هفته نامه

خودکار کلاهبرداری

مرتضی حیدری|

مدتی پیش جهت پیگیری پرونده های قضایی موکلین سفری به تهران داشتم که بهنگام ورود به ساختمان کاخ دادگستری صدای یک دستفروش توجه ام راجلب کرد به این دلیل که دستفروش با صدای بلند داد می زد "خودکار کلاهبرداری" بنابراین کنجکاو شدم وبه دستفروش نزدیک و جویای موضوع شدم. ودیدم وی به مانند بقیه بساط پهن کرده و خودکار میفروشد وقتی سوال کردم ایشان گفت که جوهر این خودکار مدتی پس از استفاده محو می شود و همچنین با حرارت آتش نیز امکان پاک کردن جوهرش وجود دارد و جهت اثبات حرف خود همانجا بر روی کاغذ چند امضا کرد ومطالبی نوشت سپس با نزدیک کردن حرارت فندک آثار جوهر آن خودکار بدون اینکه به کاغذ خدشه ای وارد شود از بین رفت. صرفنظر از اینکه اقدام این فرد مقابل ساختمان کاخ دادگستری ودر حضور مامورین امنیتی وقضایی که تعدادشان نیز به جهت حساسیت و ضرورت حفاظت ، کم نبود جالب بود ( علیرغم اینکه فروش چنین خودکاری جرم مشهود است لکن مشارالیه هیچ گونه ترس و واهمه ای نداشت وکاسبی می کرد).

چنین موضوعی حقیت اوضاع اجتماعی و روابط افراد و اشخاص هر اجتماع است وهمیشه سوء استفاده کنندگان در نوع وشکل و ترفندهای متفاوت در کمین هستند تا با غفلت عده ای از افراد به نیت شوم خود جامه عمل بپوشانند بطوری که آمار اغلب پرونده های کیفری مربوط به کلاهبرداری و تحصیل مال ازطریق نامشروعست.

شایدعده ای با مطالعه این داستان بگویند که این اتفاق جدیدوتازه ای نیست و خودکارهای که ماندگاری آن موقت است سالهاست که در بازار است. قطعا همینطور است اما حقیقتا غرض از شرح این ماجرا بهانه یی شد تا با ذکر نکاتی حقوقی و رعایت آن مانع به دام افتادن افراد به دام شیادان و یقه سفید ها گردد.

همه ما روزمره لاجرم چندین سند را امضاء میکنیم ویا بالعکس اسناد مورد نیاز ما را افراد دیگر امضا می کنند و این امضاءها حاوی تعهداتی است واغلب آنها بار مالی دارد.قانونا سندی دارای اعتبار و قابل استناد است که امضاء داشته باشد"ماده 1284قانون مدنی:سند عبارت است از هر نوشته ای که در مقام دعوی ودفاع قابل استنادباشد" ماده1301قانون مدنی:امضایی که در روی نوشته یا سندی باشدبرضررامضاءکننده دلیل است"

روزانه ودر روابط عادی وتجاری اسناد متعدد مانندچک،سفته،فاکتور وامثال اینها بین افراد ردوبدل می شود با این اوصاف حال ممکن است جوهر امضا این اسناد موقتی باشد لذا برای اینکه از شما سو استفاده نکنند رعایت نکات ذیل توصیه می شود:

-1همیشه خودکار بهمراه داشته باشید وهر کجا دیگران قصد دارند برای شما سندی امضا نمایندسعی کنید که طرف مقابل با خودکار شماچک یا سند یاهرنوشته دیگری را امضاء نماید

-2هرگز از خودکار دیگران (بویژه افرادی را که نمی شناسیدویامورد اعتماد نیستند)استفاده نکنید.به اصرار دیگران برای استفاده از خودکار آنها ... ظنین شوید وبا حساسیت کار خود را انجام دادید.

-3 علاوه بر امضاء با خودکار(خودنویس و روان نویس و...)از طرف مقابل بخواهیدکه با سرانگشت ذیل سند موردنظر را انگشت بزند.توجه داشته باشید زدن سرانگشت ذیل برگ چک(درکنار امضا) توسط صاحب چک برخلاف تصور عموم نه تنها هیچ خللی به ماهیت واعتبار چک وارد نمی کند بلکه محکم کاری ست. بنابراین توصیه می شود حتما سعی کنید که سرانگشت صاحب چک را ذیل آن بگیرید.(بویژه افراد ناشناس).

-4 هرگونه توافق و یا قرارداد ویا اخذ هر سند تعهد آوررا در حضور افراد دیگری که طرف قرارداد نیستند منعقد نمایید و امضا آنها را ذیل قرارداد ویا سند بعنوان شهود اخذ نمایید. بعبارت ساده تر همیشه با حضور شهود توافق کنید....

-5هرگاه دیگران سندی را بنفع و برای شما امضا می نمایندسعی کنید محتویات و مندرجات سندبا خودکارشما و حتی المقدور با دست خط متعهد تحریر گردد.( بویژه در مورد چکها معمولا افراد کلاهبردار امضاء اصلی خودرا نمی زنند و سپس علیه دارنده چک ادعای جعل نیز می نمایند)=(به این دلیل که اگر فردی منکر امضا گردد دست خط وی می تواند در مقام اثبات در مراجع قضایی بعنوان دلیل شما، علیه او مورد استفاده قرارگیرد.) در این مورد همانطور که توصیه شد اخذ سرانگشت ذیل برگ چک مانع سواستفاده خواهد شد.

تذکر: در این صورت (درصورتی که سند موردنظر شما با خط متعهد است) مواظب باشد و با دقت متن را بخوانید چون ممکن است الفاظ و عباراتی را تحریر کندکه بی ارتباط باتعهدش ویا بضررشما باشد.

-6 درمورد اسناد و قراردادهایی که با شرکتها منعقد می کنید ابتدا بررسی کنید صاحبان امضاء مجاز شرکت چه کسانی هستند برای این کار ابتدا آگهی تاسیس و آخرین آگهی تغییرات شرکت(مورد تایید اداره ثبت شرکتها ) را ملاحظه وبررسی کنید زیرا مشخص کننده حدود صلاحیت واختیارات مدیران شرکت در انعقاد قراردادها واسناد تعهدآورو...هستند.علاوه بر امضاء مدیران شرکت باید مهر شرکت نیز ذیل اسناد باشد در غیراینصورت سند قابل استفاده علیه شرکت نیست واعتباری ندارد.متاسفانه در اینخصوص سواستفاده های زیادی صورت می گیرد....

در پایان یادآور می شود که اخیرا" در اصفهان عده ای را دستگیر کرده اند(بر اساس گزارش پلیس فتا) که با استفاده از همین "خودکار کلاهبرداری" میلیاردها تومان از مردم کلاهبرداری نموده اند.بدین نحو که با دادن وعده وام از بانکها از مردم چک و پول دریافت نموده اند وبا دادن رسید و اسناد امضا شده با "خودکار کلاهبرداری" فی الواقع دست آنها را تو پوست گردو گذاشته اند...

به امید اینکه مطالب مفید فایده باشد.

وکیل پایه یک دادگستری