بارداری یکی از شیرین‌ترین و در عین حال سخت‌ترین دوره‌های زندگی مادران است؛ ماه‌هایی که با عشق و امید سپری می‌شود تا نوزادی سالم و سرحال به جمع خانواده بپیوندد، اما آنچه از همان روزهای اول، فکر و ذهن مادران را درگیر می‌کند، انتخاب روش زایمان است.
تا چندی قبل حتی دلیل اکثر عمل‌های سزارین با همه عوارضشان و خطراتی که برای جنین به همراه داشت، ترس مادران از درد زایمان بود، به همین دلیل پزشکان به دنبال روشی برای کاهش این درد بودند.
 زایمان بی‌درد در مراکز توسط پزشک متخصص زنان وزایمان و متخصص بیهوشی ،ماما،تکنسین بیهوشی با دو روش بی‌حسی موضعی ناحیه‌ای شامل اپیدورال و اسپاینال و روش سیستمیک از طریق استنشاقی انجام می‌گیرد و مادر آموزش‌های لازم را در طول دوران بارداری فرا می‌گیرد و انتخاب آن با اطلاع و رضایتمندی کامل مادر می‌باشد.
خبرنگار هفته‌نامه افق‌کویر در خصوص زایمان بی درد گفتگویی با اعظم مسلمان تکنسین هوشبری اتاق عمل بیمارستان ولیعصر (عج) بافق انجام داده است که در ادامه آن را می‌خوانید.
مسلمان درخصوص بی‌حسی «اپیدورال» گفت: درد تمام نقاط بدن از طریق سلول‌های عصبی به نخاع و از طریق نخاع به مغز منتقل می‌شود تا درد در آنجا درک شود. در روش بی‌حسی اپیدورال، به وسیله مواد بیهوشی یا داروهای بی‌حس کننده که این سلولهای عصبی را به طور موضعی و در‌‌ همان ایستگاه اولشان در نخاع بلوک می‌کنند به طور موقت پیام‌های درد به مغز منتقل نمی‌شود. تفاوت اصلی بی‌حسی اپیدورال با بیهوشی عمومی این است که در این روش لازم نیست برای از بین بردن درد فرد را به طور کامل تحت تأثیر داروهای بیهوشی قرار داد و مادر حین زایمان کاملاً هوشیار است. از سوی دیگر داروهای بیهوشی در جریان خون مادر قرار نمی‌گیرد و به بدن جنین وارد نمی‌شود و به او آسیب نمی‌رساند، اتفاقی که در بیهوشی‌های عمومی در سزارین‌های طول کشیده ممکن است رخ بدهد. اپیدورال، قسمت پایینی نخاع و تمام حس اندام‌های تحتانی را سرکوب می‌کند.
انجام بی حسی اپیدورال باید توسط متخصص بیهوشی صورت بگیرد
وی افزود: برای انجام اپیدورال داروهای بیهوشی را از طریق یک سوزن مخصوص به فضای اپیدورال - محیط بین لیگامان بین ستون مهره و خود نخاع در کانال نخاعی- وارد می‌کنند. این دارو‌ها اغلب ترکیبی از چند داروی مسکن و بیهوشی هستند و اغلب ۱۵ دقیقه طول می‌کشد تا اثر دارو‌ها کامل شود. در بعضی از روشهای اپیدورال، ماده بی‌حسی به حدی داده می‌شود که فرد حتی اسپاسم‌های شدید رحم را که دردهای زایمان را ایجاد می‌کند، حس نمی‌کند. معمولاً انجام بی حسی اپیدورال بعد از شروع زایمان فعال (مرحله نهایی زایمان) و هنگامی که دهانه رحم به اندازه ۴ تا ۵ سانتیمتر باز شده باشد، انجام می‌شود. انجام بی‌حسی اپیدورال باید توسط متخصص بیهوشی انجام شود و برای جلوگیری از عفونت تمام اقدامات استریل اتاق عمل هم برای این روش بی حسی انجام می‌شود. موقعیت خاص مادر باردار برای دسترسی به فضای نخاعی باید توسط متخصص زنان هم کنترل شود. از مادر خواسته می‌شود تا به پهلو بخوابد یا اگر برایش امکان داشت بنشیند و کمی به سمت جلو خم شود تا بین مهر‌ه‌ها فضای مناسب برای دسترسی به فضای نخاعی فراهم باشد. برخلاف تصور، وارد کردن سوزن به فضای نخاعی درد چندانی ندارد؛ چون ابتدا مسیر این سوزن را هم به وسیله بی‌حسی‌های موضعی کوچک‌تر بی‌حس می‌کنند.
احتمال صدمه به نخاع منتفی است
تکنسین هوش‌بری اتاق عمل بیمارستان ولیعصر (عج) بافق تصریح نمود: بعضی از خانم ها زایمان بدون درد را با بروز کمر دردهای شدید پس از زایمان و مشکلات نخاعی مرتبط می دانند و تصور می کنند همیشه چنین مشکلاتی برای مادر ایجاد خواهد شد. برای همین تصمیم می گیرند به جای استفاده از این روش، سزارین را انتخاب کنند.
وی ادامه داد: کاتتراپیدورال وارد نخاع نمی شود و تنها در فضای اطراف نخاع قرار می‌گیرد. از طرف دیگر، نخاع در مهره اول و دوم کمری پایان می‌یابد و محل ورود این کاتتر حدود مهره های سوم، چهارم و پنجم کمری است. بنابراین احتمال صدمه به نخاع منتفی می شود. اغلب مردم روش های مختلف زایمان بدون درد را با نام بیحسی نخاعی می‌شناسند و تفاوتی میان انواع مختلف آن قائل نمی‌شوند. در یکی از این روش‌های بی‌حسی که دارو داخل مایع مغزی ـ نخاعی تزریق می‌شود، افراد بیشتر دچار سردرد و کمردرد خواهند شد که البته علت این مساله هنوز مشخص نیست، ولی در روش بی حسی اپیدورال این عارضه هم اتفاق نمی افتد.
اعظم مسلمان افزود: کمر دردهایی که در دوران بارداری ایجاد می شود، بیشتر ناشی از علل دیگر مانند تحمل وزن جنین است که مادر باید چند ماهی آن را همراه خودش حمل کند. در نتیجه برای مادرانی که ماهیچه های اطراف ستون مهره های آنها ضعیف تر است، فشار بیشتری ایجاد شده و دچار کمردرد بیشتری می‌شوند بنابراین توصیه می شود خانم‌ها قبل از بارداری یا در ماه‌های اول بارداری ورزش‌هایی را انجام دهند که کمک می‌کند این ماهیچه‌ها قوی‌تر شده و مادر وزن جنین را بهتر تحمل کند.
یکی از کم خطر‌ترین روشهای بیهوشی برای مادر و جنین
وی گفت: بعد از عمل به طور کلی این روش بی‌حسی یکی از کم خطر‌ترین روشهای بیهوشی برای مادر و جنین است و به راحتی توسط پزشک در تمام مراحل درمان قابل کنترل است. بعد از زایمان به تدریج اثر بی‌حسی اپیدورال طی یک تا 2 ساعت برطرف می‌شود، عارضه احتمالی در روش بی‌حسی نخاعی ولی به ندرت سردرد گذرایی است که با مایعات فراوان (روزانه 10 تا 12 لیوان) و در صورت لزوم داروهایی که توسط متخصص بیهوشی تجویز می‌گردد در طی 2 تا 3 روز پس از زایمان برطرف می‌گردد درضمن نوشیدن مایعاتی نظیر چای، قهوه و نوشابه‌های سیاه به علت برخورداری از کافئین ارجعیت دارد که به دلیل نشت مایع نخاعی می‌باشد
چه مواقعی نباید از بی حسی اپیدورال استفاده کرد
مسلمان افزود: اگرمادر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کند یا میزان پلاکت پایینی دارد یا سابقه خونریزی و شوک داشته، نباید از این روش استفاده شود. بیهوشی اپیدورال به خاطر احتمال انتقال باکتری‌ها به فضای داخلی کانال نخاعی در مادرانی که دچار عفونت‌هایی در کمرشان هستند یا مشکلات پوستی خاصی در آن منطقه دارند یا عفونت خونی دارند هم نباید استفاده شود. در افرادی که زایمان به سرعت دارد انجام می‌شود و فرصت کافی برای اثر دارو وجود ندارد هم نباید از اپیدورال استفاده کرد
زایمان بدون درد به دلیل ایمنی بیشتر، امکان شیردهی زودتر، عارضه و هزینه کمتر راحتی بیشترو بهتر از سزارین است.
هدیه ما، مادر و نوزاد سالم و بانشاط است.