هفته نامه
« بازگشت
به این نقاط از بدن عطر و ادکلن نزنید!
به این نقاط از بدن عطر و ادکلن نزنید!
پيشگيري از لک‌هاي پوستي
گاهي اگر جلوي آينه بايستيد و به پوستتان نگاه کنيد، متوجه وجود لک‌هايي مي‌شويد که شايد حتي نفهميده باشيد کي و چرا روي پوستتان ظاهر شده‌اند؛ لک‌هايي که در خيلي از مواقع پيشگيري از ايجاد آنها چندان هم سخت نيست.
با دکتر محمد‌علي نيلفروش‌زاده، متخصص پوست و رئيس مرکز تحقيقات پوست و سلول‌هاي بنيادي، درباره دلايل بروز اين لک‌هاي پوستي و نحوه پيشگيري و درمان آنها گفت‌وگو کرده‌ايم.
لک‌ها چرا و چطور روي پوست ظاهر مي‌شوند؟
رنگ‌پذيري پوست به هموگلوبين، کاروتنوئيد و ملانوسيت‌ها بستگي دارد و بيشترين تاثير را ملانين بر رنگ پوست مي‌گذارد. تغييرات رنگ پوست به 2 شکل است؛ يا رنگ ذاتي و ژنتيکي است يا اکتسابي که در اثر مواجهه با نور خورشيد بروز مي‌کند.
در نواحي مختلف بدن چون تراکم ملانوسيت‌ها يا سلول‌هاي حاوي ملانين تفاوت دارد، رنگ پوست ممکن است متفاوت باشد. در اثر تحريکات دروني و بيروني و افزايش سلول‌هاي رنگ‌‌ساز، لک‌هاي پوستي ظاهر مي‌شود.
عوامل مختلفي در اين بين نقش دارد که از آن جمله مي‌توان به اختلالات ژنتيکي، عفونت‌هاي موضعي، داروها، مواد‌شيميايي، تغذيه و سوءتغذيه، بدخيمي‌هاي پوستي، اختلال‌هاي هورموني، بارداري و... اشاره کرد.
در مورد شايع‌ترين دليل بروز لک برايمان بگوييد.
شايع‌ترين علت بروز لک، نور آفتاب است و شايع‌ترين نوع لک، لک‌هاي بارداري است که بيشتر در خانم‌ها به رنگ قهوه‌اي به شکل قرينه و به‌تدريج ظاهر مي‌شود. بعضي خانم‌هايي که از قرص‌هاي جلوگيري از بارداري استفاده مي‌کنند نيز دچار همين لک‌ها مي‌شوند. گاهي بعد از اتمام بارداري يا قطع مصرف قرص، لک برطرف مي‌شود اما گاهي تا سال‌ها باقي مي‌ماند.
کدام لک‌ها از دوران کودکي ظاهر مي‌شوند؟
کک و مک از 5 سالگي ظاهر و بيشتر روي نقاط باز بدن ديده مي‌شود. اين نوع لک مخصوصا در افرادي که پوست روشن و موهاي قرمز يا چشمان آبي دارند بيشتر ديده مي‌شود و با افزايش سن روشن مي‌شود. کک و مک گرچه از
.
آيا تغذيه هم در بروز لک تاثير دارد؟
بله، برخي لک‌ها به دنبال کمبود ويتامين B12 بروز مي‌کند. اين لک‌ها در افرادي که پوست تيره دارند شايع‌تر است. کمبود ويتامين A، اسيد فوليک و کم‌خوني هم مي‌تواند باعث بروز اين مشکل شود.
داروها چطور؟ مي‌توانند عامل بروز لک باشند؟
بله، بسياري از افراد مي‌گويند از پوستشان در برابر آفتاب محافظت مي‌کنند اما دليل بروز لک را نمي‌دانند. مصرف برخي داروها از جمله قرص‌هاي ضدبارداري، ضدمالاريا و برخي داروهاي روان‌پزشکي رنگ قهوه‌اي يا آبي تيره روي پوست ايجاد مي‌کند. داروهاي شيمي‌درماني و داروهايي که پوست را به نور حساس مي‌کنند نيز مي‌توانند باعث بروز لک باشند.
آيا مي‌توان از بروز لک‌ها پيشگيري کرد؟
در مورد برخي لک‌ها بله اما برخي ديگر مثل کک و مک ژنتيکي هستند و راه پيشگيري ندارند. از بروز لک ناشي از داروها يا بيماري‌ها هم نمي‌توان پيشگيري کرد، مگر اينکه دليل بروز بيماري را رفع کرد. بيشتر داروها را هم بايد شب‌ها استفاده کرد تا حساسيت به نور بيشتر نشود.
يکي از مهم‌ترين راه‌هاي پيشگيري از بروز بسياري از لک‌ها استفاده مکرر و مرتب از ضدآفتاب‌هاست که بايد باتوجه به SPF تعيين‌شده و نوع پوست فرد استفاده شود. قرار نگرفتن در نور شديدآفتاب مخصوصا بين 10ساعت صبح تا 4 بعد از ظهر و استفاده از پوشش مناسب يعني کلاه و عينک آفتابي مي‌تواند کمک‌کننده باشد.
ترکيب‌هاي شيميايي نبايد با پوست در تماس مستقيم باشند و اگر با توجه به شغلتان با اين مواد در تماس هستيد، بايد از محافظ‌هايي مثل دستکش و ماسک استفاده کنيد. عطر را هم بايد به لباس اسپري کرد.
درمان لک‌هاي پوستي چيست؟
در درمان برخي از لک‌هاي پوستي، استفاده از لايه‌بردارها يا پيلينگ شيميايي سطحي با دوز مناسب توصيه مي‌شود. استفاده از داروهاي ضدلک يا روشن‌کننده‌ها که ترکيب‌هاي بي‌رنگ‌کننده از جمله هيدروکينون و کورتيکواستروئيد دارند نيز مي‌تواند موثر باشد.