از منزل تا قبرستان بقیع را پیاده طی می نمودند. امام حسن مجتبی(ع)، 25 مرتبه از مدینه به مکه و امام حسین(ع) نیز 35 مرتبه این سفر را پیموده اند و یا حضرت جواد الائمه(ع) به طور ناشناس وارد کاروانها می شدند و خدمت می کردند و در واقع این امر، به طور موروثی به ما رسیده است.
این آرزو همچنان ذهنم را درگیر خود کرده بود؛ اما جنگ تحمیلی عراق(ع) ایران شروع شد و ضرورت را بر شرکت در جنگ دیدم. بعد از پایان جنگ نیز در تلاش بودم تا به آرزوی دیرینه ی خود دست یابم؛ اما با مخالفت هایی روبرو شدم که البته حق با آنها بود؛ زیرا در عصر ارتباطات پیاده سفر کردن خیلی مورد استقبال قرار نمی گرفت.
در روایات داریم که اولین کسی که علم پیاده را بر دوش گرفت، جابر عبدا... انصاری (ره) بود که مسیر کوفه تا کربلا را پیمود و سنت اربعین را راه اندازی کرد و جالب است که وقتی جابر با "عطیه عوفی" به کوفه برمی گردد، تمام جمعیت همراه را جمع می کند و یک سخنرانی دارد که در آن می گوید: از میان دو لب پیغمبر شنیدم که هر قدمی به طرف مرقد فرزندانم برداشته شود، خدا کوهی از کناره را می آمرزد و سخن دوم عجیبتر است، آنکه می گوید: مردم، من به خاطر کهولت سن شاید دیگر نتوانم چنین سفری را تجربه و درک نمایم، ولی مردم رسول خدا(ص) فرمودند: اگر یک پای دوست و محب ما در زندگی بلرزد، ما پای دیگر او را نگه می داریم، تا زمین نخورد.
ما با این دید که هر قدمی به سوی مرقد ائمه اطهار برداشته شود، کوهی از گناه آمرزیده می شود، شروع کردیم؛ اما همراهی کم بود و در سالهای اول، شاید 100 نفر نام نویسی داشتند، ولی زمان حرکت 10 نفر بیشتر نبودند و افکاری همچون مشکل بودن طی کردن این مسیر در گرمای طاقت فرسای تابستان، خطر احتمال برخورد با قاچاقچیان، مار گزدیدگی و... موجب می شد که افراد از سفر صرف نظر کنند؛ بنابراین در اولین سفر مجبور شدیم نزدیک به 38 نفر که تمایل به شرکت داشتند، شبانه به سمت طبس برویم و صبح از کنار امامزاده ی طبس حرکت کنیم. تا ظهر راه رفتیم. پاها تاول زده بود؛ اما عشق به مولا اینها را نمی دید. تا اینکه یک آقایی به ما برخورد کرد و پرسید کجا می روید؟
وقتی که گفتیم پیاده به پابوس آقا می رویم، گفت: پس چرا از مسیری که خود حضرت گذاشته اند، نمی روید که همین حرف جرقه ای شد برای پیگیری جاده ی ولایت، هر چه قدر راه که رفته بودیم برگشتیم و باز بعد از ظهر حرکت کردیم و از راهی که حضرت امام رضا(ع) رفته بودند شروع به حرکت کردیم. و اولین روستایی که از ما پذیرایی کردند و ما را اکرام کردند، روستایی بود به نام "کریت" که 3 کیلومتر بعد از طبس قرار داشت؛ وقتی مردم یکی یکی می امدند و می رفتند و آن حال ما را که کنار بوته های خار روضه می خواندیم و اشک می ریختیم، می دیدند؛تمام مردم جمع شدند و ما را به حسینیه و مسجد خود بردند و پذیرایی نمودند. پس از 18 روز به مشهد رسیدیم که در آنجا هم مورد استقبال خواص قرار گرفتیم. ما بعد از این سفر فکر می کردیم که این سفرها تنها یک سفر زیارتی است که اجر و ثواب زیادی دارد، اما بعد از گذشت چند سال، در ملاقاتی که با آیت ا... العظمی مکارم شیرازی داشتیم، ایشان پرده از دل ما برداشتند و فرمودند:« نگویید سفر پیاده، بگویید دانشگاه سیار. شما در این اصل حجت هستید به دنیا نشان دهید که یک عده هستند که حاضرند برای امامشان این مسیر را پیاده طی کنند.» در همان سال اول، جوانی همراه ما شد که پدرش ابراز ناراحتی کرد و گفت: او یک سال است که به خاطر آنکه برایش موتور نخرید ام، ترک تحصیل کرده، اما می خواهد با پای پیاده با شما همراه شود. در واقع ثمره ی این سفرها تزکیه و خودسازی است و بعد در این مسیر کلاسهایی برگزار شد که سیره ی ائمه، بحث ولایت، جایگاه رهبری، احکام، مرجعیت و جایگاه تقلید جز مباحث آن بود و زائرین به آن علاقمند شدند و بعد از بازگشت از سفر اول، مکانی را به مساحت 600 متر خریداری کردیم و کم کم گسترش دادیم تا بیت الرضا(ع) شکل گرفت و تا به حال نزدیک به 3000 نفر پیاده به مشهد رفته اند و همین جا از کسانی که ثبت نام کرده اند و ما نتوانستیم آنها را در این سفر شرکت دهیم. عذر خواهی کنم و قول می دهم که اگر زنده باشم و اگر توانی باقی بماند در سالهای آینده در خدمت این عزیزان باشیم. در واقع رسیدگی به 120 زائر سخت است. این زائرین گروه بندی می شوند. بنده هر روز با یکی از گرو ها هستم و با آنها صحبت می کنم. کلاسهایی برگزار می شود و سوالاتشان به پاسخ و شبهاتشان برطرف می گردد.
از جمله کارهایی که در این مسیر انجام می شود به شرح زیر است. شست وشوی قبور شهدا با عطر و گلاب از بافق تا مشهد، زیارت امامزادگان در مسیر، ملاقات با بزرگان، نشست با ائمه جمعه و شرکت در مراسمات و از همه مهمتر این است که ما سعی کردیم که پس از مطالعات بسیار، تمام سیره ی حضرت رضا(ع) را در طول مسیر بیاییم و اجرا نماییم. به طور مثال امام در طول این مسیر در رکعت اول نماز صبح خود، سوره ی قدر تلاوت می نمودند. پس ما هم سعی کردیم که این چنین کنیم. حضرت در طول مسیر به عیادت مریض می رفتند و در تشییع جنازه شرکت می کردند. ما نیز اگر در مسیر به تشییع جنازه ای برخورد کنیم شرکت می کنیم و در طول مسیرمان از بیماران در بیمارستان عیادت داشته ایم و خدا را شکر این کارها نتیجه بخش بوده است و به برکت این کاروان 93 کاروان در کشور تشکیل شده است و طبق آمار آستان قدس رضوی در سال گذشته در شهادت امام رضا(ع)، 105 هزار نفر وارد مشهد شدند.
افق کویر: زمان حرکت به سوی مشهد و زمان دیدن بارگاه نورانی آقا چه حسی دارید؟
بعضی چیزها را نمی توان به زبان آورد و فقط باید دید؛ بعضی اوقات جوانها حدود نیم ساعت، 45 دقیقه گوشه ی بیابان می نشینند و خلوت می کنند و فکر می کنند. صبحشان را با زیارت عاشورا و دعای عهد آغاز می کنند، ظهر را با کلاسهای احکام، غروب آفتاب را با نماز امام زمان(عج) و شب را با کلاسهای معرفتی سپری می کنند و این کارها چنان اثر گذار است که وقتی به مشهد می رسند گریه ی آنها تنها برای دیدن بارگاه آقا نیست؛ بلکه از شرعشق است و ناراحت هستند از اینکه این سفر تمام شده است. در استقبال و بدرقه های مردم، شرمنده آنها هستیم. ما یک روستا را می خواستیم جابه جا کنیم، نتوانستیم در واقع می خواستیم از آن روستایی که هرساله می رفتیم، نرویم و به جای آن از روستای دیگر گذر داشته باشیم؛ اما مردم روستا گفتند: ما سالها انتظار همچون روزی را می کشیم و منتظر هستیم. چندین سال پیش یکی از علماء از بنده خواستند که یک بخشی از مسیر را کمی تغییر دهم تا در شهر دیگری هم حرکتی داشته باشیم؛ وقتی که با امام جمعه و سپاه آن شهر صحبت کردیم. یک اتوبوس از خانواده های شهدا و بسیجیان جمع شدند و گفتند: نمی گذاریم که مسیر را عوض کنند. در یک بیمارستان در تربت حیدریه که برنامه ی ملاقات با بیماران را داشتیم، در ابتدا رئیس بیمارستان مخالف بود و با کمک آیت ا.. معصومی(حفظه ا...) توانستیم وارد بیمارستان شویم؛ اما یک هفته بعد در مجله زائر مقاله ای چاپ کرد که از زبان رئیس بیمارستان اینطور نوشته بود: تا زمانی که زنده هستم و ریاست این بیمارستان را بر عهده دارم،نمی گذارم که این کاروان از این جاده بگذرد مگر آنکه به عیادت بیماران این بیمارستان بیاید، زیرا 70 تا 80 درصد از بیماران از لحاظ روحی و روانی بهتر شدند و در طول سال تلاش می کنیم تا این سفر به نحو احسن انجام شود و این طور نیست که بعد از اتمام سفر، رابطه ی ما با زائرین قطع شود. اگر اقوامی از آنها فوت کند، در مراسماتشان شرکت می کنیم، اگر کاری داشته باشند انجام می دهیم و در واقع تبادل فرهنگی داریم.
افق کویر: چه عاملی باعث می شود که سختی راه را تحمل کنید؟
در این سفر جوانها خود ساخته شوند. لباسشان را با دست بشویند تا قدر زحمات مادرشان را بدانند، نگهبانی دهند تا برای خدمت سربازی آماده شوند. سحرخیزی را تمرین نمایند تا عادت هر روزشان شود. در یک سفری، دیدم یکی از زائران لبهایش خشکیده و آب نمی نوشد، به او گفتم: چرا آب نمی خوری؟! گفت: امروز با خود گفتم، به ماشین های در حال عبور نگاه می کنم هر ذکری که بالای ماشین اولی نوشته باشد همان را تکرار خواهم کرد و اولین ذکر، ذکر" یا رقیه(س)" بود و من امروز به احترام ایشان آب نمی خورم و همان طور که داشت با من صحبت می کرد. کنار بوته ی خاری رفت و شروع کرد به گریه کردن و خلاصه آن که حالات وصف کردنی نیست.
افق کویر: تلخ ترین و شیرین ترین لحظاتی که تجربه کرده اید، چه بوده است؟
همه ی لحظات این سفرها شیرین است. به حضرت زینب(سلام ا... علیها) گفتند: کربلا چه طور بود؟ فرمودند: تماماً شیرینی بود و زیبایی. شاید 25 سال پیش، راننده ای پوست خربزه ای به طرف ما پرتاب می کرد و ما را تمسخر می نمود؛ اما الان به این شکل نیست.
افق کویر: رفیق شدن با این جاده چه حالی دارد؟
در این سفر، بیشترین ماده ی مصرفی مان آب است و بر هیچ کس آب بدون سلام بر امام حسین(ع) نمی نوشد و من به عنوان یک برادر، سرپرست و علمدار این کاروان از آنها در خواست می کنم که باقیمانده آب لیوانشان را بر روی زمین نریزند و آن را روی بوته ای بریزند و آن بوته هم به برکت امام حسین (ع) آب بخورد. گاهی اوقات این عزیزان حاضر نیستند که خارهای پایشان را در بیاورند و خلاصه آن که این جاده با ما حرفها دارد خصوصاً قسمتهایی که مسیر حرکت حضرت بوده است و زمانی که در جاده ولایت قرار می گیریم، سجده شکر به جا می آوریم و حتی قدمی بدون وضو بر نمی داریم.
افق کویر: توصیه ی شما به جوانان چیست؟
هر چند که ما نتوانستیم جوابگوی خیل عظیم کسانی باشیم که ثبت نام کرده اند؛ اما به جوانان توصیه می کنیم که بیایند و ببینند و شرکت داشته باشند و با سیره ی ائمه آشنا شوند. چه بسا جوانانی که به هیچ چیز اعتقاد نداشتند؛ شاید در نمازشان مشکل داشتند، اما امروز مقدس ترین جوان شهر هستند. آیت ا... العظمی آقا سید محمود شاهرودی که از مراجع عظیم الشان هستند، 360 مرتبه از نجف تا کربلا را پیاده پیموده اند که آخرین سفر ایشان در سن 90 سالگی بوده است. حضرت آیت ا...ناصری امام جمعه یزد به همراه آیت ا...شهید حاج سید مصطفی خمینی، 42 مرتبه از نجف تا کربلا را پیاده رفته اند.
در ادامه گفتگوی هفته نامه افق کویر با مسئول فرهنگی بیت الرضا(ع) را می خوانید.
باقر میدانی پیرامون نحوه ثبت نام این سفر پیاده گفت: ثبت نام برای عزیزانی که قصد داشتند که در این سفر شرکت کنند از فروردین ماه سال جاری آغاز شد و دردو رده ی سنی، زیر هجده سال و بالای هجده سال گروه بندی شدند. در سالهای قبل معمولاً گروه زیر 18 سال را در کاروان نام نویسی نمی کردیم؛ اما امسال به اصرار زیاد مردم این کار را کردیم. در سالهای قبل یکی از شروط ثبت نام سن زائران بود، ولی امسال نزدیک به 70 نفر زیر 18 سال نام نویسی شدند که از میان آنها 15 نفر عضو فعال بیت الرضا(ع) بوده اند انتخاب شده اند.
وی افزود: در رده ی سنی بالای 18 سال نیز 89 نفر سفر اولی داشتیم و برای اولین بار بوده است که ثبت نام کرده اند و تعداد قابل توجهی از کاروان را به خود اختصاص داده اند و بیش از 100 نفر هم برای چندمین بار بوده که ثبت نام کرده اند. امسال از شهرستان های بافق، یزد،مهریز و بهاباد ثبت نامی داشتیم که از میان آنها قرعه کشی شده و 150 نفر انتخاب شده اند که برای این سفر در حال آماده شدن هستند که حدوداً 40 نفر از آنها اعضای کادر کاروان هستند که شامل رانندگان، مدیریت، آشپزخانه انتظامات و پزشک می شوند و مابقی زائر هستند.
وی تصریح کرد: حرکت کاروان در روز پنج شنبه 8/04/96 خواهد بود و این سفر حدوداً 28 روز به طول می انجامد و پس از رسیدن به مشهد 3 روز هم در مشهد اقامت خواهند داشت.
باقرمیدانی اظهار داشت: شرایط پذیرفته شدن برای این سفر به شرح زیر است: اولین شرایط برای ثبت نام، شرایط سنی است. بعد از آن بررسی های لازم انجام می شود و اگر کسی از لحاظ خانوادگی، اجتماعی و امنیتی مشکلی داشته باشد. پس از تحقیقات، مشخص می شود که آیا حضور این فرد به صلاح کاروان هست و یا نه که این نظر را آقای طباطبایی و شورای کاروان تصویب خواهد کرد و اگر مشکل فرد برای کاروان دردسر ساز باشد، از لیست حذف خواهد شد و بقیه ی خود اظهاری ها مانند اطلاع از وضعیت جسمانی و سلامتی برای ما کفایت می کند.