در هفته پژوهش قرار داریم و امروزه یکی از مهمترین مسایلی که نظام علمی دنیا با آن دست و پنجه نرم می کند موضوع مهم تامین اعتبار و بودجه است. در ایران ما مهم ترین موضوع کمبود اعتبارات در حوزه علمی کشور است که اگر تدبیری شود مشکلات این بخش سریع تر رفع خواهد شد.
« آورده‌اند که یکی از دبیران خلفاء بنی عبّاس به والی مصر نامه می‌نوشت و خاطر جمع کرده بود و در بحر فکرت غرق شده، و سخن می‌پرداخت چون درّ ثمین و ماء معین، ناگاه کنیزکش درآمد و گفت: «آرد نماند»، دبیر چنان شوریده طبع و پریشان خاطر گشت که آن سیاقت سخن از دست بداد و بدان صفت منفعل شد که در نامه بنوشت که آرد نماند، چنانکه آن نامه را تمام کرد و پیش خلیفه فرستاد و ازین کلمه که نوشته بود هیچ خبر نداشت. چون نامه به خلیفه رسید و مطالعه کرد،‌ چون بدان کلمه رسید حیران فرو ماند، و خاطرش آن را بر هیچ حمل نتوانست کرد، که سخت بیگانه بود. کس فرستاد و دبیر را بخواند و آن حال از او باز پرسید. دبیر خجل گشت و به راستی آن واقعه را در میان نهاد. خلیفه عظیم عجب داشت و گفت:« اوّل این نامه را بر آخر چندان فضیلت و رحجان است که قُل هُوَ ا… اَحَد را بر تَبَّت یَدا اَبی لَهَب دریغ باشد خاطر چون شما بلغا را به دست غوغاء مایحتاج باز دادن.» و اسباب ترفیه او چنان فرمود که امثال آن کلمه دیگر هرگز به غور گوش او فرو نشد، لاجرم آن چنان گشت که معانی دو کون در دو لفظ جمع کردی» (۱)
وقتی به این حکایت توجه می کنیم به سهولت در خواهیم یافت که تولید فکر و اندیشه علمی فقط با ذهن باز و خاطر آسوده امکان پذیر می باشد نه با خاطر آزرده و نگران!
مشکل یا بهتر بگوییم معضلی که گریبانگیر بسیاری از واحدهای علمی و دانشگاه‌ها شده است کمبود اعتبار و بودجه برای هزینه های این واحد های علمی است. چالشی که عین بختک بر روی این مراکز علمی سایه افکنده است. دانشجویان و استادان تلاش می کنند تا ایده و نظر خود را تبدیل به یک حرکت علمی کنند و به پیشبرد صنعت و بهبود زندگی آدمی کمک کنند. تحقیقات گسترده می کنند و ساعت ها وقت خود را در آزمایشگاهها و کتابخانه ها سپری می کنند تا به نتایجی کاربردی دست بیابند؛ ولی مهمترین اهرمی که آنها را باز می دارد همین مساله کمبود و یا نبود پول و اعتبار است که چگونه کار تحقیقی خود را ادامه داده تا به نتیجه برسند و آن وقت مشکلات تجاری سازی آن دوباره به پیش می آید که آن هم قصه ای دراز دارد؛ همان چیزی که در حکایت بالا تعبیر به «آرد نماند» شده است.
حال پیش از این که دانشگاه‌ها و مراکز علمی ما تغییر کاربری داده و تبدیل به خوابگاهها و فضاهای برای اسکان کارگران و مهندسان بخش معادن بشوند که متاسفانه برخی شده اند باید طرح و برنامه ایی داشت؛ در غیر اینصورت مراکز علمی و دانشگاهها از وظیفه اصلی خود که تولید علم و پرورش دانشجو‌ است غافل خواهند شد و نظام علمی کشور و تربیت نسل فهیم آینده با معضل و مشکلی جدی روبرو خواهد شد.
منبع:
(۱) نظامی عروضی سمرقندی، چهارمقاله، حکایت ۳

محمد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حسین تشکری بافقی
صاحب‌امتیاز و مد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یرمسئول