بخش ششم

بر اساس کتاب مفاتیح الحیات (اثر ارزشمند آیت‌ا... جوادی آملی حفظه ا...)‏
بخش ششم: راه و رسم یاددهی و یادگیری دانش

یاددهی و یادگیری علم هر دو از کارهایی است که مانند هر چیز دیگری نیازمند رعایت قاعده و قانون است.‏
معلم و شاگرد حقوقی بر گردن یکدیگر دارند که باید به آن‌ها توجه کنند و نمی‌توانند نسبت به راه و رسم علم‌آموزی بی‌اهمیت ‏باشند.‏
در آموزه‌های دینی ما درباره راه و رسم دانش‌افزایی نکات مهم و اساسی وجود دارد:‏
‏1-‏ پیامبر خدا صلوات‌ ا...‌علیه و آله فرموده است دانش را باید از آدم‌های شایسته و دارای ارزش بیاموزید. معنای این ‏سخن آن است که هرکسی لیاقت این را ندارد که در جایگاه معلم و استاد قرار بگیرد. ‏
‏2-‏ صبر و بردباری در راه کسب دانش نیز ازجمله اصول اخلاقی یادگیری است.‏
‏3-‏ رسول خدا می‌فرماید چاپلوسی که از ویژگی‌های ناپسند اخلاقی است در یادگیری دانش زشت نیست و شاگرد برای ‏یادگرفتن (و نه برای کسب نمره و رتبه) می‌تواند از معلم و استادش تعریف و تمجید کند تا سبب تقویت انگیزه آموزگار بشود.‏
‏4-‏ علم‌آموزی باید به‌دوراز فخرفروشی و تلاش برای به دست آوردن جایگاه دنیایی باشد.‏
‏5-‏ نوشتن اندوخته‌های علمی و ثبت آن‌ها بر روی کاغذ از دیگر موارد مورد توصیه اسلام است.‏
‏6-‏ پرسشگری و تلاش برای دست یافتن به پاسخ سؤال‌هایی که به ذهن می‌رسد باید فراگیر بشود.‏
‏7-‏ امام صادق علیه‌السلام فرمود معلم و استاد باید همه شاگردانش را به یک‌چشم بنگرد و از تبعیض پرهیز کند.‏

محمد هادی سمتی