پیامبر اکرم (ص) فرمود : « آمران به معروف ، جانشینان خدا در زمین هستند.» (1)
درباره امر به معروف و نهی از منکر؛ سخن بسیار رانده شده؛ اما این موضوع به درستی نه از سوی نهادهای مردمی و نه از سوی دستگاههای نظارتی؛ رعایت نمی شود! امروزه با شیوع جرم و جنایت و مسایل و اختلافات خانوادگی روبرو هستیم و به اعتقاد دانشمندان علوم اجتماعی توجه به مقوله امر به معروف و نهی از منکر؛ می تواند یکی از راههای کاهش جرم و جنایات باشد. ابن‌خلدون این را وظیفه حکومت می داند و شخص «محتسب» یا «حسبه» را تعیین می کند و می‌نویسد‌: «حسبه» وظیفه دینی است از باب امر به معروف و نهی از منکر که بر متولی امور مسلمین فرض است‌، او شخص شایسته‌ای را برای انجام این وظیفه می‌گمارد و انجام این تکلیف وظیفه است‌»(2)
حال پرسش اینجاست که چرا به مقوله امر به معروف و نهی از منکر توجه جدی نمی شود؛ در حالی که امر به معروف و نهی از منکر جزء فروعات دین مبین اسلام و اصلی مهم قلمداد می شود. در آیات وحی و در سیره معصومین (ع) بر آن تاکید شده است. در مورد اهمیت امر به معروف و نهی از منکر امام علی (علیه السلام) می فرماید:« تمام کارهای نیکو و جهاد در راه خدا، برابر امر به معروف و نهی از منکر، چون قطره ای بر دریای مواج و پهناور است.» (3) یا در جایی دیگر؛ از حضرت فاطمه زهرا(س) روایت شده است« خداوند امر به معروف و نهی از منکر را برای مصلحت اجتماعی تعیین کرد تا جامعه به فساد کشیده نشود.»(4) منقول شده است که در عصر و دوره خاتم النبیین محمد مصطفی(ص) مومنان در وقت خداحافظی، سوره شریفه والعصر را قرائت می کردند و همدیگر را به امور خیر دعوت می کردند؛ یعنی « و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر » (آیه 3 سوره عصر) همین سفارش به کار نیک است.
باز در قرآن، کلام آسمانی بر این مسئله تاکید شده است که ما در میان هر امتی، پیامبری را مبعوث کردیم که مهمترین وظیفه ی او دو چیز بود: یکی امر به یکتا پرستی که بزرگترین معروف هاست»؛ « ان اعبدو ا... » و دوم نهی از اطاعت طاغوت هاست که بزرگترین منکرهاست؛ « اجتنبو الطاغوت » ( آیه 36 سوره نحل ) (5)
حال وظیفه نهادهای حکومتی است که با تعیین سیاست های درست و تدبیر در امور شاکله ای ضابطه مند ایجاد کنند؛ یعنی دولت به همراه ملت تا مهم ترین اصل الهی بر زمین نماند و جامعه رو به اصلاح رود؛ قطعا این اصلی ترین راه برای خروج از معضلات اجتماعی گریبانگیر جامعه ما، می باشد.

(1) قرائتی،محسن،1393،ده درس پیرامون امر به معروف و نهی از منکر،تهران، مرکز فرهنگی درس هایی از قرآن، سی و ششم، صفحه 19
(2) نوری، حسین، امر به معروف و نهی از منکر، ترجمة محمد محمدی اشتهاردی، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، 1375.
(3) دشتی، محمد، ترجمۀ نهج البلاغه، 1380، قم ، انتشارات مؤمنین، ص 721
(4) تهرانی،مجتبی،خطبۀ فدک، 1391،تهران، مؤسسه مصابیح الهدی،پنجم
(5) برگرفته از تارنمای http://ziarani1.blog.ir