هفته نامه هفته نامه

بازگشت به صفحه کامل
« بازگشت

اقتصاد مقاومتی از حرف تا عمل (شماره 55 )

اقتصاد مقاومتی از حرف تا عمل (شماره 55 )



 
امیر عباس امینی|
ربا بر سر نظام بانکی کشور سایه افکنده است
چالش بانکداری بدون ربا در گفتگو با دکتر حسین صمصامی 
به نقل از نشریه پنجره شماره 264 
سوال: به نظر شما تضمین سود علی الحساب از سوی بانک ها را می توان دلیل اصلی پدید آمدن ربا در عملیات بانکی دانست؟
پاسخ: گر چه می توان قانون عملیات بانکداری بدون ربا را در سال 1363 ، نقطه آغاز بانکداری بدون ربا دانست، اما تضمین سود علی الحساب را باید به معنای شکستن این قانن توسط بانک ها، محسوب نمود.
آنچه مهم است، این است که بانک باید سپرده ها را متناسب با سرمایه گذاری در پروژه ها شریک کند و به نسبت سرمایه گذاری و سود، تقسیم سود شود. اما این موضوع اصلاً در عملیات بانکی کشور دیده نمی شود. بلکه بانک ها با ارائه تسهیلات و با وام بانکی به بخش های مختلف، مقدار سود از قبل تعیین شده را در نظر دارند و معین می کنند که تسهیلات ارائه شده در تاریخ مشخص و در مقدار مشخص به بانک بازگردانده شود. در این عملیات دیگر شراکتی بین بانک و طرف قرارداد در سود وزیان دیده نمی شودو این موضوع را می توان نمود. عینی ربا در سیستم بانکی به شمار آورد.
اگر بخواهیم این بخش از مباحث اقتصاد اسلامی را جمع بندی کنیم،  باید بگوییم که ربا در عملیات بانکی به این صورت پیش می آید که بانک ها منابعی را با یک نرخ سود مشخص می گیرند و از آن سو همان مبلغ را با یک سود مشخص به افراد دیگری پرداخت می کنند و از این طریق با دادن وام و خلق پول، سودهای کلانی کسب می کند که مبنای این سود، رباست.
به عبارت دیگر وقتی رقم و عددی برای نرخ بهره از پیش تعیین شده باشد، ربا چه در تجهیز منابع و چه در تخصیص منابع پیش می آید.
چگونه می توان شرایطی را بوجود آورد که سیستم بانکی از ربافاصله بگیرد؟
پاسخ: راه های بسیاری وجود دارد؛ به عنوان مثال می توان در قراردادهای بین بانک و تسهیلات گیرندگان، تأمین  سرمایه در گردش را از عقد سَلَف انجام داد و کالاهایی که در آینده، واحد تولیدی ایجاد می کند، پیش خرید کرد. پس از اینکه کالا در وقت  معین به فروش رفت، پول به بانک باز می گردد و نیاز مالی تسهیلات گیرندگان هم تأمین می شود.
به طور کلی قرض یک طرف تجهیز و یک طرف تخصیص دارد و کار بانک این است که یک سری منابع بگیرد و یک سری تسهیلات ارائه دهد و این رویه به واسطه بازگشت پول مدام ادامه دارد.
متأسفانه ماهیت بانک متعارف مبتنی بر رباست زیرا بانک عملیات قرض را برای درآمد زایی انجام می دهد نه تولید و به دنبال ان اشتغال و بسیاری موسسات مالی غیرمجاز به جان نظام خسته و فرسوده پولی فعلی افتاده اند و با استفاده از رابطه ها و نفوذها و فرصت ها، بانک را که می تواند محور فعالیت های سازنده اقتصادی باشد، به بنگاه های تجاری و اماکن ساخت و ساز و زد و بند واختلاس تبدیل نموده اند.
به این ترتیب روح کار و کوشش سالم و نواوری و خلاقیت در خدمت ارتقاء صنعت و کشاورزی در ابعاد وسیع و مختلف ان آرام آرام کشته می شودو یأس و فقر و ناهنجاری و آسیب فزاینده می گردد و بحران ایجاد می شود.