- هم بازی شدن با بچه هایی که بزرگ تر از آنها هستند (بیشتر از ۳ سال)
- رقابت و حسادت زیاد بین خواهر و برادرها (یکی از آنها ضعیف تر می شود)
- والدینی که به فرزندشان اجازه استقلال فردی نمی دهند
- آموزش غلط رفتاری (با او بازی نکن، پیش من بشین)
- وجود خشونت خانگی و آزار دیدن یکی از والدین به خصوص مادر
- کودکی که تحقیر می شود
آموزش دفاع از خود به کودک:
-قلدری را برای فرزندتان تعریف کنید:
بسیاری از کودکان اصلا نمی دانند چه حقوقی دارند، چه رفتارهایی درست و کدام رفتارها نادرست است. به همین دلیل، وقتی با تمسخر یا خشونت از سوی هم سالان خود رو به رو می شوند، به جای دفاع از حق خود، گریه می کنند یا در گوشه ای پنهان می شوند.
از واژه قلدری و رفتارهای نادرست استفاده کنید. به فرزندتان توضیح دهید که قلدری رفتاری است که به دفعات، از عمد و با هدف آزار دیگران انجام می شود. این رفتار پذیرفته نیست و هیچ کس نباید آن را انجام دهد.
برایش توضیح دهید که قلدری فقط شامل کتک زدن/کتک خوردن نیست. بلکه رفتارهایی مانند گرفتن وسایل دیگران به زور، مسخره کردن، توهین و پرخاشگری نیز شامل آن می شود و در مواجهه با این رفتارها باید از خودش دفاع کند.
قلدرها معمولا منتظر می مانند تا قربانی از جمع دوستانش دور شود. ماندن در جمع دوستان به خصوص در مکان هایی مانند مدرسه یکی از روش های تضمین شده آموزش دفاع از خود به کودک است. اگر فرزندتان دوستی ندارد، به او دوست یابی را آموزش دهد. داشتن دوستان متعدد سدی بر سر راه قربانی قلدری شدن است.
تمرین صحبت کردن کنید:
قاطعانه حرف زدن یکی از راه های دفاع کودک از خود است. در بسیاری از مواقع، قلدرها به دنبال اهداف ضعیف و ترسو هستند. با فرزندتان در خانه تمرین کنید که صدایی قاطع و محکم داشته باشد و در مواقع لزوم قاطعانه تذکر دهد که این رفتار باید تمام شود.
روش های دفاع کودک از خود را به صورت بازی درآورید:
از او بخواهید نقش کودک قربانی را بازی کند و شما نقش کودک زورگو را داشته باشید. با یکدیگر بازی زل زدن به چشم های یکدیگر و نترسیدن، قیافه مغرور داشتن، فرار از دست یک قلدر و خبر دادن به یک بزرگ تر را تمرین کنید.
ثابت شده است که قلدرها قربانی های خود را از بین کودکانی انتخاب می کنند که نمی توانند ارتباط چشمی برقرار کنند. بازی های فوق می تواند به فرزندتان اعتماد به نفس بیشتری بدهد.
به او یاد بدهید که در مواجهه با تمسخر دیگران، قاطعانه و خونسرد پاسخ بدهد «خودتی» و از موقعیت دور شود.
با فرزندتان رابطه خوبی داشته باشید و به او توجه کنید:
محبت و عشق خود را به فرزندتان انتقال دهید. کودکی که احساس کند مورد محبت و عطوفت خانواده است در برقراری ارتباط با دیگران موفق تر است.
اعتماد به نفسش را تقویت کنید. با او بازی کنید و اجازه دهید شما را شکست دهد. در حین بازی، بر روش های جوانمردانه تاکید کنید. هر بار تذکر دهید که کتک زدن و تقلب ممنوع است.
اجازه دهید در خانه ابراز وجود کند:
خانه اولین جایی است که آموزش دفاع از خود به کودک داده می شود. او باید در محیط خانه فرصت ابراز وجود و تصمیم گیری داشته باشد تا بتواند در محیط اجتماعی نیز ابراز وجود کند. مواقعی که اشتباهی از او سر می زند، اجازه دهید از خودش دفاع کند. اجازه دهید برای امور شخصی اش، مانند لباس، رنگ اتاق خواب، خرید اسباب بازی و امثالهم، خودش تصمیم بگیرد. دادن دو یا سه گزینه برای انتخاب می تواند روش مطمئنی در این مورد باشد.
مهارت نه گفتن را به او آموزش دهید:
اگر در خانه انتظار دارید فرزندتان بی چون و چرا از شما اطاعت کند و به حرف هایتان گوش دهد، کودکی وابسته و بی دست و پا تربیت خواهید کرد. تبعیت محض از بزرگترها باعث حذف استقلال و اعتماد به نفس از کودک می شود و این در دیگر روابط اجتماعی او خودش را نشان می دهد.
به او آموزش دهید که در مواردی که مایل نیست محترمانه نه بگوید.
از او بخواهید بزرگ ترها را خبر کند:
به او بگویید اگر دیگران به او حمله کردند، فورا یکی از بزرگترها را باخبر کند.
الگوی رفتاری خوبی باشید:
گاهی حتی دیده می شود که وقتی کودک به والدین شکایت می کند، آنها بی توجهی می کنند و می گویند اشکالی ندارد. این رفتار از سوی بزرگسالان درست نیست و پیامی دوگانه به کودک صادر می کند. کودک یاد می گیرد که در برابر خشونت ساکت باشد و از خود دفاع نکند.
خودتان نیز اعتماد به نفس داشته باشید و از حقتان دفاع کنید. اجازه ندهید در خانه شما خشونت خانگی رواج داشته باشد. اگر دچار مشکل خشونت خانگی هستید، آن را حل کنید. تحقیقات نشان می دهند کودکانی که شاهد کتک خوردن والدین به خصوص مادران خود هستند نمی توانند از حقشان دفاع کنند یا در آینده به فردی پرخاشگر و آزارگر تبدیل خواهند شد.
مهارت حل مسئله و گفتگو را به فرزندتان آموزش دهید.

یلدا سادات میرعلمی|