هفته نامه
مغزِ دین این است:حق مردم را بدهید!
مغزِ دین این است:حق مردم را بدهید!
کدام دین را سراغ دارید که تا این حد بر حق مردم پافشاری کرده باشد؟ آیا چنین دینی، شایسته فراگیرشدن در سراسر جهان نیست؟
در روايت است كه رسول گرامي اسلام(ص) فرمودند: « خداوند به من وحي كرد كه اي برادرِ پيامبران و اي برادرِ انذار دهندگان! قومت را انذار كن و بيم ده كه وارد خانه اي از خانه هاي من براي عبادت نشوند؛ در حالي كه حق و مظلمهاي از بندگانم برعهده و گردن آنها است؛ چون اگر با برگردن داشتن حقي از بندگانم مشغول عبادت شوند، تا وقتي كه مشغول نماز هستند، ایشان را لعنت مي كنم؛ مگر آن كه حق مردم را ادا كنند.(1)حضرت علی (ع)
هنگام قیامت که زمان اجرای عدالت است وقتی که حق مظلوم را از ظالم می گیرند بسیار سختتر از ظلمی است که در دنیا بر مظلوم رفته است.(2)
رسول خدا(ص)
میان بهشت و انسان هفت گردنه وجود دارد که آسان ترین آنها مرگ است. پرسیدند سخت ترین آن ها کدام است؟ فرمودند: لحظه ای است که انسان در پیشگاه خداوند بایستد و کسانی که به آنها ظلم شده، دامن ظالم را بگیرند.(3)
امام علی)ع)
خدای تعالی فرمود: به عزّت و جلالم سوگند که از ظلم هیچ ظالمی نگذرم؛ گرچه در حدِ فشردن دستی باشد.(4)
امام صادق(ع)
در قیامت بنده ای که اعمال نیک بسیار دارد، در حالی که خوشحال است، وارد محشر می شود. ناگهان مردی می رسد و می گوید: خداوندا! این شخص در دنیا به من ظلم کرده است. پس، از کارهای نیک او گرفته می شود و به آن مظلوم داده می شود تا جایی که حسنه ای باقی نمی ماند و چون فرد دیگری می آید و حقش را طلب می کند، از گناهان او برداشته به بدهکار میدهند تا جایی که جهنم براو واجب می شود.(5)
امام علی(ع):
سوگند به خدا اگر تمام شب را بر روی خارهای سعدان (خار سه شعبه و گزنده) به سر ببرم و یا با غل و زنجیر به این سو و آن سو کشیده شوم، خوشتر دارم تا خدا و پیامبرش را در روز قیامت، در حالی ملاقات کنم که به بعضی از بندگان خدا ستم نموده و به ناحق چیزی از اموال عمومی را غصب کرده باشم.(6)
رسول خدا(ص):
كسي كه در ادای حقِ صاحب حقي، امروز و فردا كند، در حالي كه به پرداخت آن قدرت دارد، هر روز در پروندهاش معادل گناه يك داروغه دولت ظالم ثبت ميشود.(7)
امام صادق (ع):
كسي كه حق مؤمني را حبس كند، خداوند وي را در قيامت پانصد سال سر پا نگاه مي دارد، در حدي كه از رگ هايش خون بريزد. سپس يك منادي از جانب حق ندا كند، اين ستمگري است كه حق مؤمن را حبس كرده. آن گاه به مدت چهل روز او را توبيخ كنند، سپس به آتش ببرند.(8)
مرحوم علامه مجلسي از شهيد اول و ایشان از احمد بن ابي الجوزي نقل مي كند كه آرزو داشتم در عالم خواب ابو سليمان داراني را كه از عبّاد و زهّاد بود، ببينم. پس از گذشت يكسال از فوتش او را در خواب ديدم و گفتم : خداوند با تو چه معاملهای كرد؟ گفت : اي احمد! وقتي در دنيا بودم از جایی مي آمدم. بار شتري را ديدم. يك چوب كوچك به اندازه خلال از آن گرفتم. نمي دانم با آن چوب، دندانم را خلال كردم يا دور افكندم. اكنون يكسال است كه مبتلا به سختي حساب آن هستم.(امام صادق(ع)
خداوند به حضرت عیسی (ع) فرمود: به ستمگران بنی اسرائیل بگو تا وقتی که حق مردم مظلوم تحت ستم شما و بت ها، در خانه های شما است مرا نخوانید؛ زیرا با خود عهد کردهام که دعای این افراد را علیه خودشان اجابت کنم و آنها را لعن نمایم.(10)
براستی کدام دین را سراغ دارید که تا این حد بر حق مردم پافشاری کرده باشد؟ آیا چنین دینی، شایسته فراگیرشدن در سراسر جهان نیست؟ قطعا پاسخ شما هم مثبت است؛ اما بشرطها و شروطها.
شرط و شروطش، نشان دادن این نگاه عالی انسانی به جهانیان است. آیا وقتی یک نظام حکومتی با داعیه این دین در جهان وجود دارد و مردمِ جهان میتوانند نتایج عمل کردن به آموزههای آن را به رای العین ببینند، هیچ تبلیغ دیگری میتواند در این راه موثر باشد؟ تصویری که امروز مردم ما و نیز جهانیان از رعایت حقالناس در جامعه امروز دارند، چگونه تصویری است؟ پاسخ این پرسش را به قضاوت خواننده وامیگذارم.
حقالناس اگر از سوی افراد عادی جامعه رعایت نشود، یک وجه دارد و این کار وقتی از سوی دستگاهها، نهادها و مجموعههای مرتبط با حکومت اسلامی انجام شود، وجه دیگری پیدا میکند. در مورد اخیر، اولین اثرِ رعایت نکردن حقالناس، بدبینی مردم است. آنان که کماطلاعترند، وقتی حق خود یا نزدیکانشان بوسیله دستگاهی پامال میشود، به کلیت اسلام بدبین میشوند و آنان که کمی آگاهترند، حاکمیت را مقصر میدانند و تنها عدهای قلیل هستند که در تحلیل نهایی، فقط افراد را مقصر این امر میدانند.
این یعنی بمخاطره افتادن اعتماد ملی که مقدمه بسیاری از اتفاقات بد در مقولات امنیت ملی است.معنای این پروسه آن است که نظام اسلامی، اگر خواهان استمرار اعتماد مردم و پشتیبانی آنهاست، باید پیش از هر امری به رعایت حقالناس حساس باشد و دستگاههای مرتبط با این امر را دقیقا از حیث رعایت حقوق مردم، تحت نظر داشته و سازوکارهای قانونی را برای رسیدن مردم به حقشان، فراهم آورد.
یک نکته هم با کسانی که در دستگاهها حق مردم را ضایع میکنند. آقای مدیر! آقای معاون، آقای عزیزی که امضایت حقی را به حقدار میرساند! کسی که حق دیگران را پامال میکند تا به نفع خود از آن بهرهمند شود، باز توجیهی –ولو بسیار غلط- برای این کارش دارد. شما که شخصا هیچ نفعی از این ظلم آشکار نمیبرید، شما چرا تن به این خفت و ستم میدهید؟
مطمئن باشید آخرتتان که خراب است، هیچ، در این دنیا هم اثر این مظالم را میبینید. صاحب این قلم در طول 3 دهه کار مطبوعاتی، به رای العین شاهد بوده که این تیپ آدمها در طول زندگیشان شاهد جوانمرگ شدن فرزندان، علیل شدن نزدیکان، بیمارشدن خود و... بودهاند.
عزیزان! ممکن است اوضاع به اصطلاح آنقدر هردمبیل باشد که کسی از شما برای ظلمتان حسابکشی نکند؛ یا اینکه شما آنقدر قَدَرقدرت باشید که کسی نتواند بگوید بالای چشمتان ابروست؛ اما دستگاه عدل الهی آنچنان دقیق و قاطع است که هیچ ظالمی نمیتواند از آن بگریزد؛ چه در این دنیا و چه در سرای دیگر.
فهرستِ موضوعیِ کسانی که امروزه حقشان ضایع شده، لیست بلندبالایی است:
- کسانی هستند که زمان بازنشستگی آنها فرارسیده؛ اما دستگاههای مربوطه یا کارگاهی که فرد در آن کار کرده، برای بازنشستگی آنها اشکالتراشی میکنند. مدیرمالی یک روزنامه که باید عدهای از کارکنان سابقش را بازنشسته کند، صریحا میگوید: چون این کار برای روزنامه هزینه دارد، انجامش نمیدهیم. این درحالی است که این روزنامه در لیست منتشره از یارانههای مطبوعات، جزو رسانههایی بوده که بیشترین پول را گرفته؛ اما چون حرفش همه جا پیش است(!)، به کارکنان سابق خود زور میگوید.
- کسانی هستند که کار ساخت و سازشان یا محل کسبشان تعطیل شده و از رهگذر این تعطیلی، زندگیشان در شُرفِ نابودی است و برای بازگشایی آن از آنها پول میخواهند؛ گاهی این درخواست پول، حالت رشوهخواهی هم دارد و افراد چارهای دربرابر آن ندارند.
- کسانی هستند که یک پزشک، یک بیمارستان و یا مرکز درمانی، سلامت خود یا نزدیکانشان را بمخاطره انداخته. شکایت کردهاند؛ اما روند رسیدگی بگونهای است که حکم، به زیان آنها صادر شده یا حکم ضعیفی به نفع آنها صادر شده است.
- کسانی هستند که مشمول دریافت یارانه هستند؛ یا باید تحت حمایت نهادهای حمایتی قرار گیرند؛ سهام عدالت بگیرند؛ مسکن مهر دریافت کنند و... اما به هر دلیلی نامشان در لیست دریافت کنندگان یارانه و حمایت نیست و حرفشان هم به جایی نمیرسد.
- کسانی هستند که در معامله یا در برخورد با یک دستگاه، یا یک فرد صاحب نفوذ ضرر دیدهاند؛ اما طرف مقابل آنچنان قَدَرقدرت است که حتی شکایتشان هم مسموع نیست.
- کسانی هستند که با وجود پامال شدن حقشان، بدلیل نداشتن توان مالی برای گرفتن وکیلِ توانمند، حقشان ضایع میشود.
همه اینها چشمانتظارِدرخشش روح عدالتخواهی اسلام و حکومت اسلامی هستند. اگر با یک ظالم در دستگاه حکومتی چنان برخورد شود که درس عبرتی برای سایرین باشد، اگر کسی که سالها مانع بازنشستگی افرادی که شرایطش را داشتهاند، شده و از این رهگذر به آنها و خانوادههایشان خساراتی جبرانناپذیر وارد کرده، از مال خود ملزم به جبران این خسارات و گرفتن رضایت آنان شود، اگر کسی که... مطمئنا، تعداد مظالم خودبخود چنان کاهش مییابد که همه آحاد مردم به ایمان کارگزاران حکومت شهادت خواهند داد و راه نفوذ انقلاب به جهان بیهیچ هزینهای گشوده خواهد شد.
مجید رزازی