راستگویی و صداقت اولین فصل در کتاب عقل و خرد است و هدیه‌ای الهی است که بسیاری از انسانها از داشتن آن محروم هستند.
بسیاری از پرونده‌ها از جمله پرونده های ملکی، مطالبات ،منازعات و اختلافات که بین افراد در دادگاه ها تشکیل می شود به دلیل عدم صداقت و راستگویی یا کتمان حقیقت یکی از طرفین پرونده است .چنانچه از همان اول صداقت و راستی و حقیقت توسط آن فرد در نظر گرفته می شد و شخص به دروغگویی متوسل نمی شد اساساً پرونده ای شکل نمی گرفت و از همان ابتدا حق به حق دار می رسید و از تشکیل خیل عظیمی از پرونده‌ها در محاکم کاسته می‌شد.
همه باید بدانند که هیچ سود و موفقیتی شرافتمندانه نیست مگر اینکه بر پایه راستی ، درستی و صداقت باشد یکی از نشانه های مهم همه انسان های خوب، راستگویی و صداقت آن ها می باشد در صورتی که امروزه بسیاری از افراد فکر می‌کنند که صداقت و راستگویی مختص آدم های ساده می باشد و این افراد که کم هم نیستند دروغگویی را نوعی سیاست و زرنگی به حساب می آورند ؛ حتی این افراد دروغگویی را لازمه زندگی و موفقیت می دانند و این رذیله اخلاقی را به یکدیگر آموزش هم می‌دهند و فکر می‌کنند بدون دروغ گفتن نمی توان روز را شب کرد .
در صورتی که صداقت و راستی بالاترین سطح کیفیت در شخصیت انسان است ،صداقت برای داشتن یک زندگی موفق بسیار ضروری است و به وجود آوردن این صفت در تمام جنبه های زندگی فرد مانند شغل ،تحصیل ، روابط عاطفی ، اجتماعی و زندگی مشترک تأثیر می‌گذارد . نبود صداقت و راستگویی در گفتار و رفتار می تواند معضلات بسیاری را برای فرد و اجتماع ایجاد نماید.
اگر چه در نظام حقوقی کشور ما دروغگویی ،عدم صداقت و عدم راستگویی جنبه مجرمانه ندار،د مگر در موارد استثنایی؛ ولی این رذیله اخلاقی را همه ادیان امری مذموم تلقی می‌کنند و از منظر دین اسلام دروغ گفتن گناه فرض شده است.
مرحوم کاتوزیان پدر علم حقوق نوین ایران جمله ارزشمندی دارد : مبنی بر اینکه درست است
که اخلاق در نظام حقوقی ما ضمانت اجراء ندارد؛ اما دادگاه بزرگی وجود دارد و آن هم دادگاه وجدان است ، قاضی اصلی محکوم کردن دروغ، دادگاه وجدان است که در دل هر انسان وجود دارد متاسفانه موکول کردن محاکمه دروغگو به دادگاه وجدان یک امر اخلاقی است باعث شده تا زمینه دروغ و دروغگویی در جامعه ما رشد پیدا کند .
یک اصل مهم وجود دارد و آن این است که هرگز و هرگز و هرگز صداقت و راستگویی را به هیچ قیمتی حتی به قیمت کوهی از طلا و جواهر نباید فروخت و مسلمٱ یکی از مهمترین خصوصیات مثبتی که می تواند باعث سرعت بخشیدن به پیشرفت و موفقیت در کسب و کار و زندگی شخصی افراد شود صداقت و راستگویی است .
خلاصه کلام اینکه در صورت عدم وجود صداقت و راستگویی در افراد جامعه این امر موجبات افزایش فساد و تباهی را فراهم نموده و موجب تشکیل پرونده های زیادی برای دادگاه ها خواهد شد و از ایجاد روابط و دوستی های پایدار جلوگیری خواهد نمود.

حسام الدین نعیمی بافقی
وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی