هفته نامه
« بازگشت
بابا به سلامت بازگرد!
بابا به سلامت بازگرد!
اکرم عباسی| هفتم مهرماه به نام «آتش نشانی و ایمنی» نامگذاری شده است. در واقع این روز بهانه‌ای است تا از افرادی تقدیر شود که از جان و آسایش خود برای حفظ جان و آسایش دیگران می‌گذرند. ایمنی را "مصونیت در برابر آسیب‌های ناشی از حوادث، اعم از طبیعی و غیرطبیعی" معنا کرده‌اند. از آن جایی که نمی‌توان به صورت صد در صد به ایمنی دست یافت، کارشناسان معمولاً از اصطلاحاتی نظیر «ارتقای و ایمنی» و «سطح پیشرفت ایمنی» استفاده می‌کنند. سطح پیشرفت ایمنی رابطه تنگاتنگی با توسعه دارد، لذا در کشورهای پیشرفته، یکی از اهداف دولت‌ها، افزایش سطح پوشش ایمنی برای دست‌یابی به حداکثر توسعه است.
هفته نامه افق کویر به بهانه این روز گفتگویی با "رضا فلاح"، مسئول ایمنی فنی شرکت سنگ آهن مرکزی انجام داده است.
افق کویر: در رابطه با واحد ایمنی فنی توضیحاتی ارائه دهید؟
واحد ایمنی فنی مهمترین وظیفه ای که بر عهده دارد پیش بینی و پیشگیری از وقوع حوادث در هر کارگاهی است. بر اساس قوانین جمهوری اسلامی صیانت از نیروهای انسانی و نگهداری از تجهیزات و لوازم هر کارگاه بر عهده واحدی به نام ایمنی فنی است که این واحد وظیفه اصلی آن، این است که دستور العمل ها، آئین نامه ها و روشهای کاری که در کشور ساری و جاری می شود را در محیط کارگاه بومی سازی کند و به اجرای کار بر اساس دستور العمل ها و آیین نامه ها نظارت کند. بر اساس قوانین و مقررات کارگاه ها و شرکت هایی که بالای 25 نفر نیرو داشته باشند؛ حتماً باید یک نفر به عنوان رابطه ایمنی وجود داشته باشد. شرکت سنگ آهن مرکزی از بدو تأسیس واحدی به نام رابط ایمنی فنی با توجه به گستردگی حوزه کاری اش داشته که این فعالیتها را انجام می داده که کما فی السابق انجام می شود.
افق کویر: وسائل ایمنی که در حوزه فعالیت شما کاربرد دارد بیشتر چه ابزاری دارد؟ برای تمام اجزای بدن با توجه به نوع کار وسایل حفاظت فردی وجود دارد. کلاه مخصوص سر ،که ویژگی ها و استانداردهای خاص خودش را دارد، برای چشم ،عینک هایی است که برای کارهای مثل برش کاری و فلز کاری از آن استفاده می شود، برای مجاری تنفسی، ماسک هایی است که استفاده می شود، برای گوش، تو گوشی و رو گوشی داریم که بسته به نوع کار و اندازه گیری عوامل زیان آور محیط کار سالیانه اندازه گیری می شود و محیط هایی که از درجه معمولی ضریب آن بالاتر باشد از وسایل حفاظت فردی استفاده می شود به همین صورت لباس کار، کفش کار، دستکش و وسایل مختلف دیگری که با توجه به نوع کار تعریف می شود.
افق کویر: آیا کارگرها وسایل حفاظت فردی که در اختیار آنها قرار می گیرد را به صورت مداوم در محیط کار استفاده می کنند؟
واحد ایمنی فنی شرکت وسایل حفاظت فردی را در اختیار افراد قرار می دهد، همچنین نحوه استفاده از آن را به کارگرها توضیح داده و عوامل زیان آور محیط کار را نیز به آنها یاداور می شود؛ اگر استفاده نمی کنند متأسفانه به علت فرهنگی است که به عواملی که بر روی فرد اثر نمی گذارد ؛ چرا که عدم استفاده از وسایل حفاظت فردی در دراز مدت اثرات منفی بر بدن دارد.
افق کویر: شما به عنوان مسئول ایمنی فنی شرکت سنگ آهن آیا از نحوه استفاده از این وسایل توسط کارگرها و کارکنان رضایت دارید؟
در حد مطلوب از وسایل حفاظت فردی استفاده نمی شود. طرح پژوهشی هم گذاشته ایم و دانشگاه یزد مشغول پژوهش بر روی این طرح است که چرا از این وسایل استفاده نمی شود. بحث های متفاوتی وجود دارد. بعضاً گفته می شود شاید نوع وسیله مشکل دارد. به سمتی رفتیم که وسایلی را بیاوریم که استفاده از آن آسان و مطلوب باشد و از لحاظ رنگ و جنس برای کارگرها جذاب باشد تا از آن استفاده کنند؛ متأسفانه فرهنگ استفاده از این وسایل وجود ندارد. از آنجایی که نتیجه استفاده این وسایل در دراز مدت مشخص می شود کارگران هچنان پایبند به استفاده ازاین وسایل حفاظت فردی نمی باشند.
افق کویر: وسایل حفاظت فردی را چه زمانی در بین کارگرها توزیع می کنید؟
"ماتریسی" داریم که در آن مشاغل شرکت سنگ آهن را تعریف کرده و برای هر شغلی متفاوت است؛ مثلاً ممکن است به کارگر ساختمانی ماهیانه دستکش بدهیم؛ ولی به یک اپراتور 2 ماه یکبار دستکش داده شود. بستگی به نوع شغل و ساعت مواجه فرد دارد. این آمادگی را داریم و اطلاع رسانی هم شده که هر کس وسیله حفاظت فردی او از حالت استاندارد خارج شده، تحویل دهد و وسیله جدید دریافت کند .
افق کویر: در مورد لباس کار کارگرها توضیحاتی ارائه دهید؟
طبق قانون کار هر کارفرمایی موظف است، بر اساس قوانین کار 2 دست لباس و یک جفت کفش کار در طول سال به کارگر تحویل دهد. رنگ لباس ها فقط قسمت بندی است؛ برای اینکه شناسایی راحت تر انجام شود و شرکتهای پیمانکار نیز رنگ های متفاوت گذاشت ایم تا نیروی کارهر قسمت مشخص شود .
افق کویر: برخی از قسمتهای شرکت سنگ آهن با گذشت چند ماه از سال هنوز لباس کار به آنها تحویل داده نشده است؟ در این مورد توضیحاتی ارائه دهید؟
شرکتهای زیر مجموعه معدنچیان لباس و کفش کاری را که می خواهند توزیع کنند مورد تأیید واحد ایمنی فنی قرار گرفته است و از شنبه آینده پیمانکار، لباس و کفش کار را تحویل آنها می دهد. شرکت معدنچیان با اولویت واحدهای تولیدی نسبت به توزیع آن اقدام می کند.
افق کویر: به نظر شما علت بعضی از حوادثی که منجر به قطع عضو و فوت کارگر در واحدهایی مثل شرکت سنگ آهن می شود؟ چیست؟
گستردگی قسمت های کاری متفاوت و تعداد پرسنل در شرکت سنگ آهن زیاد است به هیچ وجه شانه از زیر بار مسئولیت خالی نمی کنیم؛ حتماً بخشی از آن قصور، کار ما هست منتها در این شرکت 5 هزار 600 نفر نیرو مشغول به کار هستند. سال گذشته معدن چشم خرگوشی اردکان 6 نفر کشته داد؛ ولی چون فاصله ای با شهر و استان داشت خیلی بازتابی نداشته، چون فاصله ما از شهر کم است خیلی تأثیرزیادی روی شهر می گذاریم و شهر از ما تأثیر می پذیرد؛ اما یک کشته هم زیاد است و تلاش ما این است که همین را به صفر برسانیم.
افق کویر: مدتی پیش یکی از کارگرهای طرح گندله سازی فوت کرد آیا ازاین قسمتها نظارتی صورت نمی گیرد؟
طرح گندله سازی تحت نظارت و کنترل ما نبوده است این کارگر لر بوده و از ارتفاع سقوط کرده است. بعد از این اتفاق از سوی مدیر شرکت سنگ آهن دستور داده شد که نماینده ای از واحد ایمنی فنی در آن قسمت گذاشته شود.
شایان ذکر است؛ افرادی را می توانیم تحت نظارت قرار دهیم که پرونده پرسنلی، پرونده آموزشی، پرونده طب کار آنها را بدانیم تا بدون مباحث ایمنی وارد کارگاه نشوند. در نقشه راه ایمنی هر فردی که می خواهد وارد شرکت سنگ آهن مرکزی شود باید مسیر خاصی را طی کند.
افق کویر: واحد ایمنی فنی شرکت سنگ آهن مرکزی برای اینکه از حوادث ناشی از کار برای کارگران جلوگیری کند چه اقداماتی انجام می دهد؟
حوادثی که اتفاق می افتد و طی بررسی ها و تجزیه و تحلیل این حوادث که به قطع عضو یا خدای نکرده فوتی منجر می شود بلافاصله کمیته ای به نام کمیته عالی حفاظت فنی بهداشت کار به ریاست مدیر عامل شرکت و دبیری رئیس ایمنی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. حوادث اتفاق افتاده نشانگراین است که بیشترین افرادی که حادثه می بینند دو گروه هستند. افرادی که بسیار خبره هستند؛ یعنی غرور بی جا دقیقاً حادثه له شدن پا که مدتی پیش برای یکی از کارگرها اتفاق افتاد تجربه بیش از حد بوده است استاد کار 20 ساله خطایی را انجام داده است که یک فرد تازه کارانجام نمی دهد، حتی این حادثه می توانست منجر به فوت شود؛ اگر یک لحظه دیگر غفلت کرده بودند. گروه دوم افراد مبتدی و تازه کار آموزش ندیده هستند. واحد ایمنی برای گروه افراد مبتدی و آموزش های بدو کار و حین کار همچنین نظارت سرپرستها و نظارت دوره ای واحدهای HSE از شیفت های مختلف را داریم که تذکراتی را به افراد می دهند. گروهی که افراد خبره هستند آنها بعضاً دچار حادثه می شوند و با بازرسی ها می توانیم از خطاها و بروز حوادث جلوگیری کنیم.
افق کویر: گاهی گفته می شود نیروهایی که در شرکت سنگ آهن به کار گرفته می شوند تخصصی در کاری که گماشته می شوند ندارند و این نیز یکی از عوامل بروز حوادث در محل کار است لطفاً در این رابطه توضیحاتی ارائه دهید؟
باید دید نیرویی که شرکت سنگ آهن مرکزی می خواهد در سطح شهر وجود دارد یا خیر! اگر بخواهیم نیرو بیرون از شهرستان بگیریم فشار افکار عمومی برای شرکت به وجود می آید که چرا نیرو غیربومی گرفتید. برای واحد HSE تقاضای کارشناس بهداشت حرفه ای کردیم یک نفر در شهر بافق وجود نداشت. در کل مجموعه استان یزد فقط یک نفر برای ثبت نام مراجعه کرد، 10 نفر مجوز داشتیم ونتواستیم آن را تکمیل کنم. مسئولین و ارگانهای مربوطه باید برای آموزش بعضی از تخصص ها اقدام کنند؛ چرا که این تخصص ها در شهر بافق وجود ندارد.
نیروهایی که در شرکت سنگ آهن وارد می شوند در بدو ورود باید سه روز دوره ایمنی مقدماتی بگذارند بلا استثناء. بعد به فراخور قسمتهایی که مشغول به کار می شوند دوره های مختلف را متناسب با شغلی که دارند می گذرانند.
افق کویر: حادثه ای که برای یکی از رانندگان کامیون در مسیر سه چاهون به شرکت سنگ آهن پیش آمد علت حادثه چه بود؟
اینکه علت حادثه راننده بوده یا جاده درصد آن را باید کارشناس راهنمایی رانندگی مشخص کند. آنچه که شواهد و قراین نشان می دهد سیستم خودرو مشکل داشته ،سر پیچ با چنان سرعتی رفته که سرعت بیش از حد را نشان می دهد.
افق کویر: از نظر ایمنی چه اقداماتی می توان انجام داد که این اتفاقات در این جاده رخ ندهد؟
باید کنترل بیشتری توسط پلیس از این مسیر شود، چون جاده در اختیار پلیس راهنمایی ورانندگی است و مکانی که حادثه رخ داده است مکان جاده عمومی بوده و جایی که راننده فوت کرده است مربوط به اداره راه می شود. در جاده هایی که احتمال بروز حوادث این شکلی و تردد کامیون زیاد باشد مسیرهایی را به عنوان مسیر فرار تعیین کردند. این مسیرهای فرار معمولاً هم سطح جاده شن ریزی می شود؛ اگر ماشین بزرگی ترمز آن دچار مشکل شود راننده ماشین را به سمت این جاده هدایت می کند و در آن جاده بر اثر اصطحکاکی که به وجود می آید خود به خود سرعت کم می شود و می ایستد. این پیشنهاد پس از این حادثه برای جاده بافق داده شده. منتها برای حادثه اخیر در پیچ، سرعت بیش از حد بوده است و حتماً نقص در سیستم خودرو بوده یا برای راننده مشکلی پیش آمده که این اتفاق رخ داده است.
افق کویر: حرف پایانی:
وقتی حوادثی که در شرکت سنگ آهن منجر به فوت شده است را از روز اول تا به حال بررسی می کنیم چه منجر به فوتهایی که حین کار بوده و چه فوتی هایی که ناشی از کار بوده تماماً یک وجه مشترک دارند، یکی اینکه همه آنها کارگر هستند. حتماً می طلبد که کارگرها قوانین و دستور العمل ها را بیشتر رعایت کنند. با همکاران خودشان در بخش ایمنی همکاری کنند. این تفکری که شتری هست که در خانه همسایه می خوابد را نداشته باشند و بدانند که این شتری است که در خانه همه می خوابد؛ البته اگر رعایت دستورالعمل ها و قوانین را انجام ندهند. هرم حوادثی که توسط خارجی ها ترسیم و ثابت شده به ما می گوید اگر 300 حادثه به خیر گذشته یا شبه حادثه داشته باشید 30 عدد از این حادثه ها منجر به حادثه آسیب می شود و یکی از آن منجر به فوت می شود. خواهشی که از همکاران داریم این است که شبیه این حوادث را به واحد ایمنی فنی شرکت اطلاع بدهند تا بتوانیم در ابتدا پیش بینی و سپس پیشگیری کنیم.
کاری که در شرکت سنگ آهن انجام داده ایم شناسایی مخاطرات است. همه فرآیندها و کارها دیده شده و شناسایی خطر کرده و بر اساس آن اقدامات کنترلی را تعریف کردیم.
از کارگرها خواهشمندم از وسایل حفاظت فردی به عنوان ابزارهایی که می تواند سلامت آنها را تأمین کند استفاده نمایند. ان شاءا... در هیچ کجای ایران شاهد حوادث ناشی از کار نباشیم.
این گفتگو با مسئول ایمنی فنی شرکت سنگ آهن مرکزی بود ،شرکتی که بنابر گفته این مدیر ارشد نزدیک به 6 هزار پرسنل دارد . کارگران زحمتکشی که هنگام طلوع آفتاب به سر کار می روند ، زمانی که چشم های کودکان شان در خواب است.
اگر ایمنی ناشی از کار توام با هوشیاری این کارگران همراه نباشد چه بسا این کودکان دیگر پدر را نبینند. شعاری همیشه بر روی تابلوی شهرک آهن شهر نصب بود" بابا به سلامت به خانه برگرد"
