هفته نامه

دیابت (1): اهمیت و هشدار

به موازات پیشرفت‌های بشری و بازشدن چتر آسایش بر زندگی انسان عوامل مخاطره انگیز سلامت نیز دگرگونی محسوس و قابل ملاحظه‌ای پیدا نموده است. بطوریکه بُعد زندگی قدیم در محدوده وسایل ابتدایی زندگی و مکان و امکانات اندک شکل می‌گرفت سلامت نیز در همان بُعد تحدید و تهدید می‌شد. بعبارتی اگرروزی حصبه، آبله و تراخم و .... عامل نقص و مرگ بشر بود امروزه تصادف و اعتیاد و دیابت و ... گریبانگیر اوست.

انسان موظف است همانگونه که برای حیات خود تلاش می‌کند در جهت رفع مخاطرات حیات خود نیز گام بردارد که این جزو آمیزه‌های دینی ماست و سلامت امانت بزرگ الهی است.

یکی از مخاطرات حیات که ارمغان کم‌تحرکی و رفتار تغذیه‌ای نادرست و سبک زندگی امروزی است و امید به زندگی را بطور فجیعی کاهش داده است دیابت یا مرض قند است.

بطوریکه دیابت علاوه بر گرفتار نمودن بیش از بیست درصد از جمعیت بالای 30 سال ما (ایران) عامل اصلی مرگ و میر و نقایص زمین‌گیر کننده جسمی و روحی جامعه می‌باشد. اشغال بیشتر تختهای بخش‌های سی سی یو، آی سی یو، دیالیز، مغز و اعصاب، چشم قلب و ارتوپدی به نوعی ارتباط به دیابت دارد. خوشبختانه در بین این جملات ناامید‌کننده نقطه روشن و امیدبخشی وجود دارد و آن اینکه غول مهیب دیابت با پیشگیری و کنترل و مهمتر از همه شناخت این بیماری قابل مهار کردن است بطوریکه تحقیقات علمی نشان داده است که کنترل قند بطور جدی انجام شود امید به زندگی با افراد عادی تفاوت چندانی ندارد.

پیشگیری گرچه در تمامی بیماریها اهمیت دارد در مورد دیابت اهمیت فوق‌العاده و مؤثر دارد و با توجه به اینکه دیابت درمان ندارد و فقط قابل کنترل کردن است اهمیت پیشگیری دوچندان می‌باشد. حال که اهمیت پیشگیری در امر دیابت مشخص و مفهوم شد باید موارد مهم آن را ملکه ذهن خود نمائیم. اولین اقدام غربالگری بیماران مستعد به دیابت یا شناخت کسانیکه هنوز دیابت ندارند ولی استعداد آن را دارند. مانند افراد چاق، کسانیکه والدین مبتلا به دیابت دارند، خانمهای حامله در طول دوره بارداری، کسانیکه بیماری مثل فشارخون، تیروئید، روماتیسم دارند. کسانیکه داروهایی مثل کورتون مصرف می‌نمایند. کسانیکه بخاطر مسائل خاص جسمی و روحی مشکلات تغذیه‌ای دارند، کسانیکه شغلهای پراسترس دارند و ... و کسانیکه در آزمایشات قند خون بین 126-100 دارند.

افرادی که غربالگری می‌شوند اگر در گروه دیابت (که مفهوم علمی آن با توجه به علائم بالینی و آزمایشات شکل می‌گیرد) قرار بگیرند درمان اولیه آن بر اساس اینکه نوع 1 یا 2 دیابت باشند و ارجحاً با 1)آموزش 2) رژیم 3) ورزش شروع می‌شود و پایش قندخون بر اساس جواب به درمان فوق و همکاری بیمار صورت می‌گیرد. و اگر در گروه مستعد به دیابت قرار بگیرند با آزمایشات به فواصل منظم و آموزش لازم توسط پرسنل مرکز دیابت با پزشک مراقب (نه لزوماً متخصص) پیگیری انجام خواهد شد.

خلاصه:

دیابت بیماری ترسناک و در عین حال قابل کنترل روز می‌باشد.

آموزش و اطلاعات در مورد دیابت اقدام و گام اساسی کنترل دیابت می‌باشد.

با توجه به اینکه 90% دیابت از نوع 2 (در سن متوسط) می‌باشد رژیم و ورزش ارکان اصلی کنترل را تشکیل می‌دهند.

دکتر میرترابی