هفته نامه

امیر کبیر

میرزا تقی خان معروف و مشهور به امیر کبیر انگار تمای صفات پسندیده و بدون نقص در او نهفته و خلاصه شده. با قدرت و با فکر و وطن پرست و ریشه در مردان ایران دارد. ظهور او در عصر خود سعادت و نیک بختی وطن و زنده نگه داشتن اقتدار ایران وایرانی بود و بقا و دوام آن در جهان به اثبات رساند. مردی فوق العاده که جنبه اخلاقی شگفت انگیز آثار وجودش بود و فساد ناپذیر مطلق او سرمشق از انسانهای راستین لایق و توانا که نسل ایران را پایه گذاری و شاهد بهترین نمونه قبیل مردان برجسته و بی نظیر تاریخ بود. با دوستان دوست و مدارا و با دشمنان دشمن و خاصم بی تکبر و بی ریا. دل درگرو ایرذانو آبادی آن داشت. یکی از خصائل مهم اخلاقی او زدودن تبیض دیوانی واجتماعی که در هر نظام و حکومت ذعایت آن سخت و دشوار و تبیض می طلبد. هر آینه استمرار اخلاق و کردار ایرانی و تغییر اساسی و ریشه داری آن در استقلال داشت. نامه های نوشته او حتی یک کلمه چاپلوسی نه ذکر گردده، نه شخصی خوانده است. رجال مشرق زمین و زمامدار امور که بخوبی جاودانه نامش در تاریخ ایران به متاست. صدراعظمی مقتدر چون امیر کبیر از مبارزه با روس و انگلیس نهراسیده و با بیگانگان که نفوذ چشمگیر داشتند از نفوذ آنها جلوگیری نزد مردم سعی نمود این دو ابر قدرت بزرگ جهان بی مقدار و بی ارزش و ناچیز جلوه دهد. انگار به عقیده برخی از تاریخ نویسان از سوی خدا به رسالت تاریخی برگزیده شده بود و در گلستان بودن ایران کوشید و با خودکفایی سعی در ایجاد احداث کارخانه و رعایت حقوق رعیت که از شاخص ترین تمدن بشری از راز و رمز موفقیت یک ملت حکایت دارد کوشید و نام خود را در تارک تاریخ درخشاند. حافظ جان و مال و ناموس ایرانی در طول زمامداری خود کی جرأت تعرض و تعدی به احدی نداشت. برای صنعت و اهمیت آن کوشید و هر کس هنر بدیع و تازه صنعت می آورد انعام می داد. از قبیل تولید چینی، بلور سازی و چینی سازی ترقی زیاد و چشمگیر داشت و موفقیت او به درجه ای رسید که محصولات بدست آورده از دسترنج ایرانی اعلا و با کیفیت بهتر از ممالک فرنگ بود. امیر کبیر جهت سیاست ملی اجازه تاسیس تجارتخانه در استرآباد گرفته بودند را تغییر داد و امتیاز بیمارستان را برای ملوانان روسی بر هم زدو امتیاز شیلات را از روس ها گرفت. فرد انگشت شمار از ناهراسی و شجاع و مقتدر در زمره آن کسانی شمرده می شد که خدمت به خلق عبادت می دانست فرمان داد لباس لشکریانش باید از قماش ایران دوخته شود تا رعیت در رفاه و آبادی باشد و مردی که در ایران اصل مجهولی است حامی فقیر و بیچاره گان. تاسیس قدرت سلطنتی نیرومند که پایه اش بر اساس قانون مردم سالاری و عدالت و حسن نظر تلقی داشت. نماینده گان روس و انگلیس کوشیدند که این معادله را بر هم زنند لکن موفق نشدند. امیر کبیر با فرنگیان مخالف بود لکن از دانش و مخترعات انها به نفع ایران استفاده می نمود. امیر کبیر خدمت به فرهنگ و مملکت سر لوحه کار خود قرار داده بود. وظیفه را مقدس می شمرد و از بام تا شام کار می کرد و در قبال دشواریها سست نگردید در امر تحصیل و احداث مدرسه نقشه خودرا عملی نمود و جامه عمل پوشاند. سعی و کوشش نمایندگان روس و انگلیس از اتخاذ تصمیمی که به نفع مردم می گرفت همه باطل هر کشوری تحت حمایت روس و انگلیس علیه دولت و ملت ایران قابل سرزنش بود و خدمتگزاری چون در تمام برای حفظ میهن و ملت ایران و اب و خاک زبانزد بود. در عصر او سرقت معنا نداشت و سوء استفاده از اموال بیت المال اساس نداشت و مردم سالم به کار خود مشغول بودند. خدمتگزار واقعی این مرز و بوم که با دل و جان خدمت صادقانه کرد. سرانجام میرزاتقی خان (امیر کبیر) که متهم به هیچ گناهی نبود با دسیسه مادرشاه قاجار ناصر الدین شاه داماد خود را به سبب دنیا خواهان بدون توجه به مصلحت و نظام کشور امیر را نزد شاه گناهکار جلوه داد. در ابتدا او را تبعید به کاشان نمود و مهد علیا(مادر شاه) دستور قتل امیر کبیر بزرگ در حالت مستی از شاه گرفت. پس از تبعید به کاشان در حمام فین کاشان در سال بیستم دیماه 1230 برابر با دهم ژانویه 1852 به زندگی مرد بزرذگ تاریخ ایرذان خاتمه دادند و بطور فجیعی به قتل رسانند که در بهشت شهر کاشان به خاک سپرده شدو به اصرار همسر وی ملک زاده خانم مشهور به عزت الدوله که خواهر ناتنی ناصر الدین شاه قاجار بود. جسد پاک و مطهر او که به کربلای معلی انتقال داد که زوار در جوار مرقد مطهر امام حسین(ع) زیارت می کنند و این ضایعه اسفناک هیچوقت از ذهن و فکر شاه پاک نشد و بفراموشی سپرده نشد و اشتباه جبران ناپذیر خود اعتراف نمود و افسوس و پشیمانی حاصل عمر او بود.

مجید شمس لاری