"سنگ آهن مرکزي ايران" در 14 کيلومتري مرکز شهرستان بافق واقع شده که مشتمل بر دو معدن فعال "چغارت" و "سه چاهون" است.

زمينه کاري اين شرکت اکتشاف و بهره برداري از ذخاير سنگ آهن موجود است و نيز ايجاد صنايع جوار معدني! اين شرکت در دهه 40 مراحل اکتشاف آهن خود را آغاز کرد و در اواخر همان دهه کار استخراج سنگ آهن با عيار متوسط 60 درصد براي "ذوب آهن اصفهان" را شروع نمود. شرکت سنگ آهن، در آن سالهاي دور به عنوان متولي معادن اکتشافات عظيمي در حوضه بلوک بافق را به شناسايي بنيان گذارد که منجر 38 انومالي(ناهنجاري) آهن دار منطقه شد که به نام خود ثبت داد. در اواخر دهه 70 شمسي بزرگترين ذخيره معدني اکتشافي اهن آن به ذخيره بيش از 400 ميليون تن با سرمايه گذاري بخش خصوصي به نام معدن چادرملو از شرکت سنگ آهن منفک و کار استخراج سنگ آهن خود را آغاز کرد. چادرملو که خود روزگاري ثمره اکتشافات سرسختانه مردان و کارگران شرکت سنگ آهن بود در راستايي شکوفايي بخش خصوصي و به لطف و همراهي بسياري هم اکنون با بيش از 10 و نيم ميليون تن توليد کنسانتره در سال و تحويل امروزي 3 و نيم ميليون تن آن به صنايع گندله سازي منطقه، سالانه بيش از 7 ميليون تن مازاد توليد دارد که سرگردان بازارهاي چين و ماچين است.

شرکت سنگ آهن به روايت مديرانش و با استناد به اسناد، اين روزها کمتر از 20 ميليون تن سنگ آهن با عيار 58 دارد که خوراک ذوب آهن اصفهان در راستاي بقاي اين صنعت در اصفهان را تأمين مي کند. آهن کم عيار شرکت نيز در دو خط به ظرفيت کل 3 ميليون و 200 هزار تن کنسانتره 67 درصد تکليفي دولتها در جهت توسعه و برجاماندن فولاد خوزستان و فولاد مبارکه اصفهان است که هر دو محصول، سالانه قيمت گذاري دولتي شده و روزانه بايد تحويل مصرف کنندگان گردد.

روايت روزهاي اخير شرکت سنگ آهن مرکزي و توجه به توسعه پايدار خود در جهت ايجاد صنايع جوار معدني شامل ايجاد کارخانه گندله سازي 5 ميليون تني سه چاهون و تکميل کارخانه فولاد کسري 1 ميليون تني و تعهد تامين خوراک فولاد 1 ميليون تني بافق(ابويي) باعث مي شود تا سرمايه گذران بخش خصوصي به اين فکر باشد که ايجاد صنايع در جوار معدن ضمن کاهش هزينه هاي ترابري، برگشت سرمايه اي، زودتر خواهد داشت و به تبع آن شرکت سنگ آهن مرکزي ايران بهترين گزينه براي اين توسعه خواهد بود که لاجرم افکار بسياري را به سوي بافق متوجه خواهد نمود و وظيفه شرکت سنگ آهن مرکزي در تخصيص و جايگزيني ذخاير اکتشافي خود براي روزهاي آتي را بيشتر مشخص مي کند. به طور مشخص اگر قرار باشد شرکت سنگ آهن مرکزي سالانه 5 ميليون تن گندله توليد کند پس نياز به توليد حدود 5 ميليون تن کنسانتره عيار 67 دارد که ظرفيت توليد امروز آن 3 ميليون و 200 هزار تن است و نياز به ايجاد حداقل يک خط 2 ميليون کنسانتره ديگر دارد که در نتيجه با توجه به "ريکاوري" کارخانه، سالانه نياز به توليد 15 ميليون تن سنگ آهن عيار 38 است تا خوراک گندله آن تامين شود. پس ذخيره فعلي کاري شرکت (سه چاهون و چغارت) کفاف حدود 5 سال آن را مي دهد و در نتيجه هيچ سرمايه گذاري حاضر نيست حدود 1000 ميليارد تومان خرج کند و خوراک نداشته باشد.اينجاست که درايت مديران ژنتيکي را مي طلبد تا ذخاير اکتشافي دهه 50 و 60 خود را استخراج کند و به سرمايه گذاران اطمينان دهد که ذخاير 1 ميليارد و 900 ميليون تن منطقه پشتيبان سرمايه انها خواهد بود.

در مورد معدن چادرملوبا يک حساب ساده معدني مي توان مشخص کرد که براي توليد 10 و نيم ميليون کنسانتره سالانه نياز به استخراج و فراوري 25 ميليوتن تن سنگ آهن عيار 38 است که با توجه به مصاحبه اخير مديران اين واحد خصوصي صنعتي معدني براي بيش از 8 سال آينده ذخيره چادرملو تمام مي شود؛ يعني در حال حاضر اين مجتمع معدني بيش از 200 ميليون تن ذخيره دارد. به روايت ساده تر، ذخيره فعلي چادرملو در حال حاضر چند برابر شرکت سنگ آهن مرکزي است، ولي مديران مجتمع چادرملو، ترس از 8 سال ديگر دارند و دنبال جايگزين آن مي باشند.

کوتاه سخن در مصاحبه اخير مديران چادرملو آمده، به دنبال اتمام ذخيره اين معدن در 8 سال آينده، ما بر آنيم تا جايگزين مناسبي براي آن بيابيم؛ فلذا بزرگترين آنومالي منطقه با ذخيره اکتشافي بيش از 100 ميليون تن، دي 19را قصد استخراج داريم.

در جمع بندي مطلب، به اين نکات مي رسيم:

1 – کل توليد شرکت سنگ آهن مرکزي ايران از بدو تأسيس، مختص بوده به ذوب آهن اصفهان با عيار 58 و فولاد خوزستان و مبارکه با عيار 67

چادرملو از مجموع 10 و نيم ميليون تن کنسانتره، فقط 3 و نيم ميليون تن به قيمت بورس در صنايع داخلي و مابقي …..

2- "دي 19" به روايت اکتشاف سالهاي دهه 60 و 70 داراي عيار 55 درصد مي باشد که با اندکي پرعيار سازي خشک، بيش از 60 درصد مي شود و مناسب خوراک ذوب آهن و فولاد کسري است.

چادرملو يک مجتمع معدني صرفا در جهت بهره برداري از ذخاير با عيار زير 40 مي باشد و حتي در سالهاي اخير به علت توليد عيار 58 و خام فروشي مورد تحقيق واقع شده است.

3 – شرکت سنگ آهن مرکزي تمام بدهي و معوقات خود به دولت را داده و يا تعهد نموده است؛ درحالي که

چادرملو بيش از چند هزار ميليارد تومان بدهي مالياتي و دولتي دارد.

4 – "دي 19" جدا از وقوع در تقسيمات سياسي، يک ذخيره اکتشافي متعلق به کشف کننده طبق قانون معادن است و شرکت سنگ آهن اکتشاف کننده و ذينفع آن است؛ در حالي که چادرملو خود يک ذخيره اکتشافي از شرکت سنگ آهن مرکزي ايران بافق است که امروز مدعي ذخيره ديگري شده است.

نتيجه اينکه، شايسته است، تا مديران معدني در راستاي بقاي شرکت سنگ آهن و در جهت تامين امنيت سرمايه گذاري و تداوم حيات شرکت و احقاق حقوق قانوني خود تلاش کنند تا مديون نباشند، دوم اينکه، مديران شهري و مدعي سياست، اسناد مثبته و معطل مانده را پيگيري کنند تا تقسيمات سياسي عادلانه اجرا گردد و آخر اينکه مردم نيز هوشيار و محاسبه گر باشند تا فريب سالهاي نه چندان دور را نخورند.

 

کارشناس معدن

منبع: بافق پويا